Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot tеxnologiyalari univеrsitеti

KEYS – STADI.

Muammo. Firibgarlarga uchrash. Ya’ni electron do‘konda buyurtma bergan tovarlaringuz pulingiz ketganidan so‘ng kelmasligi, electron savdo maydonchalarida odamalrni aldash orqali plastigidagi pullarni yechib olish, aytgan mahsulotingiz kelgandan keyin asliga mos bo‘lmasligi yoki umuman kelmasligi, tenderda qalbaki firmalarning qatnashishi.
Holat. Hozirgi kunda oson pul topish yo‘lida qancha qancha odamlarni aldab pulini o‘zlashtirishlar bo‘lyapti. Asosan electron savdo maydonchalarda firibgarlar go‘yoki siz e’lon bergan tovarni qimmatga yoki siz aytgan narxga olishi aytadi. U esa puli qandaydur hamyondaligini, siz bir ssilkaga kirib karta raqamlaringizni kiritib, kod parollarini kiritishni so‘raydi. Bu orqali esa u sotuvchining plastic kartasiga dustup ochib oladi va uning puliga bemalol ega chiqadi.
Web saytda yoki ijtimoiy tarmoqlarda electron do‘konda biron kiyimga buyurtma berdik deylik. Kuryer olib kelib berganda siz rasmda ko‘rganingizdagidek emas. Sifati ancha past. Hozirgi kunda ko‘pchilik aynan shu muammo ortidan aziyat chekmoqda.
Bundan tashqari birjada o‘tkaziladigan tender o‘yinlarida soxta firmalar qatnashishi oqibatida zarur bo‘lgan xom ashyolar yetib kelishi kechikadi. Tenderda buyurtma qilingan xom ashyo yoki tovarni kim arzonroqqa sifatli va tez yetkazib berish bo‘yicha taklilar beriladi. Va aksariyat hollarda eng arzon taklifni ko‘rsatgan korxona tenerda yutib chiqadi. Vaholanki u korxona kerakli xom ashyo uchun sarflaydigan xarajatlarini tenderda taklif qilgan summasi qoplamaydi va shartnomani imzolashdan bosh tortadi.
Yechim. Sizga kelgan har qanday ssilkaga kirmaslik, bank plastic kartangiz ma’lumotlarini hammaga bermaslik, plastic karta uchun kelgan kodni hech kimga hatto bank xodimlariga ham aytmaslik firibgarlarning pullarimizga ega chiqishini oldini olishimiz mumkin.
Siz buyurtma bergan tovarning asliga to‘g‘ri kelmasligi hozirgi kundagi eng keng tarqalgan muammolardan biri hisoblanadi.



Bozorning osishi (%)
Boston modeli (Uzcard)

Yulduz

• 
  Payme
  
• 
  Click
  

So’roq(?)

• 
  E-commerce
  

Itlar

• 
  Cashback
  

Sigir

• 
  Bankomat
  
• 
  Karta xizmat puli
  
• 
  Karta ochtirish uchun to‘lov
  

Bozordagi ulush