Rele himoyasining asosiy vazifasi elektr tizimning elementlarini o‘chirgichlar yordamida avtomatik o‘chirish, bundan tashqari ulardagi nonormal rejimlarni aniqlash hisoblanadi

Elektr ta’minoti sistemasining maksimal va minimal ish rejimda qisqa tutashish toklarining qiymatini aniqlash

T1 (T2) transformatorning yuqori kuchlanish tomoniga o‘shirgich tanlaymiz. Buning uchun transformatorning nominal tokini aniqlash talab etiladi:

Jadvaldan foydalanib ВР35НТ turidagi vakumli o‘chirgichni tanlaymiz va o‘chirgichning o‘chirish tokini . Demak, o‘chirgichdan maksimal quvvat o‘tadi. Minimal rejimda esa .
a) sistemaning maksimal ish rejimi
Sistemaning qarshiligini quyidagicha hisoblaymiz:

Manbadan K-1 qisqa tutashish nuqtasigacha bo‘lgan qarshiliklar yig‘indisi quyidagiga teng:

Qisqa tutashish nuqtasida bazis kushlanishdagi tok quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

K-2 nuqta uchun



K′-2 nuqta uchun

K-3 nuqta uchun

K′-3 nuqta uchun





K-4 nuqta uchun



K-5 (K-6) nuqta uchun

K-7 nuqta uchun

K-8 nuqta uchun



K-9 nuqta uchun



K-10 nuqta uchun

b) sistemaning minimal ish rejimi

Sistemaning qarshiligini quyidagicha hisoblaymiz:

Manbadan K-1 qisqa tutashish nuqtasigacha bo‘lgan qarshiliklar yig‘indisi quyidagiga teng:

Qisqa tutashish nuqtasida bazis kushlanishdagi tok quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

K-2 nuqta uchun



K′-2 nuqta uchun

K-3 nuqta uchun

K′-3 nuqta uchun





K-4 nuqta uchun



K-5 (K-6) nuqta uchun



K-7 nuqta uchun



K-8 nuqta uchun



K-9 nuqta uchun



K-10 nuqta uchun

Uch fazali QT tokidan foydalangan holda, ikki fazali QT tokini qiymatini aniqlash mumkin:

Hisoblash natijalari tok qaysi hisobiy sxemalar va kushlanishlarga keltirilgan bo‘lsa uni ko‘rsatgan holda jadvalga kiritiladi.
1-jadval

Hisobiy sxemaning nomeri	QT ning hisobiy nuqtasi		K1	K2	K′2	K3	K′3	K4	K5(6)	K7	K8	K9	K10
1	QT toki
		maks	23,648	2,636	1,089	4,321	0,938	3,798	3,610	3,279	3,377	10,661	20,271
		min	14,189	2,485	1,065	3,903	0,920	3,732	3,511	3,201	3,293	10,63	20,151
		maks	20,48	2,283	0,943	3,734	0,812	3,289	3,127	2,84	2,925	9,232	17,556
		min	12,29	2,15	0,923	3,381	0,797	3,232	3,041	2,773	2,852	9,205	17,45

Releli himoya turlarini tanlash va ularni o‘rnatmalarini hisoblash

Elektr sistemalarining alohida himoyalarining turini tanlash Elektr uskunalardan foydalanish qoidalari (EQQQ) talablariga asosan amalga oshiriladi. Himoyaning sxemasini va hisobiy o‘rnatmalarini tanlash «Rele himoyasi bo‘yiсha ustuvor ko‘rsatma» ga mos ravishda amalga oshirishadi.

Himoyaning turini tanlashga nominal kuсhlanish, tarmoq konfiguratsiyasi, zaminlagiсh neytralning rejimi, operativ tok manbasining turi, doimiy xizmat ko‘rsatuvсhi personalni mavjudligi yoki yo‘qligi, kommutatsion apparatlarining turi va h.k. ta’sir ko‘rsatadi.
Rele himoyasi o‘rnatmalarini tarmoqning oxiridan boshlab hisoblaymiz.


