Samarqand davlat universiteti psixologiya va ijtimoiy munasabatlarfakulteti sotsiologiya va ijtimoiy ish kafedrasi

Ma’ruza nashg’ulotlari

№	Ma`ruza mavzulari	Dars soatlari hajmi
1-semestr
1.	Sotsiologiyaning fan sifatida vujudga kelishi va taraqqiyotini asosiy bosqichlari	2
2.	Sotsiologiyaning ob`ekti va predmeti	2
3.	Sotsiologiya fanlar tizimida	2
4.	Sotsiologiya strukturasi	2
5.	Asosiy sotsiologik tushunchalar	2
6.	Ijtimoiy qonunlar	2
7.	Sotsiologiya metodologiyalari va paradigmalari	1
8,	Sotsiologiya metodlari	2
9.	Shaxs sotsial munosabatlar mahsuli sifatida	2
10.	Sotsializatsiya jarayonlari	2
11.	Sotsial status va rollar	1
12.	Deviant (og’ma) xulq-atvor sotsiologiyasi	1
13	Sotsial guruhlar	2
14	Sotsial munosabatlar	1
15	Sotsial institutlar	2
16	Jamiyat yaxlit tizim sifatida	1
17	Jamiyatning sotsial strukturasi	1
18	Sotsial stratifikatsiya	1
19	Sotsial harakat va sotsial o’zaro-harakatlar	1
	Jami	30
2-semestr
1.	Jamiyat va iqtisod	2
2.	Jamiyat va davlat	2
3.	Jamiyat va siyosat	2
4.	Jamiyat va madaniyat	2
5.	Jamiyat va din	2
6.	Sotsial konfliktlar	2
7.	Ekologiya sotsiologiyasi	2
8,	Sotsial gerontologiya	2
9.	Sotsiologiyada gender muammosi	2
10.	Bandlik sotsiologiyasi	2
11.	Etnosotsiologiya	2
12.	Sotsial o’zgarishlar va taraqqiyot	2
13.	Sotsial kommunikatsiya	2
14.	Sotsial jarayonlar va ularning globallashuvi	2
15.	Zamonaviy sotsiologiya va uning taraqqiyoti istiqbollari	2
	Jami	30
	HAMMASI	60

3. Seminar mashg’ulotlar
Seminar mashg’ulotlarni tashkil etish bo’yicha kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan ko’rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Ma`ruza mashg’ulotlarida olgan bilim va ko’nikmalarni seminar mashg’ulotlarida mustahkamlaydilar hamda yanada boyitadilar. Bunga jamoa bo’lib mashq qilish yo’li bilan va mustaqil ishlash yo’li bilan erishiladi. Mustaqil ishlashda darsliklarni, o’quv qo’llanmalarni, uslubiy qo’llanmalarni, tarqatma va ko’rgazmali ashyolarni ahamiyati kattadir.

№	Seminar mavzulari	Dars soatlari hajmi
2-semestr
1.	Sotsiologiyaning fan sifatida vujudga kelishi va taraqqiyotini asosiy bosqichlari	2
2.	Sotsiologiyaning ob`ekti va predmeti	2
3.	Sotsiologiya fanlar tizimida	2
4.	Sotsiologiya strukturasi	2
5.	Asosiy sotsiologik tushunchalar	2
6.	Ijtimoiy qonunlar	2
7.	Sotsiologiya metodologiyalari va paradigmalari	2
8,	Sotsiologiya metodlari	2
9.	Shaxs sotsial munosabatlar mahsuli sifatida	2
10.	Sotsializatsiya jarayonlari	2
11.	Sotsial status va rollar	2
12.	Deviant (og’ma) xulq-atvor sotsiologiyasi	2
13	Sotsial guruhlar	2
14	Sotsial munosabatlar	2
15	Sotsial institutlar	2
16	Jamiyat yaxlit tizim sifatida	2
17	Jamiyatning sotsial strukturasi	2
18	Sotsial stratifikatsiya	2
19	Sotsial harakat va sotsial o’zaro-harakatlar	2
	Jami	38
2-semestr
1.	Jamiyat va iqtisod	2
2.	Jamiyat va davlat	2
3.	Jamiyat va siyosat	2
4.	Jamiyat va madaniyat	2
5.	Jamiyat va din	2
6.	Sotsial konfliktlar	4
7.	Ekologiya sotsiologiyasi	2
8,	Sotsial gerontologiya	2
9.	Sotsiologiyada gender muammosi	2
10.	Sotsiologiyada gender muammosi	2
11.	Bandlik sotsiologiyasi	4
12.	Etnosotsiologiya	2
13.	Sotsial o’zgarishlar va taraqqiyot	2
14.	Sotsial kommunikatsiya	2
15.	Sotsial jarayonlar va ularning globallashuvi	2
16.	Zamonaviy sotsiologiya va uning taraqqiyoti istiqbollari	4
	Jami	38
	HAMMASI	76

