Sharofiy Shodiyabegim, Fransiyada yashaydi:
Fransiyada bola tug‘ilgandan to bir oylik bo‘lguncha uning holati tug‘uruqxona tomonidan nazorat qilinadi. Bir oy davomida har kuni pediatr uyga kelib bolani tekshiradi. O‘sha pediatrni keyinchalik boshqa vaziyatlarda ham ko‘rikka chaqirish mumkin. Hammasi 100 foiz bepul.
Mamlakatda maxsus ona va bola markazlari bor. Ular ona va bolaning ruhiy, tibbiy holatiga mas’ul. Bir oylikdan boshlab ana shu markaz har oyda bir marta ona va bolani ko‘rikdan o‘tkazib turadi, emlashlarni qiladi.
Bu davlatda dorilar, ayniqsa, antibiotiklar retsepsiz sotilmaydi. Agar dorixonachi antibiotikni retsepsiz sotgani aniqlansa, u javobgarlikka tortiladi. Vrachlar ham aynan nega antibiotik yozganini isbotlab berishi kerak. Uy sharoitida ukol olish mumkin emas. Qisqasi, fransuzlar dorini juda kam ichishadi, ba’zi odamlar hatto umri davomida antibiotik olmasligi mumkin. Bolalarga antibiotik dorilar faqat og‘ir holatlarda buyuriladi. Hattoki o‘g‘lim bronxit bo‘lganda ham antibiotiksiz tuzaldi. Bolaga beriladigan har bir vitamin, hatto paratsetamol ham nazoratda turadi.
Yana bir tarafi bolalarni emizish bo‘yicha ham maxsus shifokorlar bor, ularga qo‘ng‘iroq qilib ham kerakli maslahatlarni olish mumkin.
Yana bir asosiy jihat: bolani faqat oilaviy shifokor, kasal bo‘lganda esa ona va bola markazidagi vrach ko‘rishga haqli. Istalgan doktorga bolani olib borish mumkin emas. Faqatgina shoshilinch holatlarda «Tez yordam» chaqiriladi.
«Dorilarni litsenziyalash talabi qattiq bo‘lishi kerak»
Kamola Nasirova, AQShda yashaydi:
Amerikada bolani ko‘rikka olib borish uchun avvaldan qabulga yozilish kerak bo‘ladi. Vrachdan oldin bolani hamshira yoki shifokor yordamchisi ko‘radi. Ular ham diagnoz qo‘ya olishadi, dori yozi bera olishadi. Shanba-yakshanba kunlari esa «Tez yordam» klinikalariga murojaat qilish mumkin. U yerda umumiy amaliyot shifokorlari ishlashadi, ularning maqsadi birinchi muolajani qilish.
Mening taklifim: O‘zbekistonda shifokorlar tayyorlash tizimini yaxshilash kerak, tibbiyot oliy ta’lim muassasalarida o‘qish qattiq bo‘lishi kerak. Bundan tashqari, dorilarni litsenziyalash talabi ham qattiq bo‘lishi, hamma o‘zicha dorixona ochib olavermasligi lozim. Masalan, AQShda FDA (Food and drug administration) ishlatishga ruxsat bermasa, birorta dori sotuvga chiqarilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |