S a V o L l a r k itob I

 
ASOSIY FANLAR 
GEOGRAFIYA 
46 Agar havo o‘zida mavjud bo‘lgan suv bug‘idan ortiqcha namni sig‘dira 
olmasa, u qanday havo deyiladi. 
A) Mutloq namlik B) Nisbiy namlik
C) Namga to’yingan namlik D) Namga to’yinmagan namlik 
47. havo namligi qanday asbobi yordamida o‘lchanadi 
A) Gigrometr B) Termomert C) Barometr D) Fluger 
48. Patsimon bulutlar qancha balandlikda uchraydi 
A) 2000 m B) 4000 m C) 6000 m D) 1000 m 
49. Havodan yer yuzasiga suyuq yoki qattiq holatda tushadigan suvlarga 
nima deyiladi. 
A) Bulut B) Shudring C) Yomg’ir D) Shamol
50. Ba’zan iliq havo yuqoriga tez ko‘tarilib, to‘p-to‘p bulutlarni harorat 
0°C dan past bo‘lgan balandlikka olib chiqib ketadi. Bu balandlikda 
yomg‘ir tomchilari muzlab nimaga aylanadi 
A) Yomg’ir B) Do’l C) Shudring D) Qirov
51. Qor qalinligi santimetrlarga bo‘lingan maxsus qanday o’lchov asbobi 
bilan o‘lchanadi. 

---

~ 4 ~
A) reyka B) metr C) ruletka D) gigrometr 
52. Toshkentda bir yil davomida necha mm ga yaqin yog‘in yog‘adi. 
A) 1000 mm B) 400 mm C) 14400 mm D) 10000 mm 
53. Eng ko‘p yog‘in Tinch okeandagi Gavayi orollarida yog‘adi. Yillik 
yog‘in miqdori necha mm ga teng. 
A) 1000 mm B) 400 mm C) 14400 mm D) 10000 mm 
54. Agar ob-havo bir necha kun o‘zgarmay bir xilda tursa, u qanday ob-
havo deyiladi 
A) O’zgaruvchan B) Muntazam C) Kunlik D) Barqaror 
55. Ob-havoning biror joyga xos bo‘lgan ko‘pyillik rejimi (holati) shu 
joyning nimasi deyiladi 
A) Iqlim B) Ob-havo C) Fasl D) Zona 
56. Qishda iliq, yozda salqin va yog‘in ko‘p yog‘adigan, dengizga yaqin 
joylar iqlimi qanday iqlim deyiladi. 
A) Kontinental iqlim B) Dengiz iqlimi C) Tropik iqlim D) Artika iqlimi 
57. Qish sovuq, yoz issiq va yog‘in kam yog‘adigan iqlim qanday iqlim 
deb yuritiladi 
A) Kontinental iqlim B) Dengiz iqlimi C) Tropik iqlim D) Artika iqlimi 
58. Sayyoramiz, ya’ni Yer taxminan necha mlrd yildan beri mavjud. 
A) 550-600 mln yiln B) 4 mldr yil C) 5 mln yil D) 5 mldr yil
59. Undagi eng dastlabki hayot belgilari paydo bo‘lganiga taxminan 
qancha yil bo‘lgan. 
A) 550-600 mln yiln B) 4 mldr yil C) 5 mln yil D) 5 mldr yil 
60. Organizmlar faol bo‘lib, Yer yuzini egallay boshlaganiga esa necha 
mln yil bo‘ldi. 
A) 550-600 mln yiln B) 4 mldr yil C) 5 mln yil D) 5 mldr yil 
61. Yerning organik hayot paydo bo‘lgan, yashaydigan va organizmlar 
o‘zaro ta’sir etib turadigan qobig‘iga nima deyiladi 
A) Litosfera B) Gidrosfera C) Biosfera D) Atmosfera
62. Biosferaning qalinligi kilometrga yetadi. 
A) 150 m B) 20-30 C) 15-20 D) 30-40 
63. Organizmlar quruqlik yuzasida va uning ustida taxminan m 
balandlikkacha bo‘lgan havoda, tuproqda, okean va dengizlar suvining 
yuzasi hamda necha m chuqurlikkacha bo‘lgan qismlarida eng ko‘p 
tarqalgan 
A) 150 m B) 20-30 C) 15-20 D) 30-40 
64. Hozirgi odamlarning ajdodlari taxminan mln yil ilgari paydo bo‘lgan. 
A) 550-600 mln yiln B) 4 mldr yil C) 2,5-3 mln yil D) 5 mldr yil 
65 Inson tomonidan o‘zgartirilgan, obod qilingan bunday joylar nima deb 
ataladi. 
A) Voha B) Vodiy C) O’lka D) Qala 
Havodagi hamma kislorodni o‘simliklar hosil qilgan va uni doimo 
yangilab turadi. Shuning uchun o‘simliklarni «kislorod fabrikasi» 
deyishadi. 
66. Eng unumdor tuproq — 
A) Bo’z tuproq B) Taqir tuproq C) Qora tuproq D) Qizil tuproq
67. eng katta tabiat kompleksini ko’rsating 
A) Geografik qobiq B) Dunyo okeani
C) Materiklar D) Tinch okeani
68. Yer yuzida ekvatordan qutblarga tomon tabiat o‘zgarib boradi. Buning 
natijasida nimalar hosil bo‘ladi. 
A) Iqlim mintaqalari B) Tabiat zonalari
C) Tabiat komplekslari D) Geografik qobiq 
69. Yer yuzasida nechta iqlim mintaqasi shakillangan 
A) 11 ta B) 10 ta C) 13 ta D) 12 ta
71. Asosiy iqlim mintaqalarni ko’rsating 
A) Sebekvatorial ,mo’tadil ,turopik, subartika
B) Ekvatorial , subturopik, artika.subturopik
C) Artika , turopik, subturopik. subqutbiy
D) Ekvator, turopik, mo’tadil, artika 
72. Yer yuzasida nechta tabiat zonasi mavjud 
A) 11 ta B) 10 ta C) 13 ta D) 12 ta
73. Eng katta hududni egallagan iqlim mintaqani ko’rsating 
A) Mo’tadil B) Turopik C) Ekvator D) Subturopik 
28. Ekvator iqlim mintaqasi nechinchi graduslar oralig’ida joylashgan 
A) (30°—40° kengliklar) B) 20°—30° kengliklar C) 40°—60° 
kengliklar D) 10°—20° kengliklar 
74. Qaysi iqlim mintaqasida aniq 4 ta fasil namoyon bo’ladi
A) Mo’tadil B) Turopik C) Ekvator D) Subturopik 
75. Qaysi iqlim mintaqasida faqat sernam yoz fasli xosdir 
A) Mo’tadil B) Turopik C) Ekvator D) Subturopik 
Tabiat zonalari; 1Artika sahrolari 2. Tundra 3. O’rmon tundura 4. 
Tayga 5. Aralash o‘rmonlar 6.Keng bargli o’rmonlar 7.o’rmon dasht
8.Dasht 9. Savannalar 10. Chalacho’l 11.Cho’l 12. Doimiy yashil 
o‘rmonlar 13. Ekvatorial o‘rmonlar.
TARIX 
76. Inglizlar Efiopiyaga urush qilib, podsho Feodor II 
ning birlashtiruvchi siyosatiga putur yetkazgan yilda 
sodir bo‘lgan voqeani toping. 
A) Transvaalda oltin va mis konlari ochildi. 
B) Jamoliddin al-Afg‘onoy “Xizb ul-Vatan” partiyasini 
tuzdi. 
C) Tunisda Fransiya hukmronligi o‘rnatildi. 
D) Buyuk Britaniyaning aralashuvi bilan Kasa 
hokimiyati ag‘darildi
77. Sin Shixuandi faoliyati natijasida qaysi davr yakun topdi?
A) kurashayotgan podsholiklar davri
B) ko`p podsholiklar davri
C) Xan imperiyasi davri
D) Chjou imperiyasi davri
78. Quyidagi davlatlardan qaysi biri nisbatan keyinroq barham
topgan?
A) G`aznaviylar davlati B) Qoraxoniylar davlati
C) Somoniylar davlati D) Safforiylar davlati
79. 1783-yili qaysi shaharda AQSH va Buyuk Britaniya o`rtasida
tinchlik shartnomasi imzolandi?
