Reja: Tarjimada pragmatika tushunchasi va tarjimashunoslikda pragmatikaning o’rni. Tarjimaning pragmatik saloxiyati. Tarjima jarayonida pragmatik ma’noning tushirib koldirilishi. Pragmatik ma’noning asosiy xususiyatlari

Yozma nutqning quyidagi asosiy janrlari mavjud:
1) badiiy adabiyot;
2) rasmiy-ilmiy janr;
3) publitsistik janr va sh. k.
Bu janrlarning xar biri kichik guruxlarga bulinadi. Masalan: badiiy adabiyot - badiiy proza; dramaturgiya va she’riyatga, rasmiy-ilmiy janr rasmiy matnlarga, publitsistikaning o’zi siyosiy adabiyot, gazeta va jurnal janrlari kabi turlarga bo’linadi.
Yuqoridagilardan kelib chikib, ingliz va o’zbek tillarida quyidagi stilistik xarakterdagi so’zlarni uchratishimiz mumkin:

1. 
   Neytral - lug’at tarkibining yadrosini tashkil qiluvchi va hamma janrlarda kullanadigan so’zlar.
   
2. 
   Og’zaki-so’zlashuv-og’zaki nutqda, norasmiy vaziyatlarda ishlatiladigan so’zlar. Ular yozma nutqda qo’llanilmaydi, ammo badiiy asarda personaj nutqini ifodalash uchun istifoda etiladi.
   
3. 
   Kitobiy - kitobiy nutqning hamma turida kullaniluvchi va og’zaki so’zlashuvda doimiy ishlatilmaydigan, yuzaga keladigan ma’lum bir vaziyatlardagina kullaniluvchi pragmatik ma’noli so’zlar.
   
4. 
   Poetik - faqat she’riyatda ishlatiladigan kutarinki ruxdagi pragmatik ma’noli so’zlar.
   
5. 
   Terminologik - bu turga ilm-fanga oid pragmatik ma’noli so’zlar kiradi.
   

Xar bir millatning fikrlash doirasi, ma’naviy dunyosi bir-biridan farq qiladi. Buni, ko’pincha, millatning diniy e’tikodi va falsafiy mushoxadalarining turlicha ekanligi bilan izoxlash mumkin. Ammo birbiridan o’zok kit’a va o’zaro kardosh bo’lmagan tillarda umuminsoniy tushunchalarni ifodalovchi so’zlar ham bor. Masalan, Xumboldt universiteti o’qituvchisi doktor Doris Shuls bir masalaga e’tiborni karatadi: nemis va o’zbek tillaridagi «mexmondustlik» (gastfroendshtaft) so’zi bir xil ma’nodagi ikki: gast (mexmon), froendshtaft (dustlik) so’zlaridan tarkib topgan. Demak, tili va dini bo’lakcha xalqlar orasida ham mushtarak tushunchalarni anglatuvchi so’zlar mavjud. Tarjimondan ana shunday sinchkovlik bilan o’z tili va tarjima leksikasini kiyoslab o’rganish, xar bitta so’zning eng muqobil variantini tanlash talab qilinadi.