Роботларда қандай датчиклар бўлади?
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
QFHBpEdWetrnf66XcOeocBdZs7wspIvlfSMj8pYT
- Bu sahifa navigatsiya:
- Document Outline
|
DATCHIKLAR Bajardi:Anvarxo’jayev S Qabul qildi:Nigmatov A Qollanilish sohalari Meditsina Ekalogiya Xavfsizlik Sanoat военно-космический комплекс Uy xo’jaligida Robotatexnikada Mexatronikada Sensorlar turlari Ultratovush sensori Infraqizil datchigi Gaz sensori Magnitoelektrik datchik Biosensorlar Vizual tasvir Rang farqlash Sensor turlari Bosim datcikalari Sarf datchiklari Uroven Harorat Radioaktivnost Harakat Holat Fotodatchik Burchak holati datchigi Vibratsiya datchigi • Optik datchiklar • Magnito elektrik darchik (xoll effekti) • Тtenzometrik datchik (deformatsiya) • sig’im datchigi • Potensiometrik datchik • Induktiv datchik Тактил датчиклар TAKTIL SENSORI robotning kuch tasirini nazorat qilishda yordam beradi,robat va boshqa obyekt bn tasir zo’nasida.Odatda bu datchiklarni sanoat manipulyatorlarida qo’llaniladi,hamda meditsina robolarida qollaniladi.Bu sensorlar robotti nozik ishlawiga yordam beradi.Hozirgi zamonaviy robotlarda bu datchiklar qo’llaniladi.Bu datchiklar robotti yanada ma’lumot qabul qilish qobiliyatini yanada ko’proq darajada oshiradi. Ultra tovush sensorlari sanoatda va tibbiyotda qo’llaniladi.bu sensorlar optic sensorlarga qaraganda xira ko’rinuvchi va to’sqinlik qiluvchi buyumlargacha bo’lgan masifani oso aniqlaydi. Масофани ўлчовчи - далномер Ultra tovush datchigini ishlashi exolakatsiaga asosalangan.Uskunaning dinamiki ma’lum bir chastotada UZ impulsini uzatadi va mirafonga qaytib kelgunguncha ketgan vaqtni o’lchaydi.Tomushning atrof muhitda tarqalish tezligini bilgan holda va taymer orqali topilgan vaqt orqli to’siqgacha bo’lagan masaofani aniqlash mumkin. Qisqa masofalarga mo’ljallangan masofani o’ptik o’lchov asbob (100 metrgacha) asosida triangulyatsiya padxodi yotadi.Infraqizil svetadiodi focus linzasi ichidan juda ingichka yorug’lik tarqatadi.To’sqinlik qiluvchi obyektdan qaytgan nur qabul qiluvchiga (priyomnik) ga tushadi,bu CCD matritsani tashkil qiladi.CCD matritsani asosida to’g’irlangan kontroller tushayotgan nurning burchagini aniqlaуdi va bazi bir uchburchak uchun mo’ljallangan triganometrik algoritmlar orqali to’siqgacha bo’lgan masofa aniqlanadi. Оптик датчиклар Har qanday ro’botni paydo bo’lishida optik datchikalar qo’llaniladi.ular yordamida apparat atrofidagi hamma narsani ko’radi.Bu sensor fotorezistor yordamida ishlaydi. Yorug’lik manbasi sifatida odatda infraqizil svetadiod hizmat qiladi,a detektor vazifasini – fotodiod yoki fototranzistor bajaradi. Alahida diqqatga videokamera ega.Bu videokamera robotti ko’zi vazifasini bajaradi.Bu tur datchiklari hozirgi kunda tasvirlarni qayta ishlash ko’p bo’lganligi sababli juda keng miqyosda qo’llanilmoqda.Video kameralarni hozirgi kunda ko’p saohalrda qo’llash mn:odamni yuzini aniqlashda,video kameralrda,rasmlarni avtorizatsiya qilishda va hokozo. Товуш датчиклари Bu datchiklar robotni harakat vaqtidagi hafsizligini taminlaydi,masofani bir necha santimetrkardan to bir necha metrlargachaaniqlash xisobiga.Bu datchiklarga qo’yiladi mikrafon(qaysiki tovush,ovoz va shovqinni aniqlidi) dalnomer,yaqin bo’lagan buyumlargacha bo’lgan masofani aniqlashni ozida nazaarda tutadi.Bu datchik robota texnikaning hamma sohalarida qo’llaniladi. Холат ва эгилиш датчиклари Bu tur datchiklari asosan xaydovchisiz transport vositalarida qo’llaniladi,sanoat ro’botlarida ,hamda balansirovka kerak uskunalarda qo’llaniladi.Xolat datchikalriga GPS sistmasi kiradi,joylashgan joyi giraskop va aksilometr kiradi.GPS – bu sputnik orqali navigatsiya qilish,masofani aniqlash,vaqtni anaiqlidi.GPS xaydovchisiz quruqlik,uchuvchi, suzuvchi transportlarni xarakatini aniqlashga va a niqtadan b nuqtaga hech qanday qiyinchiliksiz harakatlanishiga yordam beradi. Инфроқизил нур датчиклари Eng ko’p faydalaniladigan va eng oddiy datchi turi,qaysiki robotlarda harakatlanishni aniqlash uchun qo’llaniladi.Infraqizil datchik ozi avomatik tarzda infraqizl to’lqinlarni yuboradi,to’siqga urilib qaytgan signalni qabul qilib,oldida to’siq bor yo’g’ligini aniqlaydi. Bu datchik “Mayoq” rejimida doimiy signal tarqatib turadi,bu orqali taxminiy yo’nalishni va mayoqdan qancha masofada uzoqlashaganini bilib turadi. Bu robotnishunday programmalashga yordam beradiki ,robot har doim shu mayoq tomon harakatda bo’ladi.Bu datchikning juda ham arzon narxda ekanligi deyarki barcha qo’lbola ro’botlarda foydalanish imkonini beradi va shu orqali bu ro’borlarni tosiqlardan qo’chish yoki aylanib o’tish qobiliyatini beradi. Document Outline
Download 0.7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|