A) Parij B) London C) Rim D) Moskva
80. Quyidagi voqealarni to`g`ri xronologik ketma-ketlikda
joylashtiring? 
1) Vladimir Monamax Lyubech shahrida knyazlarning birinchi
syezdini chaqirdi; 2) Papa Urban II Klermon shahrida nutq so`zladi;
3) Birinchi salib yurishida qatnashishni istagan ritsarlar
Konstantinopolga to`plana boshladi; 4) Angliya qiroli Ioann
hukmronligi boshlandi; 5) Papa Innokentiy III ning
papalik davri boshlandi; 
A) 2,3,1,5,4 B) 3,2,1,5,4 C) 2,3,1,4,5 D) 3,2,4,5,1 
81. Qaysi asarda Temuriylar sulolasi hayotiga sharhlar berilgan 
(Sohibqirondan Z.M.Boburgacha).
A) Dastur ul-amal B) Dastur al-iloj
C) Tarixi muqimxoni D) Bahr ul-asror
82. Ingliz-rus komissiyasi Rossiya imperiyasining O‘rta 
Osiyodagi Buxoro amirligi yerlari bilan Afg‘oniston 
o‘rtasidagi chegara chizig‘ini belgilash bo‘yicha 
muzokaralar boshlangan yilda quyidagi qaysi voqea 
sodir bo‘lgan? 
A) Xitoy-Yaponiya urishi bo‘lib o‘tdi 
B) Berlin kongressi chaqirildi 
C) Kushka shahri bosib olindi 
D) Gonduras, Salvador va Nikaragua Buyuk Amerika 
Respublikasiga birlashdi
83. XVII-XVIII asr birinchi yarmida Buxoro xonligida ijod qilgan
tarixchilarni asarlari bilan to`g`ri moslashtiring.
1) Muhammad Yusuf Munshiy; a) “Ubaydullanoma”

---

~ 5 ~
2) Muhammad Amin Buxoriy; b) “Abulfayzxon tarixi” 
3) Abdurahmon Tole; c) “Tarixi Muqimxoniy”
A)1-a; 2-c; 3-b; B) 1-c; 2-a; 3-b; 
C)1-b; 2-a; 3-c; D) 1-c; 2-b; 3-a;
84. Buyuk Britaniyada 1911-yili qabul qilingan “Ish haqi minimum
to`g`risida”gi qonunga ko`ra …. 
1) Ish tashlashlar vaqtida korxonalar ko`rgan zararning tred-
yunionlardan undirilishi taqiqlandi; 2) Ishsizlarni ish bilan taminlash
bo`yicha boshqarma tuzildi; 3) 70 yoshga to`lgan kishilarga pensiya
tayinlandi; 4) Ish tashlashlar taqiqlandi; 5) Konchilar uchun 8 soatlik
ish kuni belgilandi; 6) Ishlab chiqarish jarayonida baxtsiz hodisa
tufayli jabrlanganlarga korxona egalari hisobidan nafaqa to`lash
belgilandi; 7) Ishchilarning ish haqlari oshirilish belgilandi; 8) 
Kasallik va ishsizlik sababli sug`urta to`lovi joriy etildi; 9) 
Ishchilarning mehnat huquqlari to`g`risida yangi norma ishlab
chiqildi; 
A) 1,3,4,7,9 B) 1,3,5,6,8 C) 2,4,6,7,9 D) 2,3,5,7,8 
85. Bir asrda sodir bo`lgan voqea va jarayonlarni toping.
1) Rim imperiyasining “Oltin asri” boshlandi. 2) Xristian dini vujudga
keldi. 3) Kushon podsholigi tashkil topdi. 4) Yevropada iqlim soviy 
boshladi. 5) Xorazm Qang` davlati tarkibidan ajralib chiqdi.
6) Xitoyda “Sariq ro`molliklar” qo`zg`oloni sodir bo`ldi.
A) 1 2 5 B) 1 4 6 C) 2 3 6 D) 2 4 5
86. Quyidagi qaysi davlatlar Bolqon ittifoqiga 
birlashgan? 
