Samdti “Sud tibbiyoti" kafedrasi Fan: Vrach faoliyatining huquqiy asoslari. Mavzu: "Vrach (tibbiy) faoliyatining xuquqiy asoslari" fani mazmuni va vazifalari. Tibbiy faoliyatning ahloqiy va huquqiy asoslari

№6

• O'zbekiston Sog'liqni saqlash tizimida: davlat tasarufidagi hamda nodavlat va xususiy tibbiy muassalar faoliyat ko'rsatish mumkinligi belgilab qo'yilgan;

Har bir tibbiyot xodimidan qaysi vazifada, qaysi tibbiyot muassasasida faoliyat ko'rsatishidan qat'iy nazar, o'z kasbiy faoliyati bilan bog'liq quyidagi ikki tamoyilni bilishi va unga amal qilishi talab qilinadi:
1.Tibbiy faoliyatning axloqiy (etik) munosabatlari;
2.Tibbiy faoliyatning Qonunchilik asoslari.
Aynan shu ikki tamoyil ma'lumotlaridan iborat fan-vrach faoliyatining huquqiy asoslari fani hisoblanadi.
№8

Mazkur fan
O'zbekiston tibbiyot oliy o'quv yurtlarida
2001-2002 o'quv yilidan boshlab o'qitilmoqda.

Tibbiy faoliyatning ahloqiy munosabatlari mazmuni zamonaviy adabiyotlarda etika, deontologiya va bioetika tushunchalarida o'z ifodasini topgan.

Etika – ma'lum turdagi mexnat faoliyatiga xos bulgan umumma'naviy-axlokiy munosabatlar me'yorining majmuasidir.
Tibbiyot etikasi – umumma'naviy va axlokiy munosabatlar printsiplarining tibbiy faoliyatiga nisbatan konkretlash tirilishi (tibbiy xodimning uz kasbiy vazifalari bajarish bilan boglik xulk-atvor me'yorlari).
Tibbiy deontologiya – tibbiyot etikasining bir kismi bulib, tibbiyot xodimi burchi va vazifasining uz vaktida, tulaligicha va malakali bajarilishi mazmunini anglatadi.

Bioetika – tibbiy - biologik jarayonning rivojlanishida yuzaga keluvchi xukukiy, tibbiy-biologik, ijtimoiy muammolarni urganuvchi bilimlar manbasi.
U ikki qismdan iborat:

• Global bioetika,
• Tibbiy biologik bioetika.

Tibbiy - biologik bioetika - zamonaviy tibbiyotda va biologiya soxasida yangi texnologiyalar, yangi metodlarining kullanilishi va xabardorlikga asoslangan rozilik printsipida ishlash bilan boglik axlokiy munosabatlar majmuasi.

Tibbiy bioetika va tibbiyot etikasining urganadigan muammolari

• Insonlarda eksperiment o’tkazish masalasi;
• Tibbiy faoliyatda xabardorlikga asoslangan rozilik printsipi asosining qaror topishi, bir vaqtning o'zida vrachlik sirini saqlagan holda;
• Inson genom tuzilishini o’rganish va uning natijasida irsiy vaktsinalarni ishlab chiqish;

• Aholini turli qatlamlarda kasalliklar migrasiyasini aniqlash va ular bilan bog’lik muammolarni o’rganish;
• Evtanaziya masalasi;
• Sun'iy homiladorlik, sun'iy abort masalasi;
• Transplantasiya masalasi;
• Klonlashtirish;
• Tibbiyotda nanatexnologiya;
• Tibbiyotda telemedisina
• Platsebo va boshqa masalalar.