Rudaning tasnifi

Zaxiralar balansi tasnifiga ko'ra , mis rudalarining eng muhim sanoat turlariga quyidagilar kiradi: kuprok qumtoshlari; mis - porfir; mis - pirit, kvarts - sulfid (tomir), vanadiy - temir-mis (magmatik); mis - volfram, mis - nikel; mis - vismut; mis - qalay; mis - oltin rudasi.
- qo'rg'oshin - rux) ga bo'linadi ; barito - polimetall; qo'rg'oshin - sink; barito - qo'rg'oshin - sink; qo'rg'oshin; barit - qo'rg'oshin, pirit mis - rux.
Rudalarning sanoat turlari asosan ulardagi asosiy va qo'shimcha komponentlarning tarkibi, shuningdek shakli bilan ajralib turadi. ruda jismlari va genezisi. Rudalarni boyitish ob'ektlari sifatida keyingi differensiallash ularning kichik turlari va navlarini oksidlanish darajasi, rudali minerallarning tarqalish hajmi va tabiati, qattiqligi, tekstura va struktura xususiyatlari va boshqa xususiyatlariga ko'ra ajratish yo'li bilan amalga oshiriladi.
Shunday qilib, sulfid va oksidlangan nisbatga qarab mineral shakllari sulfidlarga bo'linadi, aralashtiriladi va oksidlanadi. Agar mis va mis - molibden rudalarida asosiy metallar 90% dan ortiq bo'lsa va polimetallda - 80% dan ortig'i sulfidli minerallar, keyin rudalar sulfid hisoblanadi. Agar asosiy metallarning sulfid fraktsiyalari miqdori 50% dan kam bo'lsa, ular oksidlanadi. Asosiy metallarning sulfid shakllarining oraliq tarkibida rudalar aralash hisoblanadi. Rangli metallarning asosiy qismi (80-85 %) sulfidli minerallashuvda toʻplangan boʻlib, ularni ishlab chiqarishning asosiy manbai sulfidli rudalar hisoblanadi.
Rudadagi sulfidlar miqdori bo'yicha tarqalgan (25% dan kam sulfidlar) va massiv (50% dan ortiq sulfidlar) ajralib turadi. Sulfidli mis rudalari birlamchi va ikkilamchi mis sulfidlarining nisbatiga ko'ra birlamchi va ikkilamchi bo'linadi.
tarqalish o'lchamiga ko'ra ajralib turadi : qo'pol tarqalgan - qazib olingan minerallar qo'shimchalari hajmi 0,4 mm dan ortiq, o'rtacha tarqalish - qo'shimchalar hajmi 0,15-0,4 mm , nozik tarqalgan - tarqalish hajmi 0,15 mm dan kam. .
Tarqalish xususiyatiga koʻra bir xil tarqalgan, notekis tarqalgan va foydali qazilmalar yigʻma tarqalgan rudalar ajratiladi.
Quvvatiga ko'ra rudalar quyidagicha tasniflanadi: yumshoq, agar prof shkalasi bo'yicha ularning kuch koeffitsienti. MM.
Protodyakonov 10 dan oshmaydi; o'rta - koeffitsient qiymati 10 -14; qattiq - 14-18; juda qiyin > 18.
Minerallar tarkibiga ko'ra rudalar boy, kambag'al va balansdan tashqari (nosanoat) bo'linadi, ular orasidagi chegaralar texnologiya va boyitish texnologiyasining holati, iqtisodiy manfaatlar va davlatning metallarni ishlab chiqarishdagi ehtiyojlari bilan belgilanadi. .
Rudalarning sanoat turlarining yuqoridagi tasnifi ularning yuvilish qobiliyatini to'liq ochib bermaydi, bu ko'plab tabiiy omillarning kombinatsiyasiga bog'liq. Ruda xossalarining har xil birikmalari maydalash, maydalash va boyitish jarayonlariga nisbatan muhim texnologik xossalari bilan farq qiluvchi ularning turlari va navlarining xilma-xilligini yaratadi.
Konlardagi ruda zahiralari miqdoriy va sifatli xususiyatlari inobatga olinib, shuningdek ularni o‘rganish bosqichiga qarab bir necha kategoriyalariga xalq xo‘jaligidagi ahamiyatiga qarab balansli va nobalansli turlarga bo‘linadi.
1 - kategoriyadagi konlarga bevosita ishlatish mumkin bo‘lgan konlar yoki konchilik korxonalari qurish uchun loyihalash, ishlab chiqish va texnik loyihalar tuzish uchun geologik ma’lumotlar bilan ta’minlash kiradi.
2 – kategoriyadagi konlarga, qushimcha geologik izlanishlar talab qiladigan, lekin loyihalash shartlari ishlab chiqishga yaroqli konlar kiradi.
3 – kategoriyaga, yuqori kategoriyali topilgan konlar atrofidagi taxminiy zahiralar tushuniladi. Bu kategoriyadagi kon zahiralari tarmoqning kelajakdagi rejalarini tuzishda foydalanish imkonini beradi.
4– kategoriyaga zahiralari geologik taxminlar yordamida topiladigan kon va minerallashgan zonalar kiradi. Ular xalq xo‘jaligini rejalashtirish va geologik – qidiruv ishlarini rejalashtirishda muhim hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiy isloxatlarni boshidan kechirar ekan, mustaqillikning dastlabki kunlaridanoq u o‘zining imkoniyatlaridan foydalanish iqtisodiyotini, ishlab chiqarish dunyodagi eng ilg‘or texnologiyalar asosida izchillik bilan rivojlantirishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ydi. Ayni paytda mamlakatimizda bir necha o‘n minglab qo‘shma korxonalar faoliyat ko‘rsatmoqda. Sanoat korxonalarining ishlab chiqarish texnologiyalari kundan – kunga o‘zgarib rivojlanib bormoqda. Natijada xom ashyo bazasidan oqilona foydalanib , o‘z-o‘zimizni ta’minlash va chet davlatlariga tayyor mahsulot chiqarish hajmi tobora ortmoqda.
O‘zbekiston Respublikasining bozor munosabatlari sharoitida iqtisodiyotni rivojlantirish, kishilarning turmush farovonligini yaxshilashda tabiiy resurslardan oqilona foydalanish qazib olingan mineral xom ashyolarini ko‘rinishida emas, balki ularni qayta ishlab turli sifatli tayyor mahsulotga aylantirilib, milliy iqtisodni ta’minlash va dunyo bozoriga olib chiqish juda katta iqtisodiy ahamiyatga ega.
Mustaqil Respublikamiz o‘zining foydali qazilma boyliklari bilan haqli ravishda faxrlansa arziydi. Har bir mamlakatiing iqtsodiy va ijtimoyi rivojlanishi uning tabiiy boyliklari bo‘lgan meneral resurslaridan oqilona foydalanishga va undan olinayotgan mahsulot dunyo bozoriga raqobatbardoshligiga bog‘liqdir.
Xulosa qilib aytganda davlatimiz iqtisodiyotini ko‘tarishda kamyob , nodir, rangli va qora metallarga bo‘lgan talablar tobora ortib bormoqda.
Bu malakaviy kurs loyihasida misli rudalarni boyitishga tayyorlashning texnologik sxemasini tanlash va asoslash, texnologik hisoblash , rudani tasnifi, iqtisod, ekologiya hamda hayot faoliyati bo‘limlarini yoritildi.