Reja: Tarbiyaviy ishlar metodikasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari

2. Pedagogik texnikaning xususiyatlari. Pedagogik texnikaning hamma uchun
umumiy bo‘lgan malakalarini tadbiq etish sohasini pedagogning bolalar bilan
bevosita muomalasini qayd qilib o‘tamiz. Xuddi ana shu narsa pedagogik texnika
malakalarining namoyon bo‘lishini ma‘lum darajada vaziyat taqozosi bilan, ichki
91
sabab natijasida vujudga keladigan aytish mumkinki, to‘satdan bo‘lgan narsaga
aylantiradi. Rivojlangan pedagogik texnika o‘qituvchiga o‘quvchilar bilan muomala
qilganda zarur so‘z, gap ohangi qarash, imo-ishorani tez va aniq topish, eng o‘tkir va
kutilmagan pedagogik vaziyatlarda osoyishtalikni va aniq fikr yuritish, taxlil qilish
qobiliyati saqlab qolish imkonini beradi. Bundan tashqari, haqiqiy pedagog ta‘sir
ko‘rsatishda o‘qituvchining pedagogik texnika sohasidagi barcha malakalari bir
vaqtda namoyon bo‘ladi.
Nutq uzluksiz o‘zini tuta bilish ta‘sir‘chan vositalarni tanlashga, muvaffaqiyatli
ravishda tuzatish, kirib borish, imkonini beradi va hokazo.
Pedagogik texnika malakalarining boshqa muhim xususiyati shundan iboratki,
ularning hammasi aniq ifodalangan individual - shaxsiy tusda bo‘ladi, ya‘ni
pedagogning indivudual psixik-fiziologik xususiyatlari asosida tarkib topadi.
Individual pedagogik texnika pedagogning yoshi, jinsi, mijozi, fe‘l-atvori, sihat -
salomatligi, anatomik – fiziologik xususiyatlariga an‘cha bog‘liq bo‘ladi.
Pedagogik texnika malakalari o‘qituvchining individual-shaxsiy xususiyatlari bilan
chambarchas bog‘liqligi faqat shu malakalarning individual tusda bo‘lishi emas, balki
ularning shakllanishi va rivojlanishi pedagogik shaxsga ta‘sir ko‘rsatishda ham
namoyon bo‘ladi. Yuqorida aytib o‘tilganidek, pedagogik texnika malakalari
vaziyatga bog‘liq ravishda, pedagogning xulq-atvorida ayni bir daqiqada namoyon
bo‘ladi. Shu ma‘noda gapirganda, bu malakalarni egallash o‘qituvchining pedagogik
jihatdan maqsadga muvofiq xulq-atvorini tashkil etish vositalaridan biri sifatida
qaralishi mumkin. Pedagogik texnikaning shakllanishi shaxsning unchalik payqab
bo‘lmas sifatlariga ham rivojlantiruvchi ta‘sir ko‘rsatadi. Pedagogik texnika
to‘g‘risida aytilganlarning hammasi har bir pedagog uchun bu texnikani tashkil
etuvchi malakalarni egallash nihoyatda zarurligini o‘chiq oydin ko‘rsatib turibdi.