Sabzavot va poliz ekinlarining ahmiyati tarqalishi turlari va makononlari

1. Xorazm qovunchilik makoni. Shimoliy-Qoraqalpoq va Xorazm-Qoraqalpoq hududlarini o’z ichiga oladi. Bu yerdagi iqlim keskin kontinental, qish davri uzoq. Tuproqlari sho’rlangan, cho’l zonasining o’tloqi turlariga oid. Bu makonda 30 dan ortiq qovun turlari ekiladi.
2. Toshkent qovunchilik makoni. Toshkent, Sirdaryo va Jizzax viloyatlarini o’z ichiga oladi. Qish davri bir muncha yumshoq, yozi quriq va jazirama. Tuproqlarning tipik bo’z, o’tloqi-bo’z, o’tloqi va och tusli bo’z turlari tarqalgan.
3. Farg’ona qovunchilik makoni. Farg’ona vodiysining Andijon, Namangan va Farg’ona viloyatlarining tekis hududida joylashgan. Qish mavsumi yumshoq, yozi issiq, yog’in miqdori kamligi bilan ta’riflanadi. Yerlari o’tloqi va o’tloqi-botqoq, och tusdagi va tipik bo’z tuproqlari sho’rlanmagan yoki kam sho’rlangan.
4. Zarafshon qovunchilik makoni. Zarafshon daryosi havzasida joylashgan bo’lib, Samarqand, Navoiy, Buxoro viloyatlarini qamrab oladi. Bu yerlarning iqlim sharoiti barcha tekis yerli tumanlarida poliz ekilarini sug’orib yetishtirishga, tog’ oldi tumanlarida esa lalmikor yerlarda yetishtirishga imkon yaratadi. Bu makonda asosan sho’rlanmagan tipik va och tusli bo’z, o’tloqi va botqoq tuproqlar, Buxoro viloyatida esa sho’rlangan o’tloqi va o’tloqi taqir tuproqlar tarqalgan.
5. Janubiy qovunchilik makoni. Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlarini o’z ichiga oladi. Qish davri bu yerda juda ham yumshoq, yozi jazirama. Qovunlarni g’alla ekinlaridan keyin takroriy ekin sifatida yetishtirish mumkin. Tuproq turlari rang-barang.
Adabiyotlar:

1. 
   X.Ch.Bo’riev, O.A.Ashurmetov «Poliz ekinlari biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi», T.: «Mehnat» 2000.
   
2. 
   V.F.Belik «Baxchevodstvo» M.: «Kolos» 1982.
   
3. 
   X.Ch.Buriev «Spravochnaya kniga baxchevoda» M.: «Kolos» 1984.
   
4. 
   X.Ch.Buriev «Biologiya razvitiya i semennaya produktivnost tikvennыx kultur», T.: «Mehnat» 1992.
   
5. 
   X.Ch.Bo’riev, V.I.Zuev, A.A.Umarov «Polizchilikdan amaliy mashg’ulotlar» T.: «Mehnat» 1997.
   
6. 
   H.Ch.Bo’riev «Sabzavot ekinlari seleksiyasi va urug’chiligi», T.: «Mehnat» 1999.
   
7. 
   Q.Qo’chqorov va boshq. «O’zbekistonda sabzavot, poliz ekinlari urug’chiligi», T.: «O’zbekiston» 1985.
   
8. 
   «O’zbekiston xududida ekishga tavsiya etilgan qishloq xo’jalik ekinlari» Davlat reestri. T.: 2000.
   
9. 
   M.N.Kulakova «Vozdelivanie kabachkov, patissonov i tikv v Uzbekistane», T.: «Fan» 1981.
   
10. 
    Sabzavotchilik, polizchilik va kartoshkachilik spravochnigi. T.: «Mehnat» 1987.
    
11. 
    Vaqtli nashrlardan: «O’zbekiston qishloq xo’jaligi», «Kartofel i ovoshi» jurnallari, «Ovoshi i baxchevie kulturi» referativ jurnali.