O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKASIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI
Operatsion Tizimlar
Guruh: 210-20
Mavzu: Windows operatsion tizimida jarayonlar tahlili.
Jarayonlarning asosiy komponentlari va rejalashtirish algoritmlari
Topshirdi: Qarshiboyev Sirojiddin
Qabul qildi: Abdurazzoqov Faxriddin Bekpo’latovich
Toshkent 2023
Reja:
Windows operatsion tizimida jarayonlar tahlili.
Jarayonlarning asosiy komponentlari.
Windows operatsion tizimida rejalashtirish algoritmlari
Xulosa
Windows operatsion tizimi, Microsoft korporatsiyasi tomonidan ishlab chiqarilgan operatsion tizimlar oilasiga kiradi. Bu tizimlar Windows 95 dan boshlab Windows 11 gacha o'zgarishlarga uchradilar. Bu tizimlar ko'p xil versiyalarda ishlab chiqarilgan, har birida yangi imkoniyatlar va o'zgarishlar mavjud. Bu tizimlar ko'pincha Personal kompyuterlarda (PC) ishlatiladi.
Windows tizimida jarayonlar tahlili uchun quyidagi vositalardan foydalaniladi:
- Task Manager (Vazifalar boshqaruvchisi): Bu dastur kompyuterda ishga tushirilgan barcha jarayonlar haqida ma'lumot beradi. Bu oynada foydalanuvchi jarayonlarni to'xtatish, xotirani tozalash va boshqa muhim amallarni bajarishlari mumkin.
- Performance Monitor (Ish bajarishni kuzatuvchi): Bu dastur tizimdagi tizim va hardware, bitta yoki ko'p sayyoh (process) uchun ish bajarishini kuzatuvchi statistik ma'lumotlarni ko'rsatadi.
-. Event Viewer (Tadbirlar ko'zchisi): Bu dastur tizimdagi xato va sodir bo'lgan olaylarni kuzatib boradi. Bunday olaylar ma'lumot yoki xatolar to'plashini tushunishga yordam beradi.
- Resource Monitor (Resurslarni kuzatuvchi): Bu dastur tizimdagi xotir, processor, disklar va tarmoqlar va boshqa resurslarni kuzatuvchi statistik ma'lumotlarni ko'rsatadi.
Bu vositalar yordamida, tizimda ishlash paytida sodir bo'lgan muammo va xatolarni topish va hal qilish oson bo'ladi.
Tizimda sodir bo'lgan xatolarni yechish uchun muhim bo'lgan bir necha qadamlar mavjud. Bu qadamlar quyidagilardan iborat:
1. Tizimni yangilang: Tizimni yangilash, viruslar, xatolar va boshqa muammolarni yechish uchun qo'llaniladigan eng oddiy usuldir. Yangi tizim versiyalari uchun barcha kerakli bo'lgan ishlar vaqtni va xabarlar oqib o'tishini kamaytiradi.
2. Xotirani tozalash: Tizimning xotirasini tozalash uchun Disk Cleanup (Diskni tozalash) dasturi yordamida tizim o'zi yig'ilgan fayllarni o'chiradi va hali keraksiz bolgan qismlarni tozalaydi. Bu jarayon tizimning ishlash tezligini oshiradi.
3. Virus skaneri: Viruslarning tizimni tozalash va xotirni egallash imkoniyatiga ega bo'lishi mumkin. Buning uchun, kerakli virus skaner dasturidan foydalanishingiz tavsiya etiladi. Bir nechta virus skanerlar bepul tarzda ko'rsatiladi, masalan, Windows Defender kabi.
4. Tarjima to'g'risidagi muammo: Tizimda tarjima to'g'risidagi muammolar, deb topiladigan muammolarni hal qilish uchun, tizim tilini moslashtirishingiz kerak bo'ladi. Bu usul tizimni tarjima qilishning qulayligini oshiradi.
5. Aniqlovchi vositalar yordamida ko'p ishchi jarayonlarni aniqlash: Tizimda ko'p ishchi jarayonlar ishlayotgan paytda, tizimning ishlash tezligi past bo'lishi mumkin. Bu sababt, Task Manager, Performance Monitor, Resource Monitor, va boshqa vositalardan foydalanish, ko'p sayyohlar yoki ishchi jarayonlarni aniqlash yoki o'chirishga imkon beradi.
6. Tizimni ta'mirlash: Agar yuqori usullar ishga tushmagan bo'lsa yoki tizim ishlashda xatolar aniqlanmagan bo'lsa, "sfc /scannow" va "DISM" kabi amallarni bajarish mumkin. Bu amallar Windows tizim fayllarini to'g'ridan-to'g'ri ta'mirlaydi.
Shuningdek, tizimni har doim yangilab turish, kerakli dasturlarni o'rniga o'rniga o'rnatish va to'g'ridan-to'g'ri sozlash muhimdir. Bunda foydali ushbu resurslardan foydalanish yordam berishi mumkin.
7. Avtomatik yangilash: Windows operatsion tizimlari ko'p foizda yangilanadi. Yangilanish uchun, "Windows Update" dasturi orqali avtomatik yangilanishni sozlash mumkin. Bu, tizimni xavfsizligini oshiradi va yangilanishlar ko'rsatilgan vaqtda va ish qilingan paytda bajariladi.