1) Bosniya; 2) Bolgariya; 3) Serbiya; 4) Sloveniya; 
5) Albaniya; 6) Chernogoriya; 7) Ruminiya; 8) Gretsiya 
A) 2, 3, 6, 8 B) 1, 2, 4, 8 C) 1, 4, 5, 7 D) 2, 5, 6, 7
87. Molotov – Ribbentrop pakti qachon va qaysi davlatlar o`rtasida
imzolangan?
A) 1939-yil; SSSR va Fransiya
B) 1938-yil; SSSR va B.Britaniya
C) 1939-yil; SSSR va Germaniya
D) 1938-yil; SSSR va AQSH
88. Xristianlik dini Bolgariya va Kiyev Rusida qachon qabul
qilingan?
A) X asr oxirlarida B) IX asr birinchi yarmida
C) XI asr o`rtalarida D) XII asr boshlarida
89. Amir Haydar hukmronligi davrida 1821-yili Miyoqolda
qo`zg`olon ko`tarilishiga nima sabab bo`lgan? 
1) Harbiy harakatlar uchun qoracherikka safarbarlik;
2) Amaldorlarning oddiy aholiga zulmi haddan tashqari oshib
ketganligi; 
3) Soliqlar miqdorining oshirib yuborilishi; 
4) Yer solig`ining muddatidan oldin yig`ib olinishi;
A) 1,2 B) 2,3 C) 2,4 D) 1,4 
90. Qaysi javobda bir yilda bo`lib o`tgan voqealar berilgan?
A) Vilgelm II Turkiya sultoni bilan uchrashib Bosfordan Bog`dodga
va undan keyin Fors qo`ltig`igacha temiryo`l qurish to`g`risida
kelishib olgan yili Rossiya Bolgariya munosabatlari tiklandi;
B) Yosh turklar o`zlarining birinchi qurultoyida bekor qilingan
konstitutsiyani tiklash haqida qaror qabul qilingan yilda Sun Yatsen
tomonidan “Xitoy uyushmalari ittifoqi” tuzildi;
C) Rossiya-Turkiya o`rtasida San-Stefano shartnomasi
imzolangan yilda Sheralixon ingliz missiyasini Kobul
shahrida qabul qilishdan bosh tortdi;
D) B.Britaniya harbiy kemalari Qora dengizga kirish huquqiga ega
bo`lgan yilda Rossiya janubiy Saxalin hududiga ega bo`ldi;
91. Quyidagi hukmdorlar bilan bog`liq bo`lgan ma`lumotlarni to`g`ri
moslashtiring?
a) 
b)
c) 
d)
1) Varvar qabilalari yo`lboshchilari orasida birnchi bo`lib xristianlikni
Rimdan qabul qilgan; 2) Bolgariya davlatiga asos solgan; 3) Mahalliy
knyazlar sulolalarini tugatib o`rniga o`z o`g`illarini noiblikka
tayinladi; 4) Gibraltar bo`g`ozi ustidan Vizantiyaning hukmronligi
o`rnatildi;
A) a-2; b-1; c-4; d-3; B) a-4; b-1; c-2; d-3;
C) a-4; b-3; c-2; d-1; D) a-1; b-2; c-3; d-4;
92. Otto fon Bismark Germaniyada mavjud 
davlatlarning Prussiya bilan "Shimoliy Germaniya 
Ittifoqi"ni tuzish haqida shartnoma imzolashga erishgan yili
vatanimiz tarixida sodir bo‘lgan voqeani aniqlang. 
A) Kaspiyorti viloyati tashkil topdi. 
B) Jizzax shahri rus askarlari tomonidan egallandi. 
C) Buxoro taxtiga Amir Muzaffar o‘tirdi. 
D) Qo‘qon shahrida Po‘latxon boshchiligida qo‘zg‘olon ko‘tarildi.
93. Buxoro amirligida qaysi lavozimdagi amaldor harbiy qismlarda
sodir etilgan jinoyat ishlarini, ariza va shikoyatlarni ko`rib chiqqan
va ular yuzasidan hukm chiqargan? 
A) Qozi askar B) Muftiy askar C) To`qsabo D) Parvonachi 
94. Amir Temur qo‘shinlari tuzilishini esga oling. 
Quyidagi qaysi atama qo‘shinning har bir qanoti yon 
tomonidagi qo‘riqchi askariy qo‘shilmani anglatgan? 
A) qanbul B) yasovul C) izofa D) avangard
95. Jadvaldagi davlatlar bilan bog`liq xato berilgan javoblarni toping.
T/r 
Davlatlar nomi
Tashkil topgan vaqti Poytaxti 
1 
Turk xoqonligi
VI asr o`rtalari 
Oltoy 
2 
Qarluqlar davlati 
VIII asr o`rtalari 
Yangikent 
3 
O`g`uzlar davlati 
IX asr oxiri X asr
boshlari 
Suyob 
4 
Tohiriylar davlati 
IX asrning ikkinchi 
choragi 
Nishopur 
5 
Somoniylar
davlati 
IX asrning uchinchi 
choragi 
Samarqnd 
6 
G`aznaviylar 
davlati 
X asr birinchi yarmi 
G`azna 
7 
Safforiylar
davlati 
IX asrning to`rtinchi
choragi 
Nishopur 
8 
Qoraxoniylar 
davlati 
X asr o`rtalari 
Bolasog`un 
A) 1,3,5,6,8 B) 2,3,4,5,6 C) 1,2,4,6,8 D) 2,3,4,6,7
96. Ismoil G‘aspirali tomonidan Boqchasaroyda va
Buxoro amirligida birinchi jadid maktablari ochilgan 
yillarni toping. 
A) 1884, 1894-yillar B) 1884, 1893-yillar 
C) 1888, 1894-yillar D) 1888, 1893-yillar

---

~ 6 ~
97. Qaysi davlatda taxt otadan bolaga qolmay, shu suloladan kim
loyiq deb topilsa o`sha taxtga o`tirgan. Nomzodni aniqlab taqdim
etadigan kengash ham mavjud bo`lgan? 
A) Shayboniylar davlati B) Eftallar davlati 
C) Sosoniylar davlati D) Qoraxoniylar davlati 
98. 1992-yili qaysi davlatda “Halol qo`llar” siyosati amalga oshirildi?
A) Italiya B) Germaniya C) Ispaniya D) Fransiya
99. Yaponiya hukumati Janubiy Saxalinga bo`lgan davosidan voz
kechgan (A) va bu hudud Yaponiyaga qaytarib berilgan (B)
shartnoma imzolangan yilda Rossiya imperiyasini boshqarayotgan
imperatorlarni toping?
1) Nikolay I; 2) Aleksandr I; 3) Aleksandr II;
4) Aleksandr III; 5) Nikolay II;
A) a-4, b-1 B) a-4, b-5 C) a-2, b-3 D) a-3, b-5
100. Birinchi jahon urushidan so`ng Fransiya qaysi davlatdan qarzdor
bo`lib qoldi?
A) AQSH B) Rossiya C) B.Britaniya D) Germaniya
101. Amir Temur quyidagi qaysi xalqlarning tarixini chuqur
o`rgangan?
A) turk, arab, fors B) fors, hind, arab
C) turk, mo`g`ul, arman D) xitoy, arman, fors
102. Quyidagi voqealardan qaysilarining sodir bo‘lish 
vaqti Chor Rossiyasining O‘rta Osiyoga istilochilik 
yurishlarining uchinchi bosqichi davriga to‘g‘ri keladi?
1) Fransiya prezidenti Mak-Magon istefoga chiqdi;
2) Germaniya kansleri Otto fon Bismark iste’foga chiqdi;
3) Buyuk Britaniyada haftasiga 54 soatlik ish vaqti belgilandi;
4) AQSh kongressi Janubdagi sobiq isyonchilarga umumiy afv berish
to`g`risida qonun qabul qildi; 5) “Berlin traktati” deb nomlangan
hujjat imzolandi;
A) 2, 3, 5 B) 1, 3, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 2, 5
103. 1648-yilgi Vestfal sulhiga ko`ra qaysi davlat mustaqillikka
erishdi? 
A) Irlandiya B) Shotlandiya 
C) Vengriya D) Gollandiya 
104. XI asr boshida Angliyani kimlar bosib olgan?
A) daniyalikalar B) normannlar C) brittlar D) skottlar
105. Qachon Angliyada cherkov parlamentga bo`ysundirilgan? 
A) XVI asrda B) XVII asrda C) XVIII asrda D) XIX asrda