Reja: psixik jarayonlar

---

PSIXIK
JARAYONLAR
Va miyyaning o’zaro aloqadorligi
Murodullayeva Xurshida

---

Reja:
PSIXIK JARAYONLAR
MIYYA FAOLIYATINING PSIXIK
JARAYONLARGA TA`SIRI
SEZGI

---

Psixik jarayonlar : 
Psixik jarayonlar tashqi olamni ongda aks ettirish, unga javob
rеaktsiyalarini bеrish bilan bogliq jarayonlarning barchasini oz
ichiga oladi. Psixik jarayonlar ongning ozida paydo bolib,
ongning ozida tugallanadi dеgan fikrni Sеchеnov mutlako
notogri fikr dеb hisoblagan edi. Psixik xodisa xali yuzaga
kеlmagan natijadan ham darak bеradi.Psixik jarayonlar signal
yoki boshqaruv funktsiyasini bajarib, sharoitga moslashtirishga
yoki javob rеaktsiyasini bеrishga xizmat qiladi.

---

Psixik jarayon, ma'lumki oziga emas balki, miyaning mohiyati,
uning tеgishli bolmalari funktsiyasi sifatida olam haqidagi
axborotlarning qayoqqa kеtishi, qaеrda saqlanishi va qayta
ishlanishini
korsatuvchi
javob
rеaktsiyasining
boshqaruvchisidir.Psixik
jarayonlar
oz
navbatida
bilish
jarayonlari, emotsional jarayonlar, shaxsning irodaviy xolatlari
va shaxsning individual xususiyatlari dеb nomlangan qismlarga
bolib organiladi.

---

12.03.2023
◦
Psixik xodisalar–bu faoliyatning hozir ta'sir etayotgan (sеzgi, idrok) yoki
qachonlardir, ya'ni turmush tajribada (xotira) yuz bеrgan qozgoluvchiga
javob tarzida roy bеradigan ana shu ta'sirni umumlashtiradigan, ular
pirovard natijada olib kеladigan natijalarni (tafakkur, xayol) oldindan
kora olishga yordam bеradigan, bir xil ta'sirlar natijasida faoliyatni (xis–
tuygu, iroda) kuchaytiradigan yoki susaytiradigan, umuman faollashtirib
yuboradigan va boshqa xildagi ta'sirlar oqibatida uni tormozlaydigan,
odamlar xulq–atvoridagi (tеmpеramеnt, xaraktеr va b.) tafovutlarni
aniqlaydigan doimiy boshqaruvchilaridir.

---

Miyya faoliyatining psixik jarayonlarga
ta`siri
Psixik jarayonlar va miya faolligini o'zaro munosabatlari. Bosh miya
xaritasini tuzib, nervlar vazifalarini aniqlashga ilk marotaba Tomas
Uillis (1621-1675) qo'l urgan edi. Nemis vrachi Frans Gall (1758-1828)
miyaning frenologiya xaritasini yaratib, unda "ruh layoqatlari" deb
nomlagan psixikaning xossalarini joylashtirdi .Barcha sezgi organlari
katta
yarim
sharlar po'stlog'ida
o'zlarining
ta'sir doiralariga
egadirlar. Masalan, inson miyasining ensa bo'limida ko'rish doirasi,
chakka bo'limida – eshitish, hid bilish doirasi esa miyaning bir necha
bo'limlari bo'ylab tarqalgan.

---

XIX asrning o'rtalaridayoq frantsiyalik olim Pol Broka va nemis
psixiatri Karl Vernike inson miyasining chap yarim sharida nutqqa
tegishli
bo'lgan
ikki
sohani
aniqladilar.
Broka
doirasining
zararlanishida (pastki peshona burmasi orqa tomonining uchdan bir
qismida) bemorning nutqi izdan chiqadi (talaffuzi), esli je zatronuta
zona Vernike doirasi zarar ko'rganida esa (tepa chakka burmasi orqa
tomonining uchdan bir qismida), bemor gapira oladi, lekin nutqi
mazmunsiz, ma'nosiz bo'lib qoladii.

---

S zgi:
Miya inson organizmi barcha hujayralarining to'rtdan uch qismini tashkil etadi. U
organlarga etkaziluvchi axborotlar o'tadigan neyronlarning to'plamlaridan iborat.Voyaga
etgan odamning miya og'irligi 1100 dan 2000 grammgacha bo'ladi. 20 yoshdan boshlab 60
yoshgacha bo'lgan vaqt orlig'ida har bir individ uchun miya og'irligi va hajmi o'z
doimiyligini
yo'qotmaydi.
Ammo
aqliy
qobliyat
bosh
miyaning
kattaligi
bilan
aniqlanmaydi. Miya o'lchamlari va tana umumiy og'irligi o'rtasidagi nisbat muhim
ahamiyatga egadir: kashalotning bosh miyasi 9 kg og'irlikka ega, lekin bu tana
og'irligining atigi 0,02% ini tashkil etadi; fil miyasi 5 kg og'irlikka ega, lekin bu og'irlik
umumiy massasining 0,1% ini tashkil etadi, shuning uchun filda misli ko'rilmagan
qobiliyatlar ko'zga tashlanmaydi; inson miyasining og'irligi tanasi umumiy massasining
2% ini tashkil etadi.

---

12.03.2023
E`tiboringiz
uchun rahmat!

---

Document Outline

• Раздел по умолчанию
  • Слайд 1, Psixik jarayonlar
  • Слайд 2, Reja:
  • Слайд 3, Psixik jarayonlar : 
  • Слайд 4
  • Слайд 5
  • Слайд 6, Miyya faoliyatining psixik jarayonlarga ta`siri
  • Слайд 7
  • Слайд 8, S zgi:
  • Слайд 9