Reklama va uning biznesni rivojlantirishdagi o’rni

Iqtisodiyot o‘sib borgan sarireklama ham unga hamohang rivojlanib bordi. Aqshda reklamadagi yuksalishlar uni mutlaqo yangi shaklga – xat tartibli reklama shaklini yaratilishigaolib keldi.1836 – yilning iyunida fransiyaning la presse gazetasi reklama orqali daromad olayotgani evaziga narxnipasaytirish va bu orqali gazetxonlar safini kengaytirishni mo‘ljalladi. Keyinchalik bu usul butun mamlakat gazetalari tomonidan o‘zlashtirildi.1840 – yilda volni palmer ismli kishi filadelfiyada hozirgi zamon reklama agentliklariga o‘xshash agentlikka asos soldi.

1842–yilda palmer mashhur gazetalardan katta chegirmali narxda bo‘sh sahifalarini sotib oldi va yuqori narxlarda reklama qiluvchilarga sotaboshladi. Palmer faqat gazeta betlarini sotib olgan bo‘lib, reklama qanday qilib, qanday ko‘rinish va shaklda berilishi reklama beruvchilarlar ixtiyorida bo‘lgan. XIX asr oxirlariga kelib N.W.Ayer & sons reklama agentligiga asos solindi va bu agentlik reklamani rejalashtirish, yaratish va reklama jarayonini boshqarish borasida taklif va yordamlar berardi. Xuddi shu davrda fransiyada charles-louis havas reklama agentligi ham faoliyat olib borayotgan bo‘lib, uning xizmat ko‘rsatish ko‘lami brokerlikni ham qamrab olgan edi.

XX asr reklama tarixida tub burilish yasadi. Avvalo, reklama sohasida ayollar salmog‘i va vositasi ortib bordi. Dastlab, reklama agentliklari ayollardanyaratuvchanlik qobiliyati va uy-ro‘zg‘orga oid reklamalarda «onalar tanlovi” yoki «rafiqalaringiz tanlovi” kabi reklamalar uchun foydalangan bo‘lsalar, keyin ulardan turli xil ayollar tasvirlari orqali e’tirofni tortish yo‘liga o‘tadilar

Amerikada ayollarning ilk tasviri sovun reklamasida qo‘llanildi. Yangilik usulida yaratilgan dastlabki zamonaviy reklama 1920– yillarning boshida ishlangan tamaki reklamasi hisoblanadi. Zamonaviy reklamaning otasi sifatida edvard berniys medisson avenyu reklama agentligiga asos solgan. Jahon bo‘yicha tamaki savdosining tarqalishi va iste’molining ommalashishiga xuddi shu inson sababchi bo‘lgan.O‘sha paytda bonzak deb atalgan yangi va katta hajmda sigareta o‘raydigan mashinaning sanoatda qo‘llanishi bozorda taklif hajmini keskin oshirib yuboradi va bu muammoni hal qilishniedvard berniys ajoyib reklamalari orqali bartaraf etadi.