Xromosoma: - Xromosoma xroma-bo‘yoq, soma-tanacha degan ma’noni bildiradi. Xromosomalar asosan bo‘linayotgan hujayraning metofazasida ko‘rinadi. Bu xromosomalar ikkita yelkadan iborat bo‘lib, ularning o‘rtasida birlamchi belbog‘ joylashgan. Ular uch xil ko‘rinishga yega: 1-teng yelkali, 2- bir tomon yelkasi ikkinchisidan uzun, 3-tayoqchasimon (bir yelkasi juda kichik, ikkinchisi yesa juda uzun).
- Har bir o‘simlik yoki hayvon turining hujayrasida xromosomalar soni o‘zgarmas, ya’ni bir xildir. Masalan, askarida hujayralarida 2 ta, drozifila pashsha hujayralarida 8 ta, odam hujayrasida 46 ta xromosoma bor. Bu holat xromosomalar sonining doimiylik qoidasi deyiladi. Jinsiy hujayralarda yesa kam. Ularda xromosomalar gaploid (toq) to‘plamda, somatik hujayralarda yesa xromosomalar diploid to‘plamda bo‘ladi. Bu xususiyat xromosomalar juftlik qoidasi deyiladi. Har bir juftga kiruvchi xromosomalar o‘z o‘lchami, shakli bilan bir-biriga o‘xshaydi. Bunday xromosomalar gomolog xromosomalar deyiladi.
- Birinchi juft xromosomalari yesa ikkinchi juftga kiruvchi xromosomalardan farq qiladi, ular nogomologik xromosomalar deyiladi. Bu xususiyat xromosomalarning individualligi qoidasi deyiladi.
Yadro membranasini qadir-budir endoplazmatik redikulumga birikishi.
CELL BIOLOGY, 2-EDITION, tephen R. B., University College London, 2004
GLOSSARIY
Diplodiya
|
diplode
|
Xromasomalarning juft to’plami
|
Differensiatsiyalashish
|
Differensiatsiyalashish
|
Ixtisoslashish homila hujayralari, to’qimalari-ning tuzilishi va funktsiyalarida farqlanish paydo bo’lishi
|
Interfaza
|
Interfax
|
Mitoz yoki meyozga tayyorlanish davri
|
Zigota
|
zygote
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
