Ривожланган мамлакатларда мукаммал бозорнинг ўзи йўқ ва у давлат томонидан тартибга солинади. Инновацион соҳа доимий давлат эътиборида бўлиб келган

Ривожланган мамлакатларда мукаммал бозорнинг ўзи йўқ ва у давлат томонидан тартибга солинади. Инновацион соҳа доимий давлат эътиборида бўлиб келган. Давлат бозор субъектлари фаолиятига, бозор муҳитига, инновацион жараёнларнинг шароитлари ва жадалилигига аралашади. Бу қуйидаги сабаблар билан боғлиқ:
1. Инновацион маҳсулотни компаниянинг ўз маблағлари ҳисобидан ёки тадқиқот ва инновацияларни амалга ошириш харажатларини келажакдаги истеъмолчига ўтказиш орқали амалга ошириш ҳар доим ҳам мумкин эмас. Бундай ҳолда, давлат инновацион жараённинг иштирокчиси сифатида харажатларнинг бир қисмини ва фойданинг кейинги қисмини тақсимлаш улуши сифатида иштирок этиши мумкин.
2. Давлат жамият олдида аҳолининг ҳаёт сифати, уларнинг маълумоти ва умумий интеллектуал салоҳияти учун жавобгардир. Илм-фан, таълим ва маданият фаолияти, шунингдек уларни тадқиқ қилиш ва ривожлантириш ўз-ўзини созлаш бозорида тўғри қўлланилмайди. Аммо жамият fundamental fanning ечимлари ва ишланмаларини амалга оширишдан, уларни кейинчалик тиббиётда қўллашдан, екологик муаммолар, бошқарув муаммолари ва саноат масалаларини ҳал қилишдан манфаатдор. Бундай ҳолда, давлат фан, таълим, маданият, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий таъминотни мамлакат ва унинг аҳолиси хавфсизлигини таъминлайдиган тараққиёт манбаи сифатида қўллаб-қувватлайди.
3. Дунёда етакчи ўринни егаллаган ёки бунга интилган давлат молиявий барқарор, тўловга қодир, барқарор бюджетга ега бўлиши ва маълум бир ижтимоий-иқтисодий сиёсат олиб бориши керак. Мамлакатнинг жаҳон миқёсидаги мавқеи ва давлат даромадлари юридик ва individual солиқ тўловчиларнинг даромадлари билан бевосита боғлиқ бўлиб, уларнинг даражаси, ўз навбатида, товар ишлаб чиқарувчиларнинг ташқи ва ички бозорлардаги мавқеи билан белгиланади, яъни бу уларнинг рақобатбардошлигига боғлиқ. Давлат инновациялар орқали рақобатбардош тармоқларни ривожлантириш, трансферни тезлаштириш ва ишлаб чиқаришга истиқболли ишланмаларни жорий етишдан манфаатдор.
4. Талабни индивидуаллаштиришда ифодаланган замонавий жамиятнинг тенденциялари инсоннинг турли еҳтиёжларини қондиришга қаратилган, аммо кичик партияларда ва хилма-хил бўлган кичик бизнеснинг мавжудлиги ва ривожланишини долзарб қилади. Йирик корхоналар билан солиштирганда, кичик бизнес техник жиҳозларнинг паст даражасига, маҳсулот бирлигига юқори харажатларга, оддий молиявий имкониятларга ва ахборотни қўллаб-қувватлашга ега. Шунинг учун унинг муваффақиятли ривожланиши учун кичик инновацион бизнесни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш тизими зарур.
5. Агар миллий миқёсни ҳисобга оладиган бўлсак, илмий-техникавий ҳамкорлик имкониятларини тартибга солиш, махфийлик муаммоларини ҳал қилиш, механизмни амалга ошириш орқали фақат давлат ўз мамлакатининг илмий-техник соҳадаги манфаатларини халқаро майдонда ҳимоя қилиш имкониятига ега. лицензиялар, патентлар бериш, сотиш ёки ўтказиш, ва ноу-хау. Давлат маълум бир маҳсулотни (самолёт, космик кема, вертолёт) ёки технологияни (янги саноат) ишлаб чиқиш учун амалга ошириладиган илмий-техник дастурлар туфайли инновацион маҳсулотларнинг мижози ва истеъмолчиси сифатида ҳаракат қилиши мумкин.
6. Умуман олганда, дунёда давлатнинг роли ортиб бормоқда. 19-асрнинг сўнгги учдан бир қисми ва 20-асрнинг бошларида жами давлат харажатлари ўртача 10% атрофида бўлган ЯИМ; 1920 йилда у аллақачон 16-17% ни ташкил етди ЯИМ. 1980-йилларда ва 1990-йилларнинг биринчи ярмида саноат жамиятини постиндустриал жамиятга айлантириш даврида иқтисодиётни хусусийлаштириш ва статистикалаштириш сиёсати еълон қилинганига қарамай, давлат харажатларининг ЯИМга нисбати сезиларли даражада ошди ва тахминан 47% 1990 йилда ва 49% 1995 йилда. Унинг ҳаётдаги иштироки шакллари ўзгармоқда. Масалан, мамлакатни ҳарбийлаштиришга қаратилган тўғридан-тўғри аралашувдан умумий инновацион иқлим, асосий янгиликлар, екологик йўналиш ва рақобатни қўллаб-қувватлаш чораларига ўтиш юз берди.
7. Давлат инновацион фаолиятга кучли ҳуқуқий ва иқтисодий таъсир воситаларига ега (солиқ имтиёзлари, устувор йўналишларни тақсимлаш ва молиялаштириш, import қилинадиган технологиялар ва юқори технологияли маҳсулотларга божхона тўловларини камайтириш, инновациялар учун ҳуқуқий асос яратиш ва бошқалар.).
Инновацион жараёнларни давлат томонидан тартибга солиш-бу давлатнинг инновацион фаоллигини ва инновацияларни қабул қилиш қобилиятини ошириш учун унинг иқтисодий муҳитга мақсадли доимий таъсири.
Инновацион жараёнларни давлат томонидан тартибга солиш механизмига қуйидагилар киради:
1. Дастлабки маълумотларни тўплаш, уни таҳлил қилиш, улар асосида мақсадларни аниқлаш (рақобатбардош ривожланишнинг устувор йўналишларини, стратегик йўналишларни, айрим корхоналарни танлаш).
2. Ушбу мақсадларга еришишни таъминлайдиган аниқ ечимларни ишлаб чиқиш ва ушбу ечимларни амалда амалга ошириш механизми (давлат буюртмаларини бажариш, тадбиркорлик субъектлари учун ҳуқуқий шароитларни яратиш, шу жумладан нормалар, тақиқлар, қонунлар, талаблар, стандартлар, лицензиялар, патентлар; иқтисодий шароитлар, шу жумладан молиялаштириш, кредитлаш, лизинг, солиқ, тадқиқотчилар, инноваторлар ва ишлаб чиқувчиларнинг ижтимоий мавқеини оширадиган амортизация психологик шароитлари, шу жумладан давлат мукофотлари, унвонлари ва жамоатчилик ҳурмати).
3. Керакли натижаларга еришишни созлаш, янги вазифаларни белгилаш учун олинган натижаларни назорат қилиш ва таҳлил қилиш.
Инновацион жараёнларни давлат томонидан тартибга солиш-бу аниқ натижаларга еришишга қаратилган доимий жараён.
Инновацион жараёнларни давлат томонидан тартибга солиш субъектлари ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳаларидаги давлат ва нодавлат корхоналари бўлиб, уларнинг мақсади ва натижаси бир-бири билан ва давлат билан ўзаро таъсир интеллектуал маҳсулотлар ва инновацион салоҳиятни оширишдир.
Инновацион жараёнларни давлат томонидан тартибга солиш объекти ички ва ташқи бозордаги интеллектуал маҳсулотлардир.
Инновацион жараёнларни давлат томонидан тартибга солишни амалга ошириш механизми инновацион сиёсат орқали амалга оширилади.
Давлат инновацион сиёсатининг турлари:
1. Тизим бўйлаб. Бу бозорнинг барча иштирокчиларининг ривожланишига ёрдам берадиган, инновацион фаолиятни амалга оширишда тенглик учун ҳуқуқий шарт-шароитларни таъминлайдиган, инновациялар учун умуман қулай муҳит яратадиган ва бунинг учун зарур инфратузилмани яратадиган горизонтал сиёсат.
2. Танланган. Бу вертикал сиёсат. Пул субсидиялари, бюджет субсидиялари ва кредитлар марказдан қайтарилмайдиган асосда маълум турдаги рақобатбардош маҳсулот ёки тадқиқот фаолиятига, маълум бир корхона ёки соҳага юборилади. Сиёсатлар инновацион муҳитни яратиш учун бутун тизим талаблари бажарилганда енг самарали ҳисобланади.
Инновацион сиёсат-бу инновацияларни яратиш ва истеъмол қилиш билан боғлиқ бўлган, инновацион фаолиятни фаоллаштиришга ёрдам берадиган давлат сиёсати. Инновацион сиёсат қуйидаги қоидаларни (омилларни) ўз ичига олади:
1) инновацион фаолиятни тартибга солиш. Булар инновацион фаолиятни қонуний тартибга солиш, "инновация" ва "инновацион фаолият" тушунчаларини аниқлаш, норматив ҳужжатларни қабул қилиш орқали мамлакатда инновацион иқлимни шакллантириш ва барча даражаларда қабул қилинган қарорларни ҳуқуқий бирлаштириш. инновацион фаолиятни рағбатлантириш ва қўллаб-қувватлаш, инновацион фаолиятни рағбатлантириш ва қўллаб-қувватлаш, инновацион фаолиятни рағбатлантириш ва қўллаб-қувватлаш. инновацион фаолиятнинг ўзига хослигини, ўзаро боғлиқлигини ҳисобга оладиган ҳуқуқий нормалар тизими
Натижада, янги технологиялар ва маҳсулотлар ишлаб чиқарувчилар анъанавий маҳсулотлар ишлаб чиқарувчиларга нисбатан анча қулай иқтисодий шароитларда бўлишади, ўз маҳсулотларини янгилаш (инновацияларни такомиллаштириш) орқали иқтисодиётдаги мавжуд нисбатларни ўзгартириш имкониятлари тақдим етилади ва янги рақобатбардош маҳсулотларни (асосий инновацияларни) жорий етиш осонлашади. Шу билан бирга, инновацион фаолиятни норматив-ҳуқуқий тартибга солиш маълум бир чекловчи характерга ега (patent сиёсати, интеллектуал мулкни ҳимоя қилиш ва монополияга қарши тартибга солиш соҳасида рақобат қоидаларини тартибга солади ва стандартлаштириш туфайли маҳсулотларнинг бир оз бирлашишига еришилади).
Инновацион фаолиятни тартибга солиш вазифаси интеллектуал фаолият натижаларини ҳимоя қилиш ёки интеллектуал мулкни ҳимоя қилишни ўз ичига олади. Давлат инновацион фаолият субъектига интеллектуал мулк объектидан фойдаланиш ҳуқуқини беради, бу еса унга рақобатдош устунликларни беради. Давлат интеллектуал мулк объектларини ҳам рўйхатдан ўтказади, уларни товарларга айлантиради.
Интеллектуал мулк-бу ижодий ва интеллектуал фаолият натижаларига бўлган ҳуқуқлар тўплами. Интеллектуал мулк қуйидаги турларга бўлинади::
- адабий ва бадиий мулк. Муаллифлик ҳуқуқи билан ҳимояланган;
- Саноат мулки. У patent қонуни билан ҳимояланган. Саноат мулки объектлари – ихтиролар, саноат намуналари, тижорат номлари ва белгилари, товар белгилари, хизмат кўрсатиш белгилари; адолациз рақобатдан ҳимоя қилиш. Ихтирони, муаллифлик ҳуқуқини ва саноат мулкининг устуворлигини тан олиш ҳуқуқини сертификатлаш давлат органи томонидан patent бериш йўли билан амалга оширилади (муаллифликни тасдиқловчи ва егасига объектга бўлган ҳуқуқни берадиган ҳужжат). Patent егаси ўзининг саноат мулки объектидан фойдаланишни давлат органи томонидан рўйхатдан ўтган лицензия шартномаси асосида ўтказиши мумкин. Шундай қилиб, лицензиялаш мулк объектлари билан савдо қилиш шаклидир.
2) узоқ муддатли инновацион стратегияни ишлаб чиқиш ва инновацион стратегия турини танлаш.
Инновацион стратегия давлатнинг инновацион сиёсатини амалга ошириш билан боғлиқ назарий ва амалий масалаларни қамраб олади. Инновацион стратегия иқтисодиёт билан боғлиқ ва ишлаб чиқариш, фан ва техниканинг ривожланиш даражасига боғлиқ. Назарий ва амалий масалаларга мамлакат ривожланишининг узоқ муддатли ижтимоий-иқтисодий прогнозларини тузиш, бозор конъюнктурасида бўлажак ўзгаришларни аниқлаш ва саноат бўйича fundamental илмий-техник захираларнинг мавжудлигини таҳлил қилиш киради.
Давлат сиёсати инновацион стратегия олдига вазифалар қўяди ва стратегия уларнинг амалга оширилишини таъминлайди. Инновацион фаолиятни қўллаб-қувватлаш даражаси ва шакллари билан фарқ қилувчи давлат инновацион стратегияларининг бир неча турлари мавжуд:
- фаол давлат аралашуви стратегияси. Ушбу стратегия инновацион дастурлар ва лойиҳаларни молиялаштиришни ташкил етишда давлатнинг фаол ролини белгилайди ва инновацион фаолиятни иқтисодий ўсишнинг асосий омили сифатида тан олади. Давлатнинг бу роли қонунчиликдаги, ташқи сиёсатдаги ўзгаришлар билан мустаҳкамланиб, қатъий сиёсат алоқалари мавжудлиги, инновацион ривожланишнинг устувор йўналишларини аниқ кўрсатиши билан тавсифланади;
- марказлаштирилмаган тартибга солиш стратегияси. Ушбу стратегияда давлатнинг роли анча мураккаб. У хўжалик юритувчи субъектлар фаолияти учун шундай иқтисодий ва ҳуқуқий шароитларни яратишга интиладики, уларнинг илмий ва инновацион фаолияти рағбатлантирилади. Бу солиқ ва амортизация сиёсати имтиёзлари ёрдамида амалга оширилади, инновацион инфратузилма яратилади, давлат секторида инновацияларни ривожлантириш қўллаб-қувватланади ва инновацияларни тижорат тармоқларига ўтказишда ёрдам кўрсатилади;
- аралаш стратегия. У давлат секторининг маълум даражасига ега бўлган мамлакатларда қўлланилади ва унга фаол аралашув стратегияси қўлланилади. Марказлаштирилмаган тартибга солиш стратегияси бошқа тадбиркорлик субъектларига нисбатан қўлланилади.
Инновацион сиёсат стратегиялари уни шакллантириш тамойиллари билан фарқ қилади:
- "узатиш" стратегияси. Давлат чет елда ҳам, уйда ҳам талаб қилинадиган юқори технологияли маҳсулотлар ишлаб чиқаришни ривожлантириш учун чет елда юқори самарали технологияларнинг лицензиялари, патентлари ва ноу-хауларини сотиб олади. Мамлакат иқтисодиётида хорижий илмий-техник салоҳиятдан фойдаланилмоқда;
- "қарз олиш" стратегияси. Давлат ўз мамлакатининг арзон ишчи кучига таянади, ўзининг илмий-техник салоҳиятидан фойдаланади ва илгари ривожланган мамлакатларда ишлаб чиқарилган юқори технологияли маҳсулотларни ишлаб чиқади;
- "қуриш" стратегияси. Давлат доимий равишда инновацион жараёнларни фаоллаштиради. Бунга хорижий "миялар" ни жалб қилган ҳолда ўзимизнинг мавжуд илмий-техник салоҳиятимиздан фойдаланиш, fundamental ва амалий фанлар натижаларини бирлаштириш, уларни ишлаб чиқаришда ўзлаштириш ва талаб катта бўлган янги маҳсулот ва технологияларда ифодалаш орқали еришилади.
Инновацион сиёсатнинг муваффақиятли ишлаши шарти давлатнинг узоқ муддатли стратегияси билан органикдир.
3) инновацион устуворликларни асослаш ва улар асосида инновацион лойиҳалар ва дастурларни тузиш.
Устуворликларни танлашда вазифа ҳал қилинади: чекланган ресурслар шароитида, експерт баҳоси ва илмий-техник ривожланиш йўналишлари, танқидий технологиялар, fundamental тадқиқотлар ва прогнозлар асосида инновацион лойиҳалар ва дастурлар тузилади.
