O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:_______________
Sana: ______________________2019-yil; Sinf: 11 “A”; 11”B”; Soat: ___
Darsnig mavzusi:
|
Yoshlar tadbirkorligi.
|
Darsning maqsadi:
|
Ta’limiy maqsad:
Mavzuga doir berilgan ma’lumotlar orqali ularning bilim, malakasini oshirish. Ularga berilayotgan bilim orqali o’z faoliyatini samarali bo’lishiga erishish, jamoadagilar bilan do’stona munosabatda bo’lishiga doir hislatlarini shakllantirish.
Tarbiyaviy maqsad:
O’quvchilarda jamoa bilan ishlashda do’stona munosabatda bo’lishi, o’zgalar fikriga hurmat bilan qarash, topqirlik, ijodkorlik hislatlarini shakllantirish. Mavzuda beriladigan, o’quvchilar uchun tarbiyaviy ahamimyatga ega bo’lgan ma’lumotlar orqali ularning hulqiy, ahloqiy tushunchalarini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad:
Darsda yoritiladigan mavzu orqali o’quvchilarning shaxsiy, insoniylik xususiyatlarini shakllantirish, motivatsiyaga moillik xususiyatlari, o’z-o’zini shakllantirish, bilimni tahlil qila olish va tizimlashtirish xususiyatlari, o’z fikrini bayon qila olish va uni rivojlantirish, ko’lmunikativ xislatlarni rivojlantirish. O’quvchilarda mavzuga doir bilim, ko’nikma va malaka shakllantirish. Mustaqil fikrlashni o’rgatish.
|
Darsning turi:
|
Yangi bilimlar beruvchi
|
Darsning metodi:
|
Interfaol, aqliy hujum, og’zaki.
|
Ko’rgazmali qurollar:
|
Darslik, qo’llanma, kompyuter, tarqatma materiallar.
|
DARSNING REJASI:
|
Tashkiliy qism: 2 daq.
O’tilgan mavzuni so’rash: 10 daq.
Yangi mavzuni o’rganish: 12 daq.
Yangi mavzuni mustahkamlash: 16 daq.
O’quvchilar bilimini baholash va uyga vazifa berish: 5 daq.
|
|
DARSNING BORISHI:
|
Tashkiliy qism:
|
Sinf xonasi va o’quvchilarning darsga tayyorligini aniqlash.
Salomlashish.
Davomatni aniqlash.
|
Uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni takrorlash:
|
Yillik rejaga asosan berilgan uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni takrorlash. O’quvchilarni baholash.
1. Qishloq joylardagi tadbirkorlikning o‘ziga xos xususiyatlari nimalar bilan belgilanadi?
2. Fermer xo‘jaligining asosiy belgilarini tushuntirib bering.
3. Agrofirmaning asosiy belgilari nimalardan iborat?
|
Yangi mavzuning bayoni:
|
Tadbirkorlik faoliyati bilan, yoshidan qat’i nazar, muomala layoqatiga ega bo‘lgan barcha fuqarolar shug‘ullanishