Roshid xalifalar hukumronligi davridagi islohotlarning mohiyati. 2302-guruh / Bobojonov Boburbek / Dinshunoslik darsidan mustaqil ishi

6

RITSAR URUSHLARI

Abu Bakr saylanganidan ko'p o'tmay, bir qancha arab qabilalari qo'zg'olon ko'tarib, yangi jamoa va davlatning birligi va barqarorligiga tahdid soladi.Bu qoʻzgʻolonlar va xalifalikning ularga boʻlgan javoblari umumiy maʼnoda Ridda urushlari (“Murtadlik urushlari”) deb ataladi.Muxolifat harakatlari ikki ko'rinishda bo'lib, biri xalifalikning siyosiy hokimiyatiga qarshi chiqdi, ikkinchisi esa, payg'ambarlikka da'vo qilgan siyosiy rahbarlar boshchiligidagi raqib diniy mafkuralarni e'tirof etish edi.Ridda urushlari birinchi xalifa Abu Bakr tomonidan isyonchi arab qabilalariga qarshi boshlangan bir qator harbiy yurishlar edi.Ular 632 yilda Islom payg'ambari Muhammad vafotidan ko'p o'tmay boshlandi va keyingi yil yakuniga etdi, barcha janglarda Rashidun xalifaligi g'alaba qozondi.Bu urushlar xalifalikning Arabiston ustidan nazoratini ta'minladi va uning yangi paydo bo'lgan obro'sini tikladi.
Rashidun Caliphate
Arabian Peninsula

2302-guruh / B.Bobur / Dinshunoslik darsidan mustaqil ishi

7

2302-guruh / B.Bobur / Dinshunoslik darsidan mustaqil ishi

650-yilda RASHIDUN XALIFALIGI KIPRGA HUJUM QILADI
650 yilda Muoviya Kiprga hujum qilib, qisqa muddatli qamaldan so‘ng poytaxt Konstantiyani egalladi, lekin mahalliy hukmdorlar bilan shartnoma tuzdi.

2302-guruh / B.Bobur / Dinshunoslik darsidan mustaqil ishi

8

2302-guruh / B.Bobur / Dinshunoslik darsidan mustaqil ishi

Ummaviylar davrida arab-musulmon madaniyati Ummaviylar xalifaligi davri adabiyoti. VII asr yarmidagi harbiy yurishlar adabiyotda o`zining keng ifodasini topdi. Shoirlar arab jangchilarining jasurligini olqishlashdi. Arab sarkardalarining donoligi va harbiy iste`dodiga tahsinlar o`qishdi. Islom dushmanlarini ayovsiz qoralashdi va din uchun hayotini qurbon qilgan shahidlarni ko`klarga ko`tarishdi. Ayni paytda adabiyotda xalifalik taxti uchun ummaviylar va ularning raqiblari o`rtasidagi siyosiy kurash ham o`z aksini topdi. She`riyat go`yoki siyosiy kurashning quroliga aylangan edi. Ummaviylarni yoqlab chiqqan shoirlar sulola vakillari tomonidan yuksak taqdirlandi. Bu shoirlar ichida al-Axtal, al-Farazdaq va al-Jarirni alohida ta`kidlab o`tish kerak. Al-Axtal (640-710) o`z davrining yetakchi shoirlaridan bo`lib Muoviy va Yazid davrida saroy shoiri edi. Xalifa Abd al-Malik uni “ummaviylar shoiri” degan unvon bilan taqdirlagan.