Инновацион устуворликларни шакллантириш мезонларига қуйидагилар киради::
- мамлакатнинг технологик еҳтиёжлари. Келажак учун асосий технологик еҳтиёжлар инновацион сиёсатнинг мақсадларидан келиб чиққан ҳолда белгиланади (масалан, бозорни рақобатбардош товарлар билан тўлдириш, мудофаа қобилиятини мустаҳкамлаш, ресурсларни тежаш, янги материалларни ишлаб чиқиш, соғлиқни сақлашни ривожлантириш каби еҳтиёжлар).;
- маҳсулот ва технологияларнинг рақобатбардошлиги, шунингдек уларнинг илмий-техник янгилиги, patent ҳимояси, муайян соҳадаги муаммоларни ҳал қилишга еътибор қаратиш, тегишли соҳалардаги янги технологиялар ва маҳсулотларга туртки бериш қобилияти;
- самарадорлик. Бу лойиҳанинг умумий тижорат самарадорлиги, миллий ва ижтимоий аҳамияти, муҳим технологияларни жорий етишдан олинган фойда, fundamental ёки амалий тадқиқотлар, инвестиция қилинган маблағларни қоплаш муддати, мамлакатнинг халқаро майдондаги мавқеини мустаҳкамлашга қўшган ҳиссаси сифатида тушунилади. Танқидий технология-билим, ишлаб чиқаришнинг ҳар қандай соҳасини тубдан ўзгартира оладиган технология;
- ҳақиқат. Илмий ресурслар, интеллектуал салоҳият, молиявий имкониятлар ва молиялаштириш манбалари, ишлаб чиқариш қуввати, хавф ва ноаниқлик даражасини ҳисобга олиш керак.
Ушбу принципларга асосланиб, мутахассислар танқидий технологиялар, ривожланишнинг илмий-техник йўналишлари, тадқиқотлар ва прогнозларни баҳолайдилар. Давлат устуворликни шакллантиришнинг барча тамойилларига жавоб берадиган енг муҳимларига устувор аҳамият беради.
Давлат устувор йўналишларда инновацион маҳсулот олишдан манфаатдор, илм-фан ва юқори технологияли ишлаб чиқаришнинг ушбу соҳаларида ресурслар жамланган ва давлат маблағлари тақсимланган.
Давлат инновацион сиёсатининг танланган устувор йўналишларидан келиб чиқиб, инновацион лойиҳалар ва дастурлар тизими шакллантирилади.
Ўзаро боғлиқ лойиҳалар тўплами-мақсадли инновацион дастурлар.
4) давлат томонидан устуворликлар, лойиҳалар, дастурларни амалга ошириш учун шароитлар яратиш. Бу инновацион сиёсатни амалга оширишда қўлланиладиган тўғридан-тўғри ва билвосита қўллаб-қувватлаш усулларининг комбинацияси орқали мамлакатда бошқариш учун иқтисодий, ташкилий, ахборот, кадрлар ва ташқи сиёсат шароитларини таъминлашдир.
Инновацион фаолиятни бевосита давлат томонидан қўллаб-қувватлаш усулларига қуйидагилар киради: инновацион лойиҳалар ва дастурларни тўғридан-тўғри бюджетдан молиялаштириш, иқтисодиётнинг рақобатбардошлигини ошириш учун муҳим бўлган янги авлод ускуналари ва технологиялари, яъни мақсадли, мавзуга йўналтирилган, муаммоли молиялаштириш; кредитлаш; лизинг; давлат тадбиркорлиги. Бу дастлаб нотижорат характерга ега бўлган соҳаларда-мудофаа, соғлиқни сақлаш, фан, маданият ва таълим соҳаларида долзарбдир. Ушбу усуллар individual бизнес шароитларини яратади.
Тўғридан-тўғри молиялаштиришнинг асосий дастакларига қуйидагилар киради: субсидиялар (қайтариб берилмайдиган нафақалар), субсидиялар (лойиҳалар ва дастурларни амалга оширишдаги зарарларни қоплаш), реал инвестициялар (инновация соҳасидаги давлат тадбиркорлигининг намоён бўлиши, нотижорат йўналишни тадқиқ қилиш ва ривожлантиришга инвестиция қилинган маблағлар ўз харажатларини ўз зиммасига олади. тижорат корхоналари маблағлари билан таққослаш), молиявий инвестициялар (давлат маблағларини қимматли қоғозлар билан операцияларга инновацион усулда инвестиция қилиш). фаол корхоналар ва кичик билим талаб қиладиган корхоналар), молиявий лизинг (инновацион жараённинг охирги босқичи ва ишлаб чиқариш қувватларини янгилаш харажатлари билан боғлиқ давлат томонидан молиявий ёрдам, яъни давлат корхоналар янги технологиялар ва ускуналар сотиб олаётганда оладиган харажатларнинг бир қисмини қоплайди), тўғридан-тўғри имтиёзли кредитлар (кредит муддатининг мумкин бўлган ўсиши ёки камайиши амалга оширилаётган ривожланишнинг муҳимлигига қараб фоиз ставкасида), кафолатланган кредитлар (тижорат кредитлари тизимида инновацион фаолият субъектлари томонидан давлат органларининг кафолатлари асосида кредит олиш), компенсация шартномалари (давлат кредиторни инноваторга тақдим етилган маблағларнинг бир қисми ёки кредит бўйича фоизлар учун бюджетдан қоплайди).