8. Qo'shimcha dasturlarni o'chirish: Tizimda bir nechta dastur birgalikda ishlayotgan bo'lsa, tizimning ishlash tezligi past bo'lishi mumkin. Bu sababt, kerakli olchamda foydalaniladigan dasturlar dasturini o'chirib, ishlash tezligini oshirish mumkin.
9. Start-Up dasturlarini boshqarish: Windows operatsion tizimlarida "Start-Up" dasturlari odatda ishga tushiriladi. Bu dasturlar tizimni yuklab tayyorlash uchun vaqt sarflashini oshirish mumkin. Bularni o'chirib, tizimni ishlash tezligini oshirishingiz mumkin.
10. Qurilmaning xususiyatlarini sozlash: Tizimning ishlash tezligini oshirish uchun, qurilmaning xususiyatlarini to'g'ridan-to'g'ri sozlash kerak. Bunda, tizimni qurilmasiga moslashtirilgan bo'lishi kerak va kerakli xususiyatlar sozlanishi kerak.
11. Oqim tizimini tozalash: Oqim tizimini tozalash uchun Disk Cleanup dasturi yordamida oqim tizimining yig'ilgan fayllarini va keraksiz fayllarni o'chirishingiz mumkin. Bu, tizimning ishlash tezligini oshirish uchun juda foydali bo'ladi.
12. Tizimni formatlash: Agar barcha yuqoridagi usullar ishga tushmasa yoki tizimda katta xatolar bo'lsa, tizimni formatlash yoki qayta o'rnatish yordam berishi mumkin. Bu jarayon tizimni yangi holatga o'tkazadi va ishlash tezligini oshirish uchun foydali bo'ladi. Shuningdek, tizimni o'z vaqtida yangilab turish, yuklanishlarni va o'rnatilgan dasturlarni baholash, tozalash, virus skanerlardan foydalanish, va tizimni xavfsiz qilish uchun kerakli xavfsizlik dasturlaridan foydalanish muhimdir. Bu amallar tizimning ishlash tezligini oshiradi.
Shuningdek, tizimni yaxshi xolatda saqlash uchun ma'lumotlar yig'ish joylari, mualliflar va tarjimalar kabi fayllar tizimining kichik to'plamlari yoki kataloglariga o'rnatilishi mumkin. Bu fayllar va kataloglar tizimning ishlash tezligini kamaytirishi mumkin. Bu sababt, kerakli fayllarni tizimda saqlab turish, ularga kerak bo'lganda erkin murojaat qilishni o'rganish va qayta o'rnatishda foydalanishingiz mumkin.
O'z tizimingizni o'zi va uning xususiyatlarini tushunish ham juda muhimdir. Bu sababt, tizim haqida ko'p narsalarni o'rganish va unga moslashtirilgan usullarni tushunishingiz kerak. Bu sizga tizimning muammosini yechishda va xatolarni aniqlashda yordam berishi mumkin.
Barcha uyga joylashtirilgan tizimlar ko'p narsalarga ishonchli, oqilona va ishlash tezligi yuqori bo'lishi kerak. Bularni tushunish va amalga oshirish yordam beradigan qo'llanmalar, video darsliklar va o'quv materiallar mavjud. Agar siz tizimning ishlash tezligini yaxshilashga qaratilgan tavsiyalarni amalga oshirishga va tizimni xavfsiz qilishga e'tibor qaraysiz, tizim yaxshi xolatda saqlanadi va ko'proq vaqt ichida yaxshi ishlaydi.
Tizimning ishlash tezligini oshirishga qaratilgan boshqa bir usul, tizimni yangilash va ishga tushirishdir. Yangi versiyalarda tizim muammosiz bo'lishi, yangi xususiyatlar va yopiq xatolar aniqlanishi mumkin. Bu sababt, tizimning ozgartirilgan versiyalariga va yangi yuklamalarga e'tibor qaratishingiz tavsiya etiladi. Bu yangiliklardan foydalanishingiz, tizimni yaxshi xolatda saqlash va ishlash tezligini oshirishga yordam beradi.
O'z tizimingizni yaxshi saqlashingiz va uning ishlash tezligini oshirish uchun qo'llanma va usullardan foydalanishingiz kerak. Shuningdek, siz o'zingizning tizimlariga e'tibor qaraysiz, ularning xususiyatlarini tushunishingiz va ularga kerak bo'lgan fayllarni saqlashingiz kerak. Bu, tizimlarining ishlashini yaxshi qilish va uning ko'proq vaqt ichida xavfsiz va tezkor ishlayishini ta'minlashga yordam beradi.
Keyinchalik, tizimni monitoring qilish ham muhimdir. Bu sizga tizimning yaxshi ishlashini va xatolarni aniqlashda yordam beradi. Monitoring, tizimni turli holatlarda avtomatik ravishda tekshirishga imkon beradi, shuningdek, sizning e'tiboringizni to'plab, tizim xatolariga tez va samarali javob berishingiz mumkin.
Tizimning to'liq ta'minoti va ishlatilishi uchun xususiy ma'lumotlar, qo'llanmalar, o'quv materiallari va ko'plab qo'llanuvchilar mavjud. Ushbu imkoniyatlardan foydalanishingiz, tizimning yaxshi xolatda saqlanishi va ishlash tezligini oshirishga yordam beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
