Arterial qon bosimi va perferik pulsni tibbiyotda ahamiyati
11_Davolash22.Eshqobilova Shaxina
| Reja: Reja: - Arterial bosim
- Qon bosimi oshishi
- Perferik pulsni tibbiyotda ahamiyati
- Arterial bosim bu tomirlar devoriga tushadigan qon bosimi bo‘lib, arterial bosim yurakdan otilib chiqadigan qon miqdoriga, qon oqimiga, umumiy pereferik tomirlarning nechog‘lik qarshilik ko‘rsatishiga, tomirlar devorining elatikligiga bog‘liq. Sistolik (maksimal), diastolik (minimal) va puls arterial bosimi farqlanadi.
Arterial bosimni o’lchash Arterial bosim ma’lum soatlarda, yaxshisi ertalab, tushki ovqatgacha, imkon boricha bir xil hav haroratida o‘lchanadi. Sistolik bosim – arterial sistemada chap qorinch sistolasidan keyin payd bo‘ladigan puls to‘lqini maksimal ko‘tariladigan vaqtdagi bosim. Diastolik bosim esa yurak diastolasi oxirida, puls to‘lqini tushgan vaqtda yuzaga keladi. Sistolik va diastolik bosim o‘rtasidagi farq puls bosimi deyiladi. Qon bosimi oshishi - Qon bosimi oshishi yoxud gipertoniya — bugungi kunda yurak-tomir tizimining eng keng tarqalgan kasalliklaridan biri hisoblanadi. Kasallik arterial qon bosimining ko’tarilishi bilan namoyon bo’ladi va ko’pincha uning ko’rsatkichi 140/90 dan oshib ketadi.
Yurak-tomir kasalliklari sohasidagi ko’plab ekspertlarning fikricha, gipertoniya ko’pincha qon aylanishi buzilishlari natijasida sodir bo’ladi. Yurak yetishmovchiligi ham uning sababchilari ro’yxatiga kiradi. Mazkur kasallik bemorlarda ikkilamchi kasalliklar rivojlanishiga turtki bo’lishi mumkin, masalan insult, yurak xuruji. - Yurak-tomir kasalliklari sohasidagi ko’plab ekspertlarning fikricha, gipertoniya ko’pincha qon aylanishi buzilishlari natijasida sodir bo’ladi. Yurak yetishmovchiligi ham uning sababchilari ro’yxatiga kiradi. Mazkur kasallik bemorlarda ikkilamchi kasalliklar rivojlanishiga turtki bo’lishi mumkin, masalan insult, yurak xuruji.
Yuqori arterial qon bosimi qon tomirlariga salbiy ta’sir ko’rsatadi, chunki ular qisqa vaqt davomida birdan torayadi. Juda kuchli bosimda esa ba’zi qon tomirlar bardosh bera olmay yoriladi va ichki qon ketish kuzatiladi. Gemorragik infarkt elastikligi yo’qolgan va sinuvchanlikka moyil bo’lgan tomirlar joylashgan a’zolarda sodir bo’ladi. - Yuqori arterial qon bosimi qon tomirlariga salbiy ta’sir ko’rsatadi, chunki ular qisqa vaqt davomida birdan torayadi. Juda kuchli bosimda esa ba’zi qon tomirlar bardosh bera olmay yoriladi va ichki qon ketish kuzatiladi. Gemorragik infarkt elastikligi yo’qolgan va sinuvchanlikka moyil bo’lgan tomirlar joylashgan a’zolarda sodir bo’ladi.
- Inson tanasida qon bir doira ichida aylanadi - yurakdan ichki organlarga va orqaga. Arterial - to'g'ri oqim tomirlari devorlarining biologik suyuqligi tomonidan qo'llaniladigan bosimdir. Bolalarda kattalarnikidan past. Bu qon tomirlarining devorlarining kengligi va elastikligi, katta kapillyar tarmoq bilan bog'liq. Sog`liq holatdagi indikatorni belgilash juda muhim, bolaning asabiylashi kerak emas. Qo'rqmagani uchun bu jarayonni o'yin sifatida taqdim etishingiz mumkin.
Qon bosimi — tomirlarda oqayotgan qonning shu tomirlar devoriga koʻrsatadigan bosimi (tazyiqi); yurak ishi va tomirlar devorining qarshiligi tufayli vujudga keladi. Arteriyalar ichida — arterial, kapillyarlar ichida — kapillyar va venalar ichida — venoz bosim boʻladi. Qon bosimi qonning tomirlar sistemasi boʻylab oqishiga imkon beradi va shu bilan organizm toʻqimalarida moddalar almashinuvini taʼminlaydi. Arterial bosimning (AB)- yuqori yoki past boʻlishi, asosan, yurak qisqarishlarining kuchi va yurakning har qis-qarganda tomirlarga haydaydigan qon miqdori, tomirlar (ayniqsa, periferik tomirlar) devorining qon oqimiga koʻrsatadigan qarshiligi va kamroq darajada vaqt birligida yurak qisqarishlarining soni bilan belgilanadi. - Qon bosimi — tomirlarda oqayotgan qonning shu tomirlar devoriga koʻrsatadigan bosimi (tazyiqi); yurak ishi va tomirlar devorining qarshiligi tufayli vujudga keladi. Arteriyalar ichida — arterial, kapillyarlar ichida — kapillyar va venalar ichida — venoz bosim boʻladi. Qon bosimi qonning tomirlar sistemasi boʻylab oqishiga imkon beradi va shu bilan organizm toʻqimalarida moddalar almashinuvini taʼminlaydi. Arterial bosimning (AB)- yuqori yoki past boʻlishi, asosan, yurak qisqarishlarining kuchi va yurakning har qis-qarganda tomirlarga haydaydigan qon miqdori, tomirlar (ayniqsa, periferik tomirlar) devorining qon oqimiga koʻrsatadigan qarshiligi va kamroq darajada vaqt birligida yurak qisqarishlarining soni bilan belgilanadi.
ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!
Do'stlaringiz bilan baham: |