Seminar mashg’ulotlar mul’timedia qurulmalari bilan jihozlangan auditoriyada bir akadem. guruhga bir o’qituvchi tomonidan o’tkazilishi lozim. Mashg’ulotlar faol va interaktiv usullar yordamida o’tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo’llanilishi maqsadga muvofiq.
Fan bo’yicha kurs ishi. Kurs ishi fan mavzulariga taaluqli masalalar yuzasidan talabalarga yakka tartibda tegishli (variantlangan) topshiriq shaklida 4-semestrda beriladi. Kurs ishining hajmi 20 betdan kam bo’lmasligi, A4 formatdagi varaqlarda yozilishi va tikilib rasmiylashtirilishi lozim. Kurs ishini bajarish tartibi kafedraning uslubiy qo’llanmasida keltirilgan.
Kurs ishi uchun mavzular:

1. 
   Sotsiologiya fanining ob`ekti va predmeti.
   
2. 
   Cotsiologiyaning mustaqil fan sifatida shakllanishi omillari.
   
3. 
   Platonning ideal jamiyat qurish g’oyasi.
   
4. 
   Aristotelning ijtimoiy-falsafiy va siyosiy ta`limoti.
   
5. 
   SHarq mutafakkirlarining (Forobiy, Beruniy, Abu Ali ibn-Sino, va boshqalar) ijtimoiy-falsafiy qarashlari.
   
6. 
   Sotsiologiyani mustaqil fan sifatida G’arbiy Evropada vujudga kelishi va uning rivojlanish bosqichlari.
   
7. 
   Cotsiologiyaning fan sifatida shakllanishida mo’mtoz olimlar ta`limoti roli (O.Kont, G.Spenser, e.Dyurkgeym, M.Veber).
   
8. 
   X1X asr oxiri va XX asr boshidagi klassik sotsiologiya.
   
9. 
   Cotsiologiyadagi yo’nalishlar: pozitivizm, psixologizm, neopozitivizm, empirizm, strukturaviy funktsionalizm.
   
10. 
    Hozirgi zamon sotsiologiyasidagi asosiy yo’nalishlar.
    
11. 
    Sobiq Ittifoq jamiyatida sotsiologiya faniga bo’lgan munosabat va uning salbiy oqibatlari.
    
12. 
    Sotsiologiyaning asosiy vazifalari.
    
13. 
    Sotsiologiya strukturasi shakllanishi.
    
14. 
    Fundamental sotsiologiyaning tadqiqot ob`ekti.
    
15. 
    Amaliy sotsiologiya va uning ahamiyati.
    
16. 
    Nazariy sotsiologiyaning rivojlanish dinamikasi.
    
17. 
    Sotsiologiyadagi maxsus va tarmoq yo’nalishlari.
    
18. 
    Sotsiologiya rivojiga tabiiy fanlar ta`siri.
    
19. 
    Cotsiologiyaning ijtimoiy–gumanitar fanlar bilan o’zaro bog’liqligi
    
20. 
    Sotsiologiya va aniq fanlar munosabatlari.
    
21. 
    Jamiyat va uning asosiy shakllari.
    
22. 
    O’zbekistonda jamiyat hayotini erkinlashtirish.
    
23. 
    O’zbekistonda yoshlarga oid siyosat va uning xususiyatlari.
    
24. 
    Sotsiologiyada sotsial institut tushunchasi.
    
25. 
    Sotsial institut turlari: oila, siyosat, din, iqtisod, ta`lim, huquq.
    
26. 
    O’zbekiston sharoitlarida demokratik bozor islohotlarini va iqtisodiyotni liberallashtirishni yanada chuqurlashtirish.
    