Инновацияларни билвосита давлат томонидан қўллаб-қувватлаш усулларига қуйидагилар киради: солиқ, амортизация, нархларни тартибга солиш, божхона ва протекционизм сиёсати. Билвосита қўллаб-қувватлаш вазифаси бизнесни бошқариш учун ижтимоий шароитларни яратишдир.
Инновацион фаолиятни рағбатлантириш соҳасидаги солиқ сиёсатининг асосий шакллари қуйидагилардан иборат: солиқдан озод қилиш (айниқса муҳим буюртмалар, дастурлар, лойиҳаларни амалга ошириш учун мақсадли инновацион солиқ имтиёзлари), "солиқ таътиллари" (инновацион лойиҳаларни амалга оширишдан кечиктирилган даромад солиғи), солиқ базасидаги ўзгаришлар (учун технологик қайта жиҳозлаш ишлаб чиқариш ёки илмий-тадқиқот лойиҳаларига қайта инвестиция киритиш учун), инфляция даврида фаолиятни сақлаб қолиш учун инновацион солиқ имтиёзларини индексация қилиш, олий ўқув юртлари, илмий-тадқиқот институтлари, махсус имтиёзли даволаш (кредит яширин шакли) ёки солиқ кредит (даромад солиғи чегириб чегирма миқдори билан солиқ зоналари яратиш, шу жумладан, инновацион фаолияти учун солиқ ставкаларини камайтириш ўтказилиши қурилмалар ва ускуналар қиймати миқдорида солиқ фойда камайтириш солиқ базасидан емас, балки фан ва технологияга инвестиция қилинган маблағлар миқдорига фоиз сифатида белгиланади, солиқ суммаси келажакда ишлаб чиқаришни ривожлантиришдан олинган фойдадан қайтарилади).
Иқтисодиётдаги инновацион жараёнларни билвосита давлат томонидан қўллаб-қувватлаш усуллари амортизацияни тартибга солишни ҳам ўз ичига олади. Амортизация ажратмалари кўринишидаги инновацияларни жорий етишдан олинган харажатларни маҳсулот нархига киритиш имконияти туфайли ишлаб чиқарувчи ишлаб чиқариш фондлари харажатларини қоплашга қодир, унинг ёрдамида маҳсулот юқори нархда ишлаб чиқарилган.янги маҳсулот учун. Ишлаб чиқариш активларининг бутун қиймати амортизация тўловлари билан қоплангандан ва ишлаб чиқариш таннархи пасайгандан сўнг, ишлаб чиқарувчи маҳсулот нархини пасайтириши ва сотилишини ошириши мумкин, ёки маҳсулотнинг олдинги юқори нархларидан келиб чиққан ҳолда унинг даромади кескин кўтарилади. Илгари ишлаб чиқарувчига солиқ ва амортизация имтиёзлари шаклида тақдим етилган солиқлардан олинган давлат даромадларининг компенсацияси мавжуд. Давлатнинг амортизация сиёсати моделлари орасида қуйидагилар мавжуд: тезлаштирилган амортизация, бир марталик амортизация.
Шунингдек, улар инновацион фаолиятни нархларни тартибга солишдан фойдаланадилар. Булар инновацион инфратузилма хизматлари (биноларни ижарага олиш, коммуникациялар, кадрлар тайёрлаш ва қайта тайёрлаш, ёқилғи-енергетика ресурслари) учун инновацион лойиҳалар ва дастурлар билан шуғулланадиган инноваторлар ва корхоналар томонидан қўлланиладиган қатъий ёки баҳоланмаган нархлардир. Нархларни тартибга солиш шакллари орасида қуйидагилар мавжуд: шартнома нархлари, имтиёзли нархлар.
Давлатнинг инновацион сиёсатининг халқаро жиҳатлари инновацион фаолиятни қўллаб – қувватлашнинг билвосита усулларида-божхона сиёсати ва протекционизм сиёсатида ифодаланади: технологияларнинг експорт ва import режимлари, интеллектуал мулк алмашинуви (патентлар, лицензиялар сотиб олиш, фуқаролар ва ташкилотларнинг давлат ва individual интеллектуал мулкини ҳимоя қилиш), ички бозорга кириш. интеллектуал мулк ва юқори технологияли маҳсулотлар хорижий ишлаб чиқарувчилар бозор тартибга солинади. Мақсад-чет елдан юқори технологияли технологиялар, ускуналар ва машиналар оқимини ташкил етиш, ўзимизнинг ноёб технологияларимиздан миллий фойдаланишни ҳимоя қилиш, юқори технологияли маҳсулотлар ва технологияларнинг тижорат савдосини таъминлаш. Давлат қуйидаги усуллардан фойдаланади: тўғридан-тўғри (жаҳон илмий-техник ахборот тизимларига қўшилиш, халқаро стандартлар ва нормаларни жорий етиш, илмий-техник адабиётларни сотиб олиш, експорт қилинадиган маҳсулотлар таркибига кирувчи маҳсулотлар ва уларнинг таркибий қисмларини патентлаш), билвосита (import қилинадиган юқори технологияли маҳсулотлар, технологиялар, патентлар, лицензия ёки божхона тўловларидан озод қилиш). import қилинган илмий нашрлар, давлат томонидан сотиб олинган технологиялар, грантлар, интеллектуал маҳсулотлар учун експорт ва import квоталари бўйича божхона тўловлари).
Давлат томонидан инновацион сиёсатни амалга оширишда инновацион устуворликлар, инновацион лойиҳалар ва дастурларни амалга оширишнинг зарур иқтисодий шарти кичик ва ўрта инновацион бизнес ва тадбиркорликни қўллаб-қувватлашдир.
Кичик ва ўрта бизнесни давлат томонидан рағбатлантириш билвосита қўллаб-қувватлаш воситалари орқали амалга оширилади; монополияга қарши Қонунчилик. Монополияга қарши (монополияга қарши) сиёсат-бу инновациялар соҳасида маҳсулот ва технологиялар ишлаб чиқарадиган, шунингдек, корпорацияларга муқобил маҳсулотлар ишлаб чиқарадиган айрим соҳаларда кичик, ўрта ва йирик корхоналар ўртасидаги муносабатларни назорат қилиш. Кичик ва ўрта фирмаларнинг инновацион фаоллигини рағбатлантириш тўғридан-тўғри воситалар орқали амалга оширилади, масалан, улар танлов асосида давлат шартномалари ва давлат харидларини ташкил етишдан фойдаланадилар.
Кичик бизнес учун-бу уларнинг янги маҳсулотларига бўлган самарали талабнинг кафолати ва давлат учун бу кичик инновацион бизнеснинг кучлари ва имкониятларини жиддий соҳаларга (космик, енергия) жалб қилиш, сўнгра янги маҳсулотлардан фойдаланиш имкониятидир. фуқаролик ҳудудларида (худди шундай компютерлар ва сунъий йўлдошлар). Маҳаллий янги маҳсулот ишлаб чиқарувчиларга устунлик берилади, ўз навбатида, кичик инновацион корхоналар тўғри хорижий мутахассисларни жалб қилиши мумкин.
Инновацион устуворликлар, инновацион дастурлар ва лойиҳаларни амалга оширишнинг ташкилий шартлари-инновацион инфратузилмани шакллантириш ва қўллаб-қувватлаш. Иинновация инфратузилмаси-бу янги илмий-техник ғояларни яратишдан то уларни амалга оширишгача бўлган инновацион фаолиятнинг бутун циклини қамраб оладиган ташкилий-иқтисодий институтлар мажмуаси.
Давлатнинг макро даражадаги инфратузилмаси (тадқиқот, инновация ва кичик бизнесни қўллаб-қувватловчи давлат фондлари) ва давлатнинг микро даражадаги инфратузилмаси (инновацион марказлар, инновацион банклар, инкубаторлар, холдинглар, венчур фондлари, технополислар, технопарклар, еркин иқтисодий зоналар, молиявий гуруҳлар, ва консалтинг фирмалари).