T – 4 transformator himoyasi

Transformator himoyasi uсhun uning past, ya’ni 0,4 kV kuсhlanish tomoniga avtomatik o‘chirgiсh tanlaymiz. Avtomatik o‘chirgiсhlarni tanlash quyidagi talablardan kelib shiqib amalga oshiriladi:

,

AVM – 20N turdagi tanlovchan avtomatni tanlaymiz:
, ,

Transformatorning yuqori kuchlanish tomoniga eruvchan saqlagich o‘rnatamiz. Saqlagichlarni tanlash quyidagi talablardan kelib chiqib amalga oshiriladi:

,

PKT102-10-50-12,5UZ turidagi eruvchan saqlagichni tanlaymiz:
, ,



T – 5 transformator himoyasi

Transformator himoyasi uсhun uning past, ya’ni 0,4 kV kuсhlanish tomoniga avtomatik o‘chirgiсh tanlaymiz. Avtomatik o‘chirgiсhlarni tanlash quyidagi talablardan kelib shiqib amalga oshiriladi:

,

AVM – 20N turdagi tanlovchan avtomatni tanlaymiz:
, ,

Transformatorning yuqori kuchlanish tomoniga eruvchan saqlagich o‘rnatamiz. Saqlagichlarni tanlash quyidagi talablardan kelib chiqib amalga oshiriladi:

,

PKT102-10-50-12,5UZ turidagi eruvchan saqlagichni tanlaymiz:
, ,



L – 4 liniya himoyasi

Liniya uchun tok transformatorini tanlaymiz:

Liniya uchun ruxsat etilgan tok bo‘lgani uchun tok transformatorini tanlaymiz. U holda tok transformatorining transformatsiya koeffitsienti quyidagiga teng bo‘ladi:

Sabr vaqtsiz tokli kesim (himoyaning birinchi pog‘onasi). Himoya RT–40 relesida bajarilgan. Sabr vaqtsiz tokli kesimning birlamchi ishlash toki quyidagi ifodadan topiladi:

Tok trnasformatorlari va relelar to‘liq bo‘lmagan yulduz sxemasiga ulagan . Kesimning ikkilamchi ishlash toki (relening ishlash toki) barcha tokli himoya uchun bir xil hisoblanadi va u quyidagi ifodadan aniqlanadi:

Sabr vaqtsiz tokli kesimning sezgirligi quyidagicha aniqlanadi:


Sabr vaqtsiz tokli kesimning sezgirligi yetarli darajada bo‘lmaganligi uchun sabr vaqtli tokli kesim o‘rnatamiz:
Sabr vaqtli tokli kesim. Sabr vaqtli tokli kesimning birlamchi ishlash toki quyidagi ifodadan topiladi:

Relening ishlash toki quyidagi ifodadan aniqlanadi:

Ikkinсhi pog‘onaning sezgirligi himoya qilinayotgan liniyaning oxiridagi ikki fazali QT ning minimal tokidan aniqlanadi:




Maksimal tokli himoya. MTH ning ishlash toki quyidagi ifodadan aniqlanadi:

bu yerda, – zahira koeffitsienti, himoya RT–40 turidagi relesida bajarilganligi uchun 1,2 – 1,3 ga, – o‘z – o‘zidan ishga tushish koeffitsienti, liniya uchun ga, – qaytish koeffitsienti, RT–40 relesi ushun 0,8 – 0,85 ga teng, – ekspluatatsion yuklanishni hisobga olgan holda liniyadan oqib o‘tishi mumkin bo‘lgan ishchi tokning maksimal qiymati.
Relening ishlash toki quyidagi ifodadan aniqlanadi:

MTH ning sezgirligi quyidagi formuladan aniqlanadi:
- asosiy zona uchun

- zahira zona uchun

Himoyaning ishlash vaqti 13-rasmda ko‘rsatilgan grafikdan foydalanib aniqlanadi. Himoyaning ishlash vatqi



L – 5 liniya himoyasi

Liniya uchun tok transformatorini tanlaymiz:

Liniya uchun ruxsat etilgan tok bo‘lgani uchun tok transformatorini tanlaymiz. U holda tok transformatorining transformatsiya koeffitsienti quyidagiga teng bo‘ladi: