Reja: Singapur davlat tuzumi. Singapur iqtisodiyoti. Singapurning eksport import aloqalari

Savdo va investitsiyalar
Hozirda ikki davlat oʻrtasida savdo va investitsiyalar katta. Singapur Avstraliyaning ikki tomonlama savdo boʻyicha toʻrtinchi yirik hamkori boʻlib, 2008-yilda umumiy ikki tomonlama savdo hajmi 31 milliard Avstraliya dollarini tashkil etgan[4]. 2008-yilda Avstraliyaning Singapurga xizmatlari eksporti 3,9 milliard Avstraliya dollarini, xizmatlar importi esa 4,7 milliard Avstraliya dollarini tashkil etdi. Avstraliyaning Singapurdagi sarmoyasi 22 milliard Avstraliya dollariga yaqin, Singapurning Avstraliyadagi sarmoyasi esa 43 milliard Avstraliya dollarini tashkil etadi.2015-yil iyun oyida Avstraliya va Singapur bosh vazirlari 2003-yildagi Erkin savdo bitimini qayta koʻrib chiqishga kelishib oldilar, Bosh vazir Abbott hukumat Singapurning Avstraliyaga sarmoyasini koʻpaytirishni xohlayotganini bildirdi.
Xorijiy investitsiyalar.
Singapurning Singtel kompaniyasi Avstraliyaning yirik telekommunikatsiya kompaniyasi Optus egasidir. 2001-yilda Optusni sotib olish vaqtida bu kelishuv Singapur kompaniyasi uchun taxminan 8,5 milliard Avstraliya dollariga teng boʻlgan eng yirik voqea boʻldi.

Tarixi
14-asrga oid Xitoy va Yava yilnomalarida bu orol Tumasik (yavacha "masek" — dengiz) deb atalgan. 1275-yil S.ga Yava qiroli Kertanagar qoʻshinlari, 1349-yil Siyom harbiy kemalari hujum qilgan. 1377-yildan orol Yavaga karam boʻlgan, 15-asr boshlarida esa Tan davlatining qiroli Sukotan oʻzini Singapur, Malakka va Malayya hukmdori deb yuritgan, soʻng Joxor sultonligi kuliga oʻtgan. 1819-yil orol inglizlarning Ost-Indiya kompaniyasiga qaram boʻlib qolgan. 1826—1946-yillarda S. — StreytsSetlments tarkibidagi ingliz mustamlakasi. Ikkinchi jahon urushi vaqtida Singapurni yapon qoʻshinlari egallab turgan (1942— 45). 1959-yildan Hamdoʻstlik tarkibidagi "oʻzini oʻzi boshqaruvchi davlat". 1963—65 yillarda Malayziya Federatsiyasi tarkibiga kirdi. 1965-yil 9 avgustda undan ajrab chiqib, alohida mustaqil respublikaga aylandi. 1965-yil sentdan BMT aʼzosi. Oʻzbekiston Respublikasi suverenitetini 1992-yil 2 yanvarda tan olgan, 1997-yil 8 aprelda diplomatiya munosabatlarini oʻrnatgan. Milliy bayrami — 9 avgust — Milliy kun (1965).100 yildan ortiq vaqt davomida Singapur hududi Britaniya mustamlakasi boʻlgan (“Boʻgʻozdagi turar-joylar”, “Boʻgʻozlardagi turar-joylar”). Muhim savdo yoʻli Singapur boʻgʻozi orqali oʻtgan boʻlsa-da, bu aholi punktlari rivojlanmaganligicha qolgan, mahalliy aholining asosiy mashgʻulotlari baliqchilik va tabiiy kauchuk ishlab chiqarish boʻlgan (XX asrning birinchi yarmida Singapur va Malayziya ulushiga 20-asrning yarmigacha toʻgʻri kelgan. jahon kauchuk ishlab chiqarish). 1963 yilda Singapur Britaniya imperiyasidan ajralib, Malayziya bilan federatsiya tuzdi. Biroq, Singapur aholisining to'rtdan uch qismi xitoylar edi, Malayziya va Indoneziya bilan munosabatlarning keskinlashishi 1965 yilda Singapurning Malaya federatsiyasidan chiqarilishiga olib keldi. Shu yo‘l bilan mustaqillikka erishgan davlat oldidan bir qancha iqtisodiy muammolar paydo bo‘ldi: oziq-ovqat va chuchuk suv yetishmasligi, mineral resurslarning to‘liq yo‘qligi, sanoatning rivojlanmaganligi, 1968-yilda Britaniya harbiy bazasining olib chiqilishi ishsizlik muammosini yanada kuchaytirdi. .
Yirik xorijiy kompaniyalarning mamlakatga kelishini osonlashtirish uchun Singapur hukumati siyosiy va iqtisodiy barqarorlik muhitini yaratdi (arzon ishchi kuchiga ega bo'lgan boshqa mamlakatlardan farqli o'laroq). Li Kuan Yu partiyasi aslida hokimiyatni monopoliyaga oldi, yagona nazorat ostidakasaba uyushmalari hukumati, boshqa kasaba uyushmalari (va undan ham ko'proq kommunistik e'tiqoddagi tashkilotlar) o'lim jazosigacha jazolandi; korruptsiya va giyohvand moddalar savdosi bir xil darajada qattiq javobgarlikka tortildi. Ushbu strategiya juda samarali bo'ldi, dastlabki etti yil ichida yalpi ichki mahsulotning o'sishi 10% dan oshdi, 1972 yilga kelib ishlab chiqarish korxonalarining chorak qismi xorijiy yoki Yaponiya va AQSh hamkorlari bilan qo'shma korxonalar edi, 1975 yilga kelib sanoatning YaIMdagi ulushi. 22% ga yetdi (1965 yildagi 14% dan). Ayniqsa, axborot texnologiyalari, neft-kimyo va elektronika sohalarida kadrlarni kasbiy tayyorlashga jiddiy e’tibor qaratildi.
Agar 1960-yillarda asosiy sanoat mahsulotlari gugurt, baliq ilgagi va chivinli toʻrlar boʻlsa, 1970-yillarda toʻqimachilik, kiyim-kechak va oddiy elektronika eksport qilingan boʻlsa, 1980-yillarning boshlariga kelib Singapur qattiq disklar ishlab chiqarish boʻyicha jahon yetakchisiga aylandi, 1990-yillarda. 1990-yillarda kompozit materiallar, logistika, biotexnologiya, farmatsevtika va mikroelektronika kabi sohalar rivojlandi. Singapur mavjudligining dastlabki 20 yilida YaIM o'sishi 10% ga yaqin bo'lgan bo'lsa, 1985 yilda 1984 yilga nisbatan pasaydi. YaIM pasayishining bevosita sababi Singapurning eng yirik sanoat guruhlaridan biri Pan-Electric Industries[en] bankrotligi edi. Umuman olganda, bu mamlakatda ishchi kuchining raqobatbardoshligining pasayishi (singapurliklarning daromad darajasi allaqachon rivojlangan mamlakatlar bilan taqqoslangan), Xitoy va boshqa mamlakatlarga tobora ko'proq ishlab chiqarish ob'ektlari ko'chirilishi bilan bog'liq. Hukumat iqtisodiyotni rivojlantirishning yangi usullarini izlashi kerak edi. 1973 yilgacha Singapurda o'z fond birjasi yo'q edi, korxonalarning aksariyati davlat mulki edi. 1985 yildan boshlab davlat kompaniyalarini bosqichma-bosqich xususiylashtirish boshlandi, eng katta ulush taklifi 1993 yilda Singapur Telekommunikatsiya kompaniyasining xususiylashtirilishi bo'lib, bu Singapur birjasining bozor kapitallashuvini deyarli uch baravar oshirdi (48,8 milliard AQSh dollaridan 132,7 milliard AQSh dollariga).
1999 yil oxirida Singapur birjasida umumiy bozor kapitallashuvi 434 mlrd. AQSH dollari boʻlgan 370 ta kompaniya roʻyxatga olindi, ularning 27% Temasek Holdings suveren fondi tomonidan nazorat qilindi.
Singapurda sanoat bilan parallel ravishda moliya sektori rivojlandi, ammo sekinroq sur'atda. 1968 yilda Osiyo dollari bozori yaratildi va Bank tashkil etildi.
Siyosiy partiyalari va kasaba uyushma tashkilotlari. S. demokratik partiyasi, 1980-yil tuzilgan; S. xalq partiyasi, 1994-yil tashkil etilgan; Xal k, harakati partiyasi, 1954-yil asos solingan; Ishchi partiyasi, 1957-yil guzilgan; Birlashgan xalq fronti. 1974-yil 5 iartiyaning qushilishi natijasida tashkil topgan. Kasaba uyushmalari milliy kongressi, 1961 ii. asos solingan.