Reja: Talab va taklif egri chizig’i xaqida ma’lumot. Talab elastikligi

Narxga bog’liq elastiklikni hisoblash formulasi

% o’zgarish o’zgaruvchining absalyut o’zgarishini o’zgaruvchining oldingi darajasiga nisbatidir

Aniq statistik ma’lumotlarga ko’ra, nuqtaviy va yoysimon elastiklik koeffissentini aniqlash mumkin, nuqtaviy elastiklikda: talabning bozor narxiga ko’ra elastiklik koeffissentini hisoblash formulasi :

Talabning narxga ko’ra yoysimon elastikligini hisoblash formulasi

Elastiklik koeffissenti qiymatiga qarab talabni elastik, noelastik va birlik elastiklikka ega bo’lgan talablarga ajratish mumkin. Agar talabning narx bo’yicha elastiklik koeffitsenti 1 dan katta bo’sa, talab elastik deyiladi. Agar talabning narx bo’yicha elastiklik koeffitsenti 1 dan kichik bo’sa, talab noelastik deyiladi. Agar talabning narx bo’yicha elastiklik koeffitsenti 1 ga teng bo’sa, talab birlik elastikka ega deyiladi.

• Ep= -

• a/2

• a/2b

• P, баҳо

• Q= a-bP

• Ep= -1

• Ep= 0

• a

• Q

• a/b

• P

• D

• P*

• Q

• P

• D

• Q*

• Q

Kesishgan talab elastikligi. Iqtisodiyotda o’rnini bosuvchi tovarlar tushunchasiishlatiladi,bitta tovarga bo’lgan talab darajasi ,boshqa bir tovar narxiga ta’sir ko’rsatadi. Masalan Palto bilan kurtka bir birini o’rnini bosadi. Agar Paltoning narxi oshsakurtka nisbatan talab miqdori ortadi. Bubog’liqlikdagi talab o’zgarishiga iqtisod fanidan narxga bog’liq kesishgan talab elastikligi deyiladi.Kesishgan talab elastikligi – bu boshqa tovarlar narxi 1% ga o’zgarganda, talab qilinadigan tovarga talabni necha % ga o’zgarishini bildiradi:

Ba’zi bir tovarlarni xususiyatiga qarab to’diruvchi tovarlar deb nomlanadi. Ular birgalikda ishlatiladi, shu sababli ulardan birining bozor narxining oshishishi,ikkinchi to’ldiruvchi tovarga bo’lgan talab

• Ba’zi bir tovarlarni xususiyatiga qarab to’diruvchi tovarlar deb nomlanadi. Ular birgalikda ishlatiladi, shu sababli ulardan birining bozor narxining oshishishi,ikkinchi to’ldiruvchi tovarga bo’lgan talab
• (yani iste’mol miqdorini) kamiyishiga sabab bo’ladi. Misol tariqasida avtomobil moyi va benzin narxini olishimiz mumkin. Benziin narxi oshsa, benzin iste’moli kamayadi,chunki iste’molchilar avtomobildan kamroq foydalana boshlaydilar, shu sababli, motor moyiga nisbatan ham talab miqdori kamayadi. (grafikda motor moyiga talab egri chizig’i chap tomonga siljiydi). Motor moyining benzinga nisbatan elastikligi manfiy koeffissentga ega bo’ladi