Rivojlantirish davlat dasturlarini shakllantirish va moliyalashtirish mavzu iqtisodiyot

---

Rivojlantirish davlat dasturlarini 
shakllantirish va moliyalashtirish 
MAVZU 
Iqtisodiyot 
Kafedra: 
Fan: 
Investitsiya va innovatsiya 
I-81-2 Guruh Nazarov Jasur 

---

1. O‘zbekiston Respublikasining rivojlantirish davlat dasturi, uning mazmuni, 
asosiy maqsadi, tamoyillari, shakllantirish tartibi bosqichlari va muddatlari. 
Markazlashgan va markazlashmagan investitsiyalarni yo‘naltirish.
2. Muhim investitsiya takliflarining yig‘ma ro‘yxati asosida investitsiya 
loyihalari portfelini
shakllantirish va tasdiqlash jarayoni.
3. Rivojlantirish davlar dasturlarini amalga oshirish ustidan nazorat. 
Rivojlantirish davlat dasturlarini shakllantirish va
moliyalashtirish 

---

1. 
O’zbekiston Respublikasining rivojlantirish davlat dasturi, uning mazmuni, asosiy
maqsadi, tamoyillari, shakllantirish tartibi bosqichlari va muddatlari. Markazlashgan va
markazlashmagan investitsiyalarni yo‟naltirish. 
Investitsiya dasturi (keyingi o‘rinlarda dastur deb ataladi) – bu Respublika 
iqtisodiyotini barqaror va tadrijiy rivojlantirishga erishishga, tabiiy, mineral xom-ashyo, 
moliyaviy, moddiy va mehnat resurslaridan oqilona foydalanish yo‘li bilan
Respublikaning ayrim tarmoqlari va mintaqalarini tarkibiy o‘zgartirishning asosiy
ustuvorliklarini va strategik vazifalarini amalga oshirishga yo‘naltirilgan bir - biri bilan 
o‘zaro bog‘langan chora – tabdirlar kompleksidir. 

---

O‘zbekistonda investitsiya dasturining ustuvorliklarini belgilashda va 
mamlakatimizga chet el kapitalini jalb etishda davlatning ustuvorligi saqlanib 
kelinmoqda. Birinchi bosqichda (1992 – 1993 yillar) islohatlar siyosatida keng
investitsiyalar dasturi va davlat korxonalariga markazlashtirilgan kreditlar ajratish 
nazarda tutildi, bu esa kattagina byudjet taqchilligiga olib keldi.
Ikkinchi bosqichda (1994 – 1996 yillar) islohatlar siyosati byudjet boshqaruvini 
kengaytirishga qaratilgan qattiq moliya siyosati bilan ajralib turdi. Islohatlarning 
uchinchi bosqichida (1997 – 1999 yillar) savdo va valyuta cheklashlarining 
kuchayishi, ochiq valyuta kursining joriy qilinishi, moliya sektorini isloh qilish, soliq 
tizimini mustahkamlash, import qat‘iy cheklashlarning joriy qilinishi bilan tavsiflandi. 
Islohatlarning xozirgi bosqichida savdo, valyuta cheklashlarini erkinlashtirish va soliq
islohatlarini o‘tkazish (soliqlarning rag‘batlantiruvchi rolini oshirish) qishloq 
xo‘jaligi va moliya sektorini isloh qilish yirik korxonalarni xususiylashtirish
su‘atlarini jadallashtirish, iqtisodiyotni monopoliyadan chiqarish va yashashga qobil
davlat korxonalarini qayta tashkil qilish hamda zarar ko‘rib ishlaydiganlarni tugatish 
va boshqalarni nazarda tutadi. 

---

Investitsiya dasturini shakllantirishning asosiy tamoyillari bo‘lib quyidagilar 
hisoblanadi: 
- investitsiya jarayonlarini boshqarish sohasida davlat siyosatini amalga oshirish, 
maqbul shartlarda xorijiy investitsiyalarni va kreditlarni jalb etish, shuningdek 
loyihalarni tanlab olish va ularning amalga oshirilishi monitoringini olib borish
asosida ulardan samarali foydalanish mexanizmini yaratish; 
- belgilangan davlat ustuvorliklari asosida eng muhim tarmoqlarini va faoliyat
sohalarni qo‘llab quvvatlash; 
- ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan tarmoqlarni (ta‘lim, soliqni saqlash) birinchi 
navbatda, moliyalashtirish; 
- mineral xom-ashyo resurslarini va qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini chuqur qayta 
ishlashni, tayyor mahsulotni tashqi bozorda raqobatbardoshligigi darajaga etkazishga 
yo‘naltirilgan ishlab chiqarishni jadal rivojlantirishga qaratilgan investitsiya loyihalarini 
qo‘llab quvvatlash; 
- transport infratuzilmasini rivojlantirish va takomillashtirish; 

---

- tarkibiy o‘zgarishlar vazifalari va amalga 
oshirilayotgan 
investitsiya 
siyosatiga 
muvofiq
- mablag‘ qo‘yishning o‘zaro manfaatliligi 
asosida xorijiy sarmoyalarni jalb qilish, 
tomonlarning
- investitsiya 
majburiyatlari 
asosida 
shartnomalar tuzish amaliyotini joriy etish; 
- investitsiya loyihalarni investitsiya
dasturining aniq ro‘yxatiga oldindan 
belgilangan
- mezonlar asosida kiritish; 
- ilgari boshlangan ob‘ektlarni tugallash 
uchun markazlashtirilgan investitsiyalarni, 
birinchi
- navbatda, ajratish. 

---

Loyihalarni tanlab olishda ularning 
samaradorligi, respublika iqtisodiyoti ayrim 
tarmoqlarini va mintaqalarini rivojlantirish
ustuvorliklari, 
mahsulot 
sotish
ko‘rsatkichlari, shu jumladan eksportga
yo‘naltirilganlik, butlovchi buyumlar va
kompanentlar 
ishlab 
chiqarishni 
mahalliylashtirishda qatnashish va shu kabilar 
asosiy mezonlar hisoblanadi. 
Investitsiya dasturida loyihaning
baholash qiymati, tugallanmagan qurilishi
va qurilishni tugallash hamda foydalanishga 
topshirish uchun yillar bo‘yicha joriy narxlarda 
moliyalashtirishga extiyoj, moliyalashtirishning 
tasdiqlangan 
manbalari 
to‘g‘risidagi 
ma‘lumotlar ko‘rsatiladi. 

---

Investitsiya dasturini ishlab chiqishda yirik va o‘ta muhim loyixalar alohida, 
katta bo‘lmagan bir tipdagi loyihalar yaxlit kiritilishi mumkin (masalan: maktablar,
qishloq, vrachlik punktlari qurilishi va boshqalar). 
Investitsiya dasturini ishlab chiqish va amalga oshirishi bo‘yicha barcha 
ishlarni O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyot vazirligi muvofiqlashtirib boradi. 
Investitsiya dasturi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining tegishli qarori
bilan tasdiqlanadi.

---