27. 
    O’zbekistonda fuqarolik jamiyati institutlarini shakllantirish va rivojlantirish
    
28. 
    Din sotsiomadaniy institut sifatida.
    
29. 
    O’zbekistonda diniylik va dunyoviylik munosabatlari.
    
30. 
    Zamonaviy jamiyatda dinning ijtimoiy ahamiyati va uning davlat bilan o’zaro munosabati.
    
31. 
    Oila ijtimoiy insitut sifatida.
    
32. 
    Barkamol avlod tarbiyasida oilaning o’rni va roli.
    
33. 
    Oila mustahkamligining asosiy omillari
    
34. 
    O’zbekiston ta`lim tizimining asosiy tamoyillarining ahamiyati.
    
35. 
    Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi va uning asosiy yo’nalishlari.
    
36. 
    Deviant xulq-atvor (og’ma xulq-atvor) muammosini o’rganish sotsiologiyadagi ilmiy yo’nalish sifatida.
    
37. 
    Deviant xulq-atvor turlari: qonunni buzish, o’z-o’zini o’ldirish, giyohvandlik va boshqalar.
    
38. 
    E.Dyurkgeym, R.Mertonlarning deviant xulq-atvor nazariyalari,
    
39. 
    Sotsial me`yor va anomiya deviant xulq-atvor nazariyasining markaziy tushunchasi sifatida.
    
40. 
    Deviant xulq-atvor belgilari, ularning strukturasi.
    
41. 
    Deviant, delinkvent va kriminal hatti-harakatlar.
    
42. 
    Ichki va tashqi nazorat.
    
43. 
    O’z-o’zini nazorat qilish muammosi.
    
44. 
    Jamoatchilik fikri sotsial nazoratning shakli sifatida.
    
45. 
    Sotsial nazorat.
    
46. 
    Sotsial nazorat kishilar hatti-harakatini tartibga solish mexanizmi.
    
47. 
    Sotsial nazorat elementlari: me`yorlar va sanktsiyalar.
    
48. 
    Hozirgi zamonda deviant xulq-atvorning tarqalishi va o’zgarishi.
    
49. 
    Sotsial struktura tushunchasi.
    
50. 
    Kishilik jamiyati tarixida sotsial struktura muammosining talqini.
    
51. 
    Sotsial struktura to’g’risidagi antik davr mutafakkirlarining ta`limotlari.
    
52. 
    P.A. Sorokinning sotsial stratifikatsiya to’g’risidagi nazariyasi.
    
53. 
    Stratifikatsiya asoslari va mezonlari: iqtisodiy holat, mavqe, ta`lim va hokimiyat.
    
54. 
    Stratifikatsion tizimlar: qullik, kasta, klan va sinf. Ochiq va yopiq tizimlar.
    
55. 
    Sotsial stratifikatsiya va sotsial mobillik nazariyasi sinfiylik ta`limotiga qarshi g’oya sifatida.
    
56. 
    “O’rta sinf”ning jamiyat hayotidagi o’rni.
    
57. 
    Zamonaviy O’zbekistonda sotsial stratifikatsiya va sotsial mobillik masalalari tahlili.
    
58. 
    Sotsial mobillik tushunchasi va uning mohiyati.
    
59. 
    Sotsial mobillik to’g’risidagi sotsiologiya klassiklari: M.Veber, e.Giddens, T.Parsons, P.Sorokin va boshqalarning qarashlari.
    
