Reja: Windows operatsion tizimida jarayonlar tahlili

Windows operatsion tizimida jarayonlarni rejalashtirishning bir necha algoritmlari vujudga keladi. Bu algoritmlar quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:
- Prioritizatsiya algoritmi: Bu algoritm, bir qator ishlarni qaysi tartibda bajara olgani yoki qaysi jarayonni boshlash kerakligini aniqlaydi. Bunda, foydalanuvchining tasdiqlagan bir tizim birikmalarining avvaliqligi, jarayonlarning ustunligi, ishga tushirilgan resurslar, yodgorliklar va boshqa xususiyatlarga e'tibor beriladi.
- Round-robin algoritmi: Bu algoritm, jarayonlarni tartiblangan qatorlarda joylashtiradi va har bir jarayonning ishi yakunlangandan keyin keyingi jarayonga o'tadi. Bunda barcha jarayonlarga boshqa boshqa resurslar baham ko'rsatiladi.
- Priority-based scheduling: Bu algoritm, jarayonlarni tizim ichida bo'lgan ulanish darajasiga ko'ra tartiblaydi. Ulashish darajasi, jarayonlar o'rtasida ish olib borish uchun foydalaniladigan ko'pchilik resurslariga bo'lgan murojaatni ta'minlaydi.
- Shortest Job First (SJF) algoritmi: Bu algoritm, jarayonlarni bajara olganda ularning ishining tayanch vaqtini hisobga oladi. Bunday qilib, qisqa ishni bajargan jarayonlarga avvalroq resurslar baham ko'rsatiladi.
- First-Come, First-Serve (FCFS) algoritmi: Bu algoritm, jarayonlarni qatorga olib, qatorning boshidan boshlab bajara oladi. Bunda har bir jarayon barcha resurslar bilan boshlang'ich holatda ishga tushiriladi.Bu algoritmlar o'zaro solishtirilishi va optimallashtirilishi mumkin, shuningdek, boshqa algoritmlar ham mavjud bo'lishi mumkin. Barcha algoritmlarning o'ziga xos qulayliklari va xavfsizlik tahlillari mavjud bo'ladi.
- Multilevel Queue (MLQ) algoritmi: Bu algoritm, jarayonlarni qatorga joylashtiradi, ammo ularga turli darajalarga bo'lingan ishlar (masalan, qulayliklar, xizmatlar, katta ishlar va hokazo) uchun bir nechta qatorlar taqsim qiladi. Bunday qilib, har bir jarayonning ko'rsatishiga qarab, o'ziga mos qatorga joylashtiriladi.
- Multilevel Feedback Queue (MLFQ) algoritmi: Bu algoritm, MLQ algoritmining modifikatsiyasi hisoblanadi. Bunda jarayonlar bitta qator bo'lib, har bir qator o'zining ustunligi bo'yicha alohida bosqichlardan o'tadi. Boshqa qatorlarga o'tishning o'zaro aloqasi yordamida, jarayonlar o'zining xolatiga qarab taqsim qilinadi.
- Guaranteed Scheduling algoritmi: Bu algoritm, jarayonlar uchun o'ziga mos xavfsizlikli va ehtiyojlarini bajargan qurilmalarni taqdim etadi. Bunda har bir jarayon uchun maxsus vaqt tayinlanadi, bu vaqt yakunlanmagan holatda jarayon boshqa resurslarga ko'chiriladi.
- Lottery Scheduling algoritmi: Bu algoritm, jarayonlar o'rtasida moliyaviy to'lashni bo'lgan lotereya tizimiga asoslangan. Har bir jarayon uchun qulaylikni oshirish, darajaga o'tkazish yoki qatordan chiqarilish uchun qo'shimcha chiptalar olinadi.
Bu algoritmlar operatsion tizimning foydalanilgan konfiguratsiyasiga va tizimning xususiyatlariga qarab qayta ishlanishi mumkin. Bunda tizimning vaqt rejimi, barcha qurilmalar, protsessorni yukini tartibga solish, mazkur jarayonlar yordamida optimallashtirilishi mumkin.
Xulosa
Windows operatsion tizimi jarayonlarini boshqarish uchun kerakli asosiy komponentlari quyidagilardir: kernel, foydalanuvchi interfeysi, qurilma driverlari, fayl tizimi va xavfsizlik. Ular barcha kerakli funktsiyalarni bajarish uchun bir-biriga bog'liq va bir-biriga qarashli modullar hisoblanadi.
Rejalashtirish algoritmlari esa jarayonlarni bajarish uchun muhimdir. Ushbu algoritmlar jarayonning turiga va kerakli muammo yechilish shakliga qat'iy nazar tutiladi. Ular jarayonning bajarilishini kuzatish, ma'lumotlar omborini ishlatish, foydalanuvchilar va tizim ma'lumotlari uchun xavfsizlikni ta'minlash kabi vazifalarni bajarishda yordam beradi.
Bundan tashqari, jarayonlarni boshqarishni yanada yaxshi qilish uchun Windows tizimi o'zgaruvchilari, konfiguratsiya fayllari, tizim o'zgaruvchilari va ko'rsatkichlari kabi qo'shimcha vositalar bilan ta'minlangan. Bu vositalar jarayonlarni bajarish va boshqarishni osonlashtirish uchun foydalanuvchilar uchun juda muhimdir.
Xulosa qilib aytganda, Windows operatsion tizimi o'zgarayotgan dunyodagi eng yirik operatsion tizimlardan biridir. Jarayonlarni bajarish uchun kerakli komponentlari va rejalashtirish algoritmlari Windows tizimini o'zining har bir versiyasi uchun mos keladigan darajada yaxshi tuzilgan. Bu yordamida tizim barcha zarur komponentlarga ega bo'lib, foydalanuvchilar uchun juda qulay va xavfsiz ishlov beradi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YHATI:

1. 
   Nazirov Sh. C++ da dasturlash asoslari.
   
2. 
   Mardanova N.S. C++ tilida dasturlash
   
3. 
   J.Liberti. Osvoy samostoyatelno C++ za 21 den.-SPb.2003.-815 s.
   
4. 
   Informatika. Bazaviykurs. 2-izdanie. Uchebnikdlya VUZOV/Pod red. S.V.Simonovicha.-SPb.: Piter, 2009.-640 s.
   
5. 
   Рахмокулова С.И. IBMPCшахсийкомпьютердаишлаш. 1999.
   
6. 
   Бобровский С. , Delphi 7. Учебный курс. 2003, - 736 с.
   
7. 
   О.А.Акулов, Н.В.Медведев Информатика базовый курс. Учебник.Москва 2007г. 555 стр.
   
8. 
   ChatGPT