Samarqand davlat universiteti german m. V., Yuldashev sh. Q., Usmanova d. Q.,Xalikova L. N

Litsenziya tokenlari - intellektual mulk ob'ekti, dasturiy ta'minotdan 
foydalanishdan daromadning bir qismini olish huquqini beruvchi tokenlar 
(masalan, Bloquid token [BQT], Bloquid dasturiy mahsulotlarini ishlatishdan 
olingan daromadning bir qismini olish huquqini beradi). 
Logotip - kompaniyani yoki uning mahsulotlarini aniqlashga imkon beradigan 
kompaniyaning grafik belgisi (grafik tasvir, yozuv yoki yozuvlarning 
kombinatsiyasini o'z ichiga oladi); savdo markasi shakli. 
Mahsulotning hayot aylanishi - mahsulotni ishlab chiqish paytidan bozordan 
chiqib ketishgacha bo'lgan asosiy bosqichlarini aks ettiruvchi ma'lum bir davr 
(tsikl); tsiklning har bir bosqichida (bosqichlarida) sotuvchining daromad darajasi 
unga bog'liqdir. Tovarlarni sotish va foyda olish jarayonida odatda besh bosqich 
ajratiladi: mahsulotni ishlab chiqarish bosqichi (premarket), mahsulotni bozorga 
kiritish (tanishtirish) bosqichi, mahsulotni sotish hajmini oshirish bosqichi, etuklik 
(to'yinganlik) bosqichi, sotishning pasayishi yoki mahsulotni bozordan chiqarib 
tashlash bosqichi. 
Marketing - bu juda ko'p ma'noga ega atama, jumladan: sotish va sotib olish, 
bozor faoliyati; savdo; sotiladigan mahsulotlar ishlab chiqarish; boshqaruv 

---

192 
printsipi; boshqaruv tizimi; iqtisodiy faoliyat sohasi; fikrlash usuli; biznes 
falsafasi; bozor faoliyati tushunchasi; Foyda olish uchun ma'lum tovarlar va 
xizmatlarga oxirgi iste'molchilarning talabini yaratish va takrorlash jarayoni; 
marketing tizimi sub'ektlarining tovarlar va xizmatlarga bo'lgan talabni qondirish 
va foyda olish maqsadida tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish bo'yicha o'zaro 
munosabatlari jarayoni tovarlar (xizmatlar) orqali mijozlar ehtiyojlarini qondirish 
bo'yicha harakatlar va ushbu mahsulotni yaratish, etkazib berish va nihoyat 
iste'mol qilish bilan bog'liq bir qator omillar. 
Mahsulot - birinchidan, iqtisodiy kategoriya, uni umumiy shaklda bozorda 
sotiladigan mahsulot sifatida belgilash mumkin; sotish ob'ekti. Ikkinchidan, 
xaridorning o'ziga xos ehtiyojlarini qondiradigan mahsulotning asosiy iste'mol 
xususiyatlarining umumiyligi. Uchinchidan, mahsulotni to'ldiradigan va uni 
amalga oshirishni osonlashtiradigan iste'molchilarga ko'rsatiladigan xizmatlar va 
imtiyozlar. To'rtinchidan, mahsulotning "muhiti" (mahsulot dizayni, mahsulot 
sifati, dizayni, markasi, qadoqlanishi).