Samarqand veterenariya meditsina instituti «Ichki yuqumsiz kasalliklar va akusherlik kafedrasi» kafedrasi

8-LABORATORIYA MASHG’ULOTINING
PASPORTI


MAVZU: TITRLANGAN STABIL STRONTSIY ERITMASINI TAYYORLASH VA STRONTSIY SULFATI BO’YICHA TITRINI ANIQLASH.


Darsning maqsadi: Talabalarga titrlangan stabil strontsiy eritmasini tayyorlash va strontsiy sulfati bo’yicha titrni aniqlashni o’rganish.
Kerakli jixozlar:
Radiobiologiya hodimlariga chegaralangan nurlanish dozasi, Stend: Nurlanishdan ximoyalanish vositalari. Rentgen kabinetidagi: himoya ekranlari, shaxsiy muxofaza jixozlari. Qo’rg’oshin toshbloklar. reaktivlar va asbob uskunalar: Azot saqlovchi ittriy eritmasi, azot kislotasi, distillangan suv, o’lchov kolbalar (rezina probkali). mufel pechi. radionuklidlar: strontsiy-90, seziy-137, yod-131, poloniy-210.
Adabiyotlar:

1. 
   Belov A.D., Kirshin V.A. Veterinarnaya radiobiologiya. Uchebnik. M.: Agropromizdat, 1987.
   
2. 
   Belov A.D., Kosenko A.S., Pak V.V. i dr., Praktikum po veterinarnoy radiobiologii. Uchebnik. M.: Agropromizdat, 1988.
   
3. 
   Radiobioloy for the Radioloist Eric J., Hall, D. Phil., New York, 2011.
   

Tuzuvchilar:
Katta o’qituvchi, v.f.n. Ibragimov B.X.
Assistent, v.f.n. Nurmuxamedov B.M.
Assistent Abdumajitov V.B.

8. 
   Mavzu: Titrlangan stabil strontsiy eritmasini tayyorlash va strontsiy sulfati bo’yicha titrni aniqlash.
   

Reja:
1. Oziqada stronsiy 90 ni aniqlash usullarini o’rganish.

Analitik tarozida 4 gr strontsiy xloridi yoki 6 gr azot achchiq strontsiy o`lchab olinadi, o`lchamani o’lchov 100 ml li kolbaga qo’yiladi. O’lchamani kichik xajmda 2 n. kerakli kislotada (tuzli yoki azotli) distillangan suv belgisigacha qo’yiladi. Kolba propka bilan yopiladi va eritma yaxshilab aralashtiriladi.

Tayyorlangan eritmani tugatuvchi reaktsiya bilan tekshirilovchi namunani titrni tekshirish uchun 100ml-li 3- yoki 5 stakan 1 ml-dan tayyorlangan strontsiy eritmasidan qo’shiladi.
Har bir stakanga 30 ml distillangan suv qo’yiladi, 5 ml 5% oltin gugurt kislatasi va shu xajmdagi etil spirti qo’shiladi. Tayyorlangan eritma yaxshilab shisha tayoqcha bilan aralashtiradi - oltingugurt strontsiy chukmaga tushadi. Chukmani bir necha soatga (kechasiga) qoldirish kerak.
Chukmalar «ko’k lenta» qog’oz filtirdan filtirlanadi. Qurutuvchi shkaflarda filtir qog’ozdagi chukmalarni qurutib, sekinlik bilan dastlab o’zgarmas massasigacha qizdirilgan farfor tigellarga ko’chiradilar.
Elektir plitkada yoki gaz gorelkasida chukmalarni ko’lga aylantirib mufel pechida 800 gradus S bo’yicha o’zgarmas massasigacha qizdiradilar. Havodan SO₂ va suvni o’ziga tortmasligi uchun qizdirilgan tigellar eksikatorda sovutiladi.
Xar bir chukmani massasini aniqlash uchun, chukmali tigellar o’lchanadi. Chukmalarni massadagi farqlanishlar 1% dan oshmasligi kerak. O’rtacha 3-5 olingan sonli ko’rsatkichlarni eritmani titri deb hisoblaydilar- strontsiyni toshuvchisini qo’shimchalari SrS04(mgG'ml).
Shular asosida, 1ml tayyorlangan eritmada SrS04 miqdori ajratilgan chukmani o’rtacha massasiga teng. Metalli strontsiy bo’yicha titrni ifodalash uchun, SRS04 titr birligini 0.477 ga ko’paytirish kerak.

“Tasdiqlayman” Ichki yuqumsiz kasalliklar va akusherlik kafedrasi mudiri _____________ B.M. Eshburiyev