Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Geografik bozorlar


Geografik segmentatsiya bo'yicha tasniflangan bozor geografik bozor hisoblanadi. Geografik segmentatsiya geografik bozorlardagi til, iqlim va turmush tarziga bog'liq o'zgarishlarni hisobga olgan holda marketing strategiyalarini aniqlashga intiladi. Geografik bozorlar hajmi yoki bozor ta'rifi bo'yicha farq qilishi mumkin. Geografik bozorlarni ajratib turuvchi uchta geografik birlik mintaqalar, mamlakatlar va aholi zichligi; bu birliklarning har birini kichik birliklarga bo'lish mumkin. Mintaqaviy geografik bozorni turli yo'llar bilan segmentatsiyalash mumkin. Mamlakatlar, okruglar va metropoliyalar har xil geografik mintaqalarni ifodalaydi. Mintaqalar kattaligi va aholi zichligi jihatidan ham farq qilishi mumkin. Buyuk Britaniyadagi mintaqalarga Shotlandiya, Uels va Shimoliy Irlandiya misol bo'la oladi.
Mamlakatlar bo'yicha ajratilgan geografik bozorlar ko'pincha rivojlanish darajasi, hajmi yoki ma'lum bir mintaqaga a'zoligiga qarab bo'linadi. Turli xil rivojlanish darajalari maqom, sanoat darajasi va o'sish tezligini o'z ichiga olishi mumkin. Hajmi segmentatsiyasi aholi yoki moliyaviy imkoniyatlarga asoslanishi mumkin; bu ma'lum yalpi ichki mahsulotga ega mamlakatlarga marketingni o'z ichiga olishi mumkin. Mamlakat a'zoligiga asoslangan geografik bozorlar qit'alar, o'xshash tizimli yoki o'xshash tillardagi mamlakatlarga tegishli bo'lishi mumkin.Aholi zichligi bo'yicha geografik segmentatsiya hududlarni shahar, shahar atrofi yoki qishloq joylariga ajratishni o'z ichiga olishi mumkin. Aholi zichligi bo'yicha marketing ko'pincha katta geografik mintaqalar yoki mamlakatlarni kichikroq bo'linmalarga ajratadi. Kichik to'plam qanchalik kichik bo'lsa, marketing aralashmasi shunchalik aniq bo'lishi mumkin, ammo bozor qanchalik kichik bo'lsa, individual marketing rejalarini amalga oshirish xarajatlari shunchalik yuqori bo'ladi.
Geografik segmentatsiya ko'pincha global va ko'p millatli korxonalar tomonidan qo'llaniladi. Katta jug'rofiy to'plamda ishlash ko'pincha kompaniyalar turli mintaqalar uchun marketing aralashmasini o'zgartirishi kerakligini anglatadi. Ushbu korxonalar bozor segmentatsiyasi asosida mahsulotni o'zgartirish yoki umumiy mahsulotni saqlashni tanlashi mumkin. Ikkala variant ham geografik farqlar, tillar va turmush tarzi afzalliklarini hisobga olishi kerak.
Geografik bozor parametrlarini tanlashda korxonalar hisobga oladigan elementlar transport xarajatlari, geografik raqobat va talabdir. Yuqori transport xarajatlari korxonalarni uzoq geografik bozorlarga kirishdan qaytarishi mumkin. Yuqori raqobat va yuqori kirish to'siqlari tashkilotlarni ma'lum bir geografik bozorga intilishga to'sqinlik qilishi mumkin.
Xulosa
Moliya, bir davlatning moliya resurslarini boshqarish, to'plash, sarflash va investitsiyalashning barcha ko'rinishlarini o'z ichiga olgan tizimidir. Bu tizim, mamlakatning iqtisodiyotining turli ko'rinishlarini boshqarish, rivojlantirish va saqlashni o'z ichiga olgan muhim tizimdir. Moliya tizimi, mamlakatning moliya resurslarini boshqarish, soliq siyosatini belgilash, investitsiyalar va kreditlar bilan ishlash, moliya sohasidagi muammolarni aniqlash va bartaraf qilish, innovatsiyalar yaratish, xalqaro hamkorliklarni rivojlantirish va boshqa ko'rinishlarda mamlakatni iqtisodiyotini rivojlantirish uchun muhim vazifalarni bajaradi.
Moliya tizimi, davlatning moliya resurslarini boshqarishning asosiy vositasi hisoblanadi. Bu resurslar, soliq to'plash orqali to'lanadi vaodatda insonlar va tashkilotlar tomonidan to'langan soliq, biznes faoliyati uchun kerakli litsenziyalar va to'lovlar, korporativ soliq va boshqa moliya turlarini o'z ichiga oladi. Moliya tizimi, mamlakatning moliya resurslarini boshqarish, soliq siyosatini belgilash va investitsiya qilishning asosiy vositasi bo'lib, davlat xizmatlarini ko'rsatish, taraqqiyotni rivojlantirish, infratuzilma va boshqa loyihalarni amalga oshirish uchun moliya sarflarini to'plash va boshqarishga yordam beradi.
Moliya tizimi, soliq siyosatini belgilash, byudjeti boshqarish, soliq to'plash usullarini belgilash, soliq tizimining innovatsiyalashmasini ta'minlash, moliya sohasidagi muammolarni bartaraf qilish, xalqaro xujjatlashtirish, xalqaro hamkorliklarni rivojlantirish va boshqa ko'rinishlarda mamlakatni iqtisodiyotini rivojlantirish uchun muhim vazifalarni bajaradi.
Bundan tashqari, moliya tizimi kredit va bank tizimini ham o'z ichiga oladi. Kredit, moliya resurslarini jalb etishga yordam beradi, shuningdek, tijorat, korporativ va shaxsiy xarajatlarga qarshi kelish uchun to'lanadigan mablag'lar hisoblanadi. Banklar, moliya resurslarini jalb etish, o'qitish, kreditlarni taqdim etish, moliya sohasidagi muammolarni bartaraf qilish va boshqa ko'rinishlarda moliya resurslarini boshqarishda katta ahamiyatga ega bo'lib, kredit sifatini, moliya resurslarini jalb etish va sarflash usullarini belgilash, xalqaro xujjatlashtirish va boshqa ko'rinishlarda bank tizimini takomillashtirish uchun muhim vazifalarnibajaradi.
Foydalanilgan adabyotlar

1. 
   “Kridit Tizimi” Sh.A.Jumanyozev
   
2. 
   “Moliya Siyosati” X.K Raximov
   
3. 
   “O’zbekizton Respublikasi Budjet Tizimi” Sh.A.Jumanyozev
   
4. 
   “Pul Muomilalari” M.M Ismoilov
   
5. 
   “Inflyatsiya” M.M Ismoilov