Технопарк-саноат, илмий, илмий-тадқиқот ва ишлаб чиқариш корхоналари жойлашган сайт, яратилишнинг аниқ мақсади, ягона бошқарув органи ва лойиҳаларни танлаб танлашни амалга оширади. Еркин иқтисодий зона-бу ўзига хос технопарк, аммо божхона, солиқ ва инвестиция имтиёзларининг кенг тизимига ега. Паркларни ташкил етишда давлатнинг роли норматив ёрдамни қабул қилиш, имтиёзли иқтисодий даволаниш, шунингдек қўшимча хизматлар (тайёр, мослаштирилган бинолар паст ижара, паст коммунал ставкалар, ускуналар лизингини ташкил етиш, кооперация алоқалари, маҳсулотни ҳимоя қилиш, омборлар). Инновацион инкубаторлар-бу молиялаштириш манбасида фарқ қилувчи парк тузилмаларининг турлари. Корпоратив, давлат ва хусусий инкубаторлар мавжуд. Парклардаги тузилмани ташкил етувчи ташкилотлар инновацион марказлардир, баъзи мамлакатларда улар технополис деб аталади. Уларнинг ўзига хос хусусияти университет атрофидаги таълимдир. Давлат инновацион фирмаларга инновацион фаолият хавфини қоплайдиган субсидиялар беради.
Билим талаб қиладиган ишлаб чиқариш ва илмий-тадқиқот ишларининг концентрацияси технополис шаҳарларида амалга оширилиши мумкин. Булар саноат ва илмий-тадқиқот институтлари, шунингдек, маҳаллий ва маданий муассасаларга ега бўлган кичик ҳудудий бирликлардир.
Танланган инновацион устуворликлар, инновацион дастурлар ва лойиҳаларни амалга ошириш учун давлат томонидан ахборот шароитларини яратиш шаклланган инновацион инфратузилманинг мавжудлиги ва даражаси билан чамбарчас боғлиқ. Инновацион жараён иштирокчилари ўртасида ахборот алмашинуви кооперацион ҳамкорликка ёрдам беради, унинг иштирокчиларини бирлаштиради ва уларга ёрдам беради. Биржа ихтиролар, патентлар, молиялаштиришнинг мумкин бўлган манбалари тўғрисидаги маълумотлар базаларини, илмий-техник ишланмаларга бўлган мавжуд талаб тўғрисидаги маълумотларни, шунингдек илмий-техник ишланмалар, муаммолар, олинган патентлар бўйича мавҳум турдаги нашрларни ўз ичига олган ахборот фондларини ташкил етиш орқали амалга оширилади., individual монографияларни нашр етишда ёрдам, молиялаштириш илмий ноширлар ва кутубхоналарни ўз маҳсулотлари билан таъминлаш.
Инновацион фаолиятда ахборот хизматлари ихтисослаштирилган давлат ахборот фондлари, шунингдек лицензиялаш, стандартлаштириш, патентлаш, сертификатлаштириш билан шуғулланадиган марказлар, нотижорат илмий-техник жамиятлар ва тижорат фирмалари томонидан тақдим етилиши мумкин.
Давлатнинг инновацион сиёсатини амалга оширишнинг шартларидан бири бу инновацион фаолиятни кадрлар билан таъминлашдир. Давлат университетлари нафақат саноат ишлаб чиқариш директорлари, балки инфратузилма, инновацион жараёнлар оқими ва интенсивлигига хизмат кўрсатадиган ва рағбатлантирадиган ахборот фондлари ва инновацион маҳсулотлар бозори муаммолари бўйича мутахассислар сифатида ишлай оладиган инновацион менежмент кадрларини тайёрлайдилар. Давлат инновация соҳасида муҳандислик, илмий ва бошқарув кадрларини тайёрлаш ва қайта тайёрлаш, халқаро амалиёт ва мутахассислар алмашинуви ташкил етиладиган таълим инновацион марказлари тизимини яратиши керак.
Шундай қилиб, самарали давлат инновацион сиёсати Қонунчилик, бошқарув органлари, тартибга солиш ва қўллаб-қувватлаш воситаларига асосланган ҳолда уни амалга ошириш учун маълум мақсад ва вазифаларга ега.