Rejasi: Motiv tushunchasi va uning shaxs faoliyatida ahamiyati

Mavzu: Mehnat faoliyati motivlari
Rejasi:

1. 
   Motiv tushunchasi va uning shaxs faoliyatida ahamiyati
   
2. 
   Motiv funksiyalari, turlari va ularning mehnat faoliyatidagi ahamiyatliligi
   
3. 
   Shaxsning ish faoliyati bilan bog‘liq motivlarni guruhlarga ajratilishi
   

1. 
   Motiv tushunchasi va uning shaxs faoliyatida ahamiyati
   

Motivatsiyaning asosiy tushunchasi motivdir. Bu ideal (moddiy dunyoda mavjud bo'lishi shart emas) obyekt bo'lib, unga erishish uchun shaxsning faoliyati yo'naltiriladi.
S. L. Rubinshteyn va A. N. Leont'ev motivni ob'ektivlashtirilgan inson ehtiyoji deb tushunadi. Motiv ehtiyoj va maqsaddan farq qiladi. Buni inson harakatining idrok etilgan sababi sifatida ham ko'rish mumkin. U inson tomonidan amalga oshirilmaydigan ehtiyojni qondirishga qaratilgan.
Misol uchun, ekstravagant kiyimlar bilan e'tiborni jalb qilish istagi o'zlariga ishonchsiz odamlarga xos bo'lgan sevgi va tegishli bo'lishga bo'lgan favqulotda ehtiyojni qoplash uchun mo'ljallangan.
Motivning maqsaddan farqi shundaki, maqsad faoliyat natijasi, motiv esa uning sababidir.
Motiv (psixologiyada) — inson faoliyatida muayyan maqsadni bajarishga sabab boʻluvchi omil, vaj. motiv shaxsni harakatga va faoliyatga undovchi, ehtiyojning yuksak shakli sifatida paydo boʻluvchi ichki turtki hisoblanadi. Ehtiyoj va instinkt, mayl va hissiyot, ideal va boshqa motivlar jumlasiga kiradi. Hozirgi zamon psixologiyasida motiv atamasi subʼyektni faollashtiruvchi turli hodisa va holatlarni ifodalash uchun qoʻllanadi. Xatti-harakat va faoliyat motivlarining majmuasi motivatsiya deyiladi. Motiv ehtiyoj negizida vujudga keladi va shakllanadi. Ehtiyojning barqarorlashuvi motivatsiyaning samarali shakllanishini taʼminlaydi. Harakat faoliyatning tarkibi boʻlganligi tufayli u faoliyatning maqsadi va M.i orqali boshqariladi. Baʼzan "Motiv" tushunchasini "emotsiya", "maqsad", "ustanovka" atamalari bilan almashtirish hollari uchraydi. Goho turtki, qoʻzgʻovchi, undovchi tushunchalari bilan aynanlashtiriladi.
“Motivatsiya” atamasi “motiv” atamasidan kengroq tushunchadir. "Motivatsiya" so'zi zamonaviy psixologiyada ikki xil ma'noda qo'llaniladi: xatti-harakatni belgilovchi omillar tizimini bildiradi (bu, xususan, ehtiyojlar, motivlar, maqsadlar, niyatlar, intilishlar va boshqalarni o'z ichiga oladi) va xarakteristikasi sifatida. muayyan darajada xulq-atvor faoliyatini rag'batlantiruvchi va qo'llab-quvvatlovchi jarayon.
Har qanday xatti-harakat shakli sifatida tushuntirish mumkin ichki (dispozitsiyaviy motivatsiya), shunday va tashqi (vaziyatli motivatsiya) sabablar. Birinchi holda, ular motivlar, ehtiyojlar, maqsadlar, niyatlar, istaklar, manfaatlar va boshqalar haqida, ikkinchisida esa, mavjud vaziyatdan kelib chiqadigan rag'batlantirishlar haqida gapiradilar.
