Reja: Rangsiz adronlar- rangli kvarklardan tashkil topgan

9.2. Glyuonlar –kuchli ta’sirlashuv tashuvchilari 
Kvarklar orasidagi kuchli o'zaro ta'sirlar glyuonlar tomonidan amalga 
oshiriladi. Elektromagnit o'zaro ta'sir o'tkazuvchi va nol elektr zaryadi bo'lgan 
fotonlardan farqli o'laroq, glyuonlar rangga ega. Har bir glyuonda bir juft rang 
zaryadlari mavjud - rang va antirang. Guruh nazariyasiga ko'ra, glyuonlar uchun 
faqat uchta rangdan (q, k, ya) va uchta antirangdan (q,k,ya) to'qqizta mumkin bo'lgan 
ikkita juft rang-antirang birikmalar tuzilishi mumkin, ulardan biri rangli zaryadlar 
bir-birini neytrallashtiradigan singletdir: 
Natijada, bu kombinatsiya kvarklar bilan o'zaro ta'sir qilmaydi va bunday 
glyuon mavjud emas. Ranglarning o'zaro ta'sirini o'tkazadigan sakkizta glyuonlar 
mavjud bo'lib, ularning oltitasi aniq rangga ega va ikkita g
7
va g
8
yashirin rang deb 
nomlangan kombinatsiyalarni ifodalaydi: 
g
1
= q , g
2
= q , g
3
= з , g
4
= з , g
5
= с , g
6
= с , 
Nuklonda kvarklarning mumkin bo'lgan o'zaro ta'sirining namunasi 3.5.1-
rasmda ko’rsatilgan. 
3.5.1-rasm. Neytronda glyuonlar g va q rangli kvarklar o’zaro ta’sirlashuvi 
Glyuonlar rangga ega bo'lganligi sababli, ular uchun glyuonlarning o'zaro ta'sir 
qilish jarayonlari mumkin bo’lishi, 3.5.2-rasmda ko'rsatilgan. 
3.5.2-rasm.Glyuon cho’qqilari: a) glyuonni ikkiga "ajratish" (masalan, к →с + к
), 

---

b) glyuonning bir-glyuon almashinuvi bilan glyuonga sochilishi, v) to'rtta 
glyuonning o'zaro ta'sirida. 
Glyuonlarning o'zaro ta'siri adron ichida kvarklarni saqlash uchun javobgardir. 
Elektromagnit ta'sir o'tkazish doimiyligidan farqli o'laroq, kuchli ranglarning o'zaro 
ta'sir qilish doimiysi kvarklar orasidagi masofaning oshishi bilan ortib boradi, bu esa 
kvarklar va glyuonlar tizimining prinsipial jihatdan yangi xatti-harakatiga olib 
keladi. Kvarklar va glyuonlar orasidagi masofa oshgani sayin ularning o'zaro ta'sir 
energiyasi o'sib boradi. Natijada tabiatda erkin kvarklar va glyuonlar kuzatilmaydi. 
Ular rangsiz adronlar ichida "qulflangan". Ushbu hodisa konfayment (qamoq) deb 
ataladi.