60. 
    Mobillik turlari: gorizontal va vertikal sotsial mobillik.
    
61. 
    P.Sorokinning ijtimoiy strafikatsiya kontseptsiyasi.
    
62. 
    M.Veber sinflar, statuslar, partiyalar xaqida.
    
63. 
    Sotsial munosabatlar tushunchasi, strukturasi, mohiyati.
    
64. 
    Sotsial munosabat turlari: hamfikrlik, kooperatsiya, konfliktlar, kurash, begonalashuv, befarqlik, krizis, kamsitish, notenglik.
    
65. 
    Sotsial munosabatlar tizimidagi plyuralizm.
    
66. 
    Sotsial munosabatlarning asoslari.
    
67. 
    Hamfikrlik, barqarorlik va kooperatsiya – sotsial tizimlarning muvaffaqiyatli ishlashining omillari sifatida.
    
68. 
    E.Dyurkgeym kontseptsiyasida hamfikrlik tushunchasi.
    
69. 
    Kooperatsiya ijtimoiylikning asosiy belgisi sifatida.
    
70. 
    Pozitivizm sotsiologiyasida barqarorlik va inqiroz ongi.
    
71. 
    Barqarorlikni strukturaviy-funktsional asoslash.
    
72. 
    Begonalashuv va tanazzul.
    
73. 
    E.Dyurkgeymning anomiya (qonunsizlik) kontseptsiyasi.
    
74. 
    F.Tennis, M.Veber, G.Zimmel, ekszenstentsial va fenomenologik sotsiologiya asoschilari ta`limotlarida begonalashuv va jamiyatdagi krizis xodisalarining o’zaro aloqodorligi to’g’risidagi fikrlari.
    
75. 
    Begonalashuv turlari va ularning ijtimoiy oqibatlari.
    
76. 
    Tenglik va plyuralizm ijtimoiy tuzum tamoyillari sifatida.
    
77. 
    Milliy g’oyaning sotsial munosabatlar tizimidagi o’rni.
    
78. 
    Sotsiologiyada ijtimoiy taraqqiyot tushunchasi.
    
79. 
    Ijtimoiy o’zgarish va taraqqiyot tushunchalarining nisbati.
    
80. 
    Ijtimoiy progress, regress, evolyutsiya va revolyutsiya ijtimoiy o’zgarishlarning shakli sifatida.
    
81. 
    Ijtimoiy progress muammolari.
    
82. 
    Ijtimoiy taraqqiyot shakllari: evolyutsion, revolyutsion va reformistik taraqqiyotlar.
    
83. 
    Sotsial revolyutsiyalar va ularning salbiy oqibatlari.
    
84. 
    Sotsial reformalar va ularning turlari.
    
85. 
    O’zbek rivojlanish modelida milliy mentalitetning o’rni.
    
86. 
    Rivojlangan mamlakatlar tajribasida milliy tafakkur tarzi ahamiyati.
    
87. 
    O’zbekistonda davlat hokimiyati va boshqaruvni demokratiyalashtirish jarayonlarining o’ziga xosligi.
    
88. 
    Ijtimoiy taraqqiyotni boshqarish.
    
89. 
    Menejment va uning xususiyatlari.
    
90. 
    Global ijtimoiy-iqtisodiy tanazzullar va ularning ijtimoiy taraqqiyot jarayonlariga salbiy ta`siri.
    
91. 
    O’zbekiston ijtimoiy-madaniy xususiyatlarining ijtimoiy-iqtisodiy tanazzullarga qarshi chora-tadbirlarni ishlab chiqishdagi ahamiyati.
    
92. 
    Empirik sotsiologik tadqiqotlar.
    
93. 
    Sotsiologik tadqiqot dasturi.
    
94. 
    Sotsiologiyadagi ma`lumotlarni to’plash metodlarining umumiy tasnifi.
    
95. 
    So’rov metodi va uning turlari.
    
96. 
    Kuzatish metodi va uning mohiyati.
    
97. 
    Hujjatlarni o’rganish metodi.
    
98. 
    Eksperiment metodi.
    
99. 
    Sotsiologik ma`lumotlarni qayta ishlash va tahlil etish usullari.
    
100. 
     O’zbekistonda empirik sotsiologik tadqiqotlarning istiqbollari