Bir qator psixologlar motiv va motivatsiyani energetik; ma'noviy tomonlarini o'zaro solishtiradilar, tadqiqotchilar ularni tub ma'nodagi energetik biotexnika manbalaridan talqin qilib, ma'noviy va ma'naviy jabhalarni ma'lumot olish quvvatiga ega bo'ladilar. Sobiq ittifoq psixologiyasida motiv va motivatsiya tizimi inson hayoti va faoliyatiga uzluksiz munosabatda yo‘langan murakkab tuzilishga ega bo‘lgan boshqaruvchisi (regulyatori) aniqlanadi. Jumladan, S.L. Rubinshteyn motivlashgan tizimning inson bor jismoniy kuchdagi rolini ko'rsatib,shunday mazmundagi mulohazalarni ta'kidlab o'tadi: birinchi bo'lib kutilayotgan ob'ektlari emas, balki himoya ob'ektlari va shaxsiy himoya vositalari. Motivlashgan ustanovkalarning faollikka oid o‘ziga xosligi ham shunday tuzilishga ega va u o‘zi hosil bo‘lish va holatini yuqori darajada xizmat qiladi. Ularning fikricha, faol tashkilot olamga munosabatda bo'lgan motivatsion xususiyatni ko'rsatib o'tishning o'zi kifoya. S.L.Rubinshteyn “ong- bu hodisa aks etish emas, balki insonning tashqi muhitga munosabati hamdir” deb yozadi.
X. Xekxauzen motiv vazifalarini faqat harakat bosqichlari - boshlanish, bajarish, yakunlash bilan bog'liq holda ko'rib chiqadi. Dastlabki bosqichda motiv harakatni boshlaydi, uni rag'batlantiradi, undaydi. Motivning bajarilish bosqichida aktuallashuvi harakatning doimiy yuqori faolligini ta'minlaydi. Harakatni yakunlash bosqichida motivatsiyani saqlab qolish natijalarni baholash, muvaffaqiyat bilan bog'liq bo'lib, motivlarning mustahkamlanishiga yordam beradi.
Motiv - sub'ektning ehtiyojlarini qondirish bilan bog'liq bo'lgan faoliyat uchun motivatsiya. Motiv deganda ko'pincha harakat va xatti-harakatni tanlashning asosi bo'lgan sabab, sub'ektning faolligini keltirib chiqaradigan tashqi va ichki sharoitlar majmui tushuniladi. Ichki va tashqi motivlar o'zaro bog'liqdir. Dispozitsiyalar ma'lum bir vaziyat ta'sirida aktual bo'lishi mumkin va ma'lum dispozitsiyalarning faollashishi sub'ektning vaziyatni idrokining o'zgarishiga olib keladi.
Motiv- motivatsiyadan farqli o'laroq, xulq-atvor sub'ektining o'ziga tegishli bo'lgan narsa, uning barqaror shaxsiy mulki bo'lib, uni ichkaridan muayyan harakatlarni bajarishga undaydi.
Shaxsning motivatsion sohasini quyidagi parametrlar bilan baholash mumkin:
- Motivatsion sohaning kengligi deganda motivatsion omillarning sifatli xilma-xilligi tushuniladi - dispozitsiyalar(motivlar), ehtiyojlar va maqsadlar.
Motivatsion sohaning moslashuvchanligi, umumiy xarakterdagi motivatsion impulsni qondirish uchun ko'proq turli xil motivatsion stimullardan foydalanish mumkinligida ifodalanadi (bir kishi uchun bilimga bo'lgan ehtiyoj faqat televizor yordamida qondirilishi mumkin va). boshqasi uchun turli xil kitoblar, aloqalar ham bor ...)
Motivlar bo'lishi mumkin ongli yoki ongsiz. Shaxsning yo'nalishini shakllantirish-da asosiy rol ongli motivlarga tegishli.
Agar ushbu faoliyatni qo'zg'atuvchi motivlar u bilan bog'liq bo'lmasa, ular tashqi deyiladi. Agar motivlar faoliyatning o'zi bilan bevosita bog'liq bo'lsa, unda ular ichki deyiladi .
Har qanday faoliyat bir motiv bilan emas, balki bir nechta motivlar bilan turtki bo'ladi, ya'ni faoliyat odatda polimotivlangan... Muayyan faoliyat uchun barcha motivlarning yig'indisi ma'lum bir shaxsning faoliyati uchun motivatsiya deb ataladi. Faoliyatni qancha ko'p motivlar aniqlasa, motivatsiyaning umumiy darajasi shunchalik yuqori bo'ladi.
Motivatsiya - bu uning ehtiyojlari bilan bog'liq bo'lgan insonning ichki holati. Motivlar jismoniy va aqliy funktsiyalarni faollashtiradigan, insonni harakatga va maqsadga erishishga undaydigan harakatlantiruvchi kuchdir.

2.