S. Y. Is kamov

Jihoz va materiallar: turli toshli litrli purka, donning asosiy 
nusxalari boshqa ekin donlarini (javdar, arpa, suli) qo‘shimcba 
namunalari, har biri 5 kg dan.
0 ‘zlashtirish uchun savollar
1. Donning asl og‘irligi deb nimaga aytiladi?
2. Donning asl og‘irligi qanday anjom uskunalar yordamida 
aniqlanadi?
3. Don turlari bo‘yicha asl oglrlikni aytib bering.
4. Donning asl oglrligi qanday maqsad uchun aniqlanadi?
5. Umuman olganda asl o g lrlik deganda nima tushuniladi?
40-ish. Donni quritish turlari bilan tanishish
Darsning maqsadi: donni quritish usullari bilan tanishish va 
quritishda donning kamayish miqdorini hisoblash.
Donlarda ortiqcha nam b o lish i uni saqlanish xususiyatlariga 
salbiy ta ’sir etadi. Shuning uchun hamma don va u ru g lar o‘zining 
tang namligidan yuqori bo Isa, ular albatta quritilishi kerak. Donlar 
asosan don quritgichlaridan yoki ochiq maydonlardan quritiladi (havo 
oftobli quritish)
Ishlash tartibi: SZSh-8 statsionar don quritgichi. Mazkur 
quritgich shaxta tuzilishida uzluksiz bir tomonlama issiqlikni 
yo'naltirish asosida ishlaydigan b o lib , namligi yuqori b o lg an turli 
u ru g lik va donlami yo‘naltirish orqali qurtishni amalga oshiriladi. 
Quritgich (37, 38-rasmlar) umumiy issiqlik ishlab chiqaruvchi joydan 
va ikkita parallel o‘matilgan umumiy gaz olkazuvchi sistemadan 
iborat shaxtali quritgichdan tashkil topgan. 
Quritgich ikki xil 
tuzilishda chiqariladi, y a’ni qattiq yo q ilg l ishlatiladigan va suyuq 
y o q ilg l ishlatiladigan. Har bir shaxtani alohida mustaqil ikkita 
issiqlik va sovutish kameralaridan hamda donni to‘kish va chiqarisli 
joyidan iborat quritgichdan iborat deb qarash mumkin. Har bir alohida 
shaxtani tagida donlarni qabul kiluvchi moslama b o lib , u donlami 
tashib ketuvchi aravachali mexanizmlardan iboratdir. Yuqoridagi issiq 
kameraga 10 qatordan pastkisi 11 qatordan ohb borib va qaytaruvchi 
aravachalar o‘matilgan. Shaxtani asosida uch qator moslama b o lib , 
donni sovutish uchun tashqi havo soliladi.

---

3 7-rasm.