Reje: Miywe hám rezavor miywelerdiń botanikaliq bo`liniwi

Ótkeriwshi tamırlar eginshi qurılısqa iye, aqshıl yamasa qara qońir reńli. Bul
tamırlardıń birinshi qabıǵı nabıt bolıp eginshi qabıqqa aylanǵan, bul tamırlar 
juwanlanıp yarım skelet tamırlarǵa aylanadı. 
Ósiwshi hám sorıp alıwshı tamırlar - tamır shexligi, ósiw zonası, sorıp alıw 
zonası hám ótkeriwshi zonadan ibarat. 
Jer ústi sisteması 
Miywe aǵashlardıń jer ústi sisteması tómendegi bóleklerge iye: 
 shtamb- tamır moynınan birinshi skelet shaqa araları. 
 oraylıq ótkizgish yamasa lider- shtambtıń birinshi shaqalanıwınan keyingi jılǵı 
qosımsha ósimge iye deyingi aralıq. 
 dawam etiwshi shaqa-oraylıq ótkizgishtegi keyingi jılǵı ósken joqarǵı shaqa. 
 skelet (analıq) shaqalar- iri óreniń tiykarǵı tulǵasın qurawshı shaqalar. 
 qaplawshı shaqalar-maydalaw (miywe hám ósiwshi) skelet hám yarım skelet 
shaqalarda jaylasqan shaqalar. 
 yarım skelet shaqalar -skelet shaqalarǵa qaraǵanda onsha juwan emes,olar
kóbinese eginshi hám onnanda kóp tártipte shaqalanadı. 
 óre yamasa krona-aǵashtıń barlıq shaqalanıwı. Ol poroda, sortqa, sabıwshıǵa 
hám agrotexnikaǵa qaray- óre shar, piramida, upshıq t.b. tárizli bolıwı múmkin. 
tamı moyinı-shtamb penen tamırdıń birikken ornı. Ol ózge tuqımnan ósken aǵashqa 
yamasa sabıwshı nálshege sabılǵan haqıyqıy dep ataladı hám shártli qálemsheden, 
ósimsheden yamasa vegetativ sabıwshılarda kobeytirilgen-mısalı ayva, dusen 
qálemshelepi. 

---

 Vegetativlik ósimsheler-skelet hám yarım skelet shaqalar kóp sanlı aǵash 
shırpılar menen qaplanǵan, olar uzınlıǵı, morfologiyalıq ózgesheligi hám 
funktsiyası boyınsha hár qıylı.Vegetativ yamasa bir jıllıq shaqalar bir jasında 
japıraq penen qaplanǵan. Japıraǵı túsken, ótken jıldıń ósimshesi shaqa dep 
ataladı. 
 Waqtınan burın ósiwshi shaqalar- jazda qaptal, qoltıq búrtiklerinen payda bolǵan 
jılı ósedi. Bul shaqalar shańǵalaqlı ayırım subtropikalıq hám tsitruslılarda azmaz 
ushırasadı. 
 Qasqırlı shaqalar (maylı, suwlı shaqalar)- vertikal ósiwshi, aǵashtiń óz-ózinen 
sınıwı, nadurıs qırqıw, shaqalardıń sınıwı nátiyjesinde kelip shıǵadı. 
 Jazǵı shaqalar yamasa eginshi hám onnanda keyingi ósiw tolqınında payda 
bolǵan shaqalar. Tınıshlıq dáwirinen keyin kóbinese shańǵalaqlılarda hám ádette 
tsitrus ósimliklerde ushırasadı. 
 Tikenler- shaqadan kelip shıqqan qorǵawshı ósimsheler, alma, almurt, miywe 
aǵashlarda ushırasadı. 
Shańǵalaqlılarda- vegetativ ósiw dáwirinen burın payda ósimshelerge uqsas. 
Jemislilerde- dawam etiwshi shaqalar jer astı paqal búrtiklerinen payda bolıp 
nol tártiptegi shaqalanıwshı shırpılar. Tamırdan kóbeyiwshi shaqalar. Ayrım
jemisli, shańǵalaqlı hám subtropik ósimlikler tamırında jaylasqan adventiv 
búrtiklerden payda boladı. 
Tiken- kóp kletkalı aǵashlanǵan kletkalardan (krıjovnik) yamasa tek 
aǵashlanǵan epiderma (malina) payda bolǵan ósimsheler. 
Miywe shaqaları-olar morfologiyalıq belgileri hám funktsiyaları boyınsha hár 
qıylı ásirese tuxımlarda kóp túrliligi meneń ajıraladı. 
Tuxımlılarda- miywe shaqaları yamasa shıbıqları uzın (15sm ge) deyin otken 
jılǵı ósimsheler.Bir jıllıq shaqaga qaraǵanda olar jińishkelew ijılgen hám gúl 
búrtigi menen tamamlanadı. 
Nayza shaqa- bir jıllıq qaptal (3-15 sm ge uzınlıqtaǵı)ósimsheler úshına 
qaraǵanda túbi juwanlaw óziniń forması boyınsha nayzaǵa uqsas. 
Halqa tárizli miywe shaqaları birinshi jılı miywe beriwden keyin 2-3jasında 
plodushka dep ataladı, keyingi jılları olar shaqalanıp, halqa tárizli quramalı 
shaqalarǵa aylanadı. Birneshe plodushkalar - ploduxa degen miywe shaqaǵa 
aynaladı. Plodushkalar 3-7 jasında jaqsı miywe beredi, al 8-15 jastaǵı ploduxalar 
gúllemeydi, gúllesede miywe bermeydi. Sonın ushın olardı kesip taslaydı yamasa 
jasartadı. Miywe shaqanıń miywe bekitilgen keńeygen bólegi miywe qaltası dep 
ataladı. Plodushkalarda ol birew, al ploduxada bir neshe. 
Almanıń miywe beriwshi organlarınıń payda bolıw izbe-izligin kórsek, 
aǵashtıń ósiwiniń belgili bir dáwirinde shaqalanıw nátiyjesinde ósiwshi putalar 
payda boladı. Olardıń birewi dawam etiwshi shaqa bolıp esaplanadı. Eń joqarı 
búrtik- ósiwshi, tómen qaray hár qıylı uzınlıqtaǵı nartlı, onnan keyin miywe 
shırpıqları, nayza hám halqa tárizli shaqalar jaylasadı. Miywe ósimsheleri tipleri 
arasındaǵı qatnasıq hár qıylı sortlarda ósiw dáwirlerine qaray ózgeredi. 
 Gúl yamasa miywe shaqaları- ortasha uzınlıqtaǵı (10-40sm) ótken jılǵı ósimi, 
onıń qaptal búrtikleri, al joqarǵısı ósiwshi shetinde kóbirek ushırasadı.