Rivojlantirish instituti

Chuqur va tipik karioz kovaklarni shakllantirish,
pulpa shtiftlari va ularning ahamiyati
Tish koronkasi anchagina yemirilganda, kariyes sirkulyar holda
joylashganda, boshqa hollarda karioz kovaklarni shakllantirishda umumiy
qoidalardan biroz chetga chiqishga to‘g‘ri keladi.
Molyarlarda va premolyarlarda koronka qismining ko‘pi emirilgan
taqdirda yumshab qolgan dentinning hammasi sog‘lom dentingacha kesib

---

3 4
olib tashlanadi. Qo‘shimcha maydoncha hosil qilinadi, to‘g‘ri burchak
ostida tish kovagi tubi egatsimon qilinadi, devorida g‘ildiraksimon bor
bilan kesiklar qilinadi.
Tish pulpasi olib tashlangan bo‘lsa, u holda karioz kovakni shakl-
lantirilayotganda tish kovagini (pulpa bo‘shlig‘ini) va ildiz kanallarini
qo‘shib yuborish mumkin.
Shtiflar bilan plombalanganda plombalash vaqti tez bo‘ladi va sifati
yaxshi bo‘ladi. Kanalni sifatli plombalashda, kanalga loyiq shtift tanlash
katta ahamiyatga ega. Shtiftni diametri, kanalni diametridan biroz
kichkina bo‘lishi kerak. Shtiftni uzunligi kanalni uzunligi bilan barobar
bo‘lishi kerak. Kanalni yuqori sifatli qilib plombalash uchun kanal suyuq
fosfat sement bilan shtiftda biroz fosfat sement yoki sekin-asta qotuvchi
pasta olib kanalga joylashtiriladi va shtofer yordamida tishni apeksigacha
oboriladi. Tish kovagi va kanalga kiritilgan metall shtiftlar koronka
kovagini tiklab plombani mustahkam ushlashga yordam beradi.
Pulpa xastaligida pulpa to‘qimasiga parallel holda dentin to‘qimasini
kavlab, o‘yimi bor vintsimon shtiftlar o‘rnatiladi. Bunday shtiftlarga
parapulpar shtiftlari deyiladi.
Sirkulyar kariyes bilan ko‘pincha frontal gruppadagi tishlarning tish
bo‘yin soxasi zararlanadi. Bunday kovaklarni shakllantirish hamda
plombalash ma’lum qiyinchiliklar bilan bog‘liq bo‘ladi. Bunday holda
kovaklarni oz-ozdan, sharsimon bor bilan uzib-uzib harakat qilib ishlash
mumkin. Kovakni teskari konussimon bor bilan devorlari va kovaklarning
tubi o‘rtasida to‘g‘ri burchak hosil bo‘ladigan qilib shakllantiriladi.