4. M.Fridmanning zamonaviy miqdoriy nazariyasi. M.Fridman va J.M Keyns nazariyasi o'rtasidagi farqlar.
1956-yilda Milton Fridman “Pulning miqdoriy nazariyasi: yangi versiyasi” mashhur kitobini chop etgan, shunga qaramasdan, I.Fisherning bu ishida miqdoriy nazariyasi ishiga suyangan bo`lsa ham, uning pulga talab nazariyasi I. Fisherga
nisbatan M.Keynsga ko`proq o`xshaydi.
Uning o`tmishdoshlari kabi Fridman pulni saqlash motivlarini o`rgandi. Ularni izchil o`rgangandan ko`ra Keynsga o`xshab, u shunchaki tahmin qildiki har qanday aktiv uchun pulga talab o`sha faktorlar bilan aniqlanadi. Keyin Fridman talab nazariyasini aktivlar va pulga qo`lladi.
Aktivlarga talab nazariyasiga binoan, pulga talab puldan kutilayotgan daromadga nisbatan boylik hajmiga va kutilayotgan boshqa aktivlarning daromad olib kelishiga bog`liq. Keyns kabi, Fridman tan oldiki malum miqdorda pul qoldiqlarini haqiqiy ko`rinishda ushlab turishga harakat qilishadi. Shuning uchun Fridman pulga talabni quyidagicha ifodaladi : ^=/(Yp,+ p ̴rm<re ̴rm<p, ̴rm).
Bu erda Md/P haqiqiy pul qoldiqlariga bo‘lgan talab, Y – boylik darajasi, Fridman bo‘yicha doimiy daromad deb nomlanadi( joriy diskontlangan turar narxi kelgusi barcha daromadlarning yoki soddalashtirilganda kutilayotgan o‘rtacha uzoq muddatli daromad) ,Ƨm pullardan kutilayotdan daromad, Ƨb obligatsiyalardan kutilyotgan daromad, Ƨ oddiy aksiyalardan kutilayotgan daromad, inflyasiyaning kutilayotgan o‘sishi. Tenglama ostidagi belgilar ko‘rsatadiki, pulga bo‘lgan talab bilan va unga mos o`zgaruvchilar bilan orasidagi qanday bog`lanish borligini ko`rsatadi:to`g`ri (+) teskari (-). Fridman nazariyasidagi pulga talab omillarini va ularning ahamiyatini ko`rib chiqamiz.
Ma'lum bo`lishicha aktivlarga talab boylikka to`g`ri bog`lanish, shuning uchun ham pulga talab doimiy daromadga to`g`ri bog`lanishdir( boylik darajasi Fridman bo`yicha). Qaysiki (+) belgi bilan belgilangan Yp o`zgaruvchi ostida. Doimiy daromad (kutilayotgan o`rtacha uzoq muddatli daromad) odatdagiga qaraganda qisqa muddat ichida ancha kam
Xulosa
Agar merkantilistlar mamlakatda pullar qancha ko‘p bo‘lsa, bu shuncha yaxshi, chunki bunday hol savdo va sanoatning ravnaqini taqozo etadi, deb hisoblashgan bo'lishsa, unda Devid Yum muomaladagi pullar sonining ko‘payishi mamlakat boyligini ifodalamaydi, balki faqat tovarlar narxlanning o‘sishiga olib kelishini isbotlashga uringan. Shuning uchun u pullarning qiymati muomalada yurgan pullarning soni bilan belgilanadi va mutlaqo fiktiv miqdordan iborat bo‘ladi, deb hisoblagan.
Do'stlaringiz bilan baham: |