Sana 201 yil. Mavzu: Jismlarning issiqlikdan kengayishi Darsning blok sxemasi

Sana ___________201__--yil.
Mavzu: Jismlarning issiqlikdan kengayishi
Darsning blok sxemasi:

№	Darsning qismlari	Belgilangan vaqt.
1.	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2.	O`tilgan mavzuni takrorlash	12 daqiqa
3.	Yangi mavzu bayoni	14 daqiqa
4.	Mustahkamlash	12 daqiqa
5.	Baholash	2 daqiqa
6.	Uyga vazifa	2 daqiqa

Darsning maqsadi:

1. 
   Talimiy: Jismlarning issiqlikdan kengayishini tushuntirish
   
2. 
   Tarbiyaviy:O’quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash
   
3. 
   Rivojlantiruvchi :O’quvchilarni tabiat hodisalari va kengayish hodisasini tushuntirish
   

Dars turi: Yangi bilim berish
Dars metodi Guruhlarda ishlash ,tezkor savol javob ,baliq skeleti
Dars jihozi : Doska, tarqatma materiallar, Ko’rgazmali qurollar, AKT ,darslik
Darsning borishi

• 
  Kirish
  
• 
  Salomlashish
  
• 
  Sinf xonasi tozaligi
  
• 
  O’quvchilar davomati
  
• 
  Darsga tayyorgarlik
  

O’tilgan mavzuni so’rash
1.To’g’richiziqli notekis harakat deb nimaga aytiladi
2.O’rtacha tezlik, yo’l teng ikkiga va vaqt teng ikkiga bo’lingandagi formulalar
3.Oniy tezlik va uni o’rtacha tezlikdan farqi
4.Qachon oniy tezlik o’rtacha tezlikka teng bo’ladi
Yangi mavzu bayoni
10-mavzuda Siz qizdirilgan metall sharning kengayib, halqadan o‘ta olmaganligi bilan tanishgansiz. Suyuqliklarda bu hodisani o‘rganish uchun shunday tajriba o‘tkazaylik

Uchta probirka olib ulardan biriga suv, ikkinchisiga yog‘, uchinchisiga sut quyaylik. Probirkalar og‘ziga o‘rtasida naychasi bor tiqin o‘rnataylik Suv isigan sari asta-sekin naychalardan suyuqliklar yuqoriga ko‘tarila boshlaydi. Demak, suyuqliklar ham isitilganda kengayar ekan.
Shunday qilib, moddalar (qattiq, suyuq va gazsimon) issiqlikdan kengayadi, sovuqlikdan torayadi
Moddalarning bu xossasidan turmushda va texnikada keng foydalaniladi. Temir yo‘l relslarini o‘rnatishda ularni bir-biriga jips tegmaydigan qilib o‘rnatiladi. Elektr o‘tka-zuvchi simlarni ustunlarga yoz kunida biroz osiltirib tortiladi. Qishda torayish evaziga uzilib ketmasligi uchun shunday qilinadi. Shisha stakanlarga issiq suvni birdaniga quyib bo‘lmaydi. Chunki, uning ichki qismi issiqlikdan tez kengayadi. Tash-qarisi esa ken-gayib ulgurmaydi. Shu sababli stakan sinib ketadi
Mustahkamlash:
Uyda ishlatiladigan sovutkich yoki elektr dazmol ishiga razm solsak,sovutkich ma’lum bir vaqt ishlaganidan so‘ng to‘xtaganini, dazmol ham qiziganidan so‘ng qizil chirog‘i o‘chganligini ko‘ramiz. Chunki unda bimetall plastinkali tokni uzib-ulovchi qurilmasi bor
.
Suvning issiqlikdan kengayishi haqida. Suv bilan o‘tkazilgan tajribalar shuni ko‘rsa-tadiki, sovitilish jarayonida dastlab uning hajmikamayib boradi. Temperatura 4°C (uy termometri bilan o‘lchanadi, bu haqda keyingi mavzuda batafsil aytiladi)ga borganda kamayish to‘xtaydi. Sovitish davom ettirilsa, endi uning hajmi, aksincha orta boradi. Bu jarayon suv muzlagunga qadar davom etadi. Demak, suv 4°C da eng katta zichlikka ega bo‘lar ekan. Shu hodisaga ko‘ra, ko‘llarda qish paytida suvning ustki qismi muzlaydi. Ko‘l tubida esa 4°C li suv bo‘ladi. Agar suv sovishi natijasida bir xilda muzga aylan- guncha hajmi kamayib kelganda edi, ko‘ldagi yoki suv omborlaridagi suv tubidan to ustki qismigacha muzga aylanar edi. Suvda bu paytda hayot ham to‘xtab qolar edi
Baholash
Uyga vazifa: Savollarga javob yozish
Ko’rildi:______________________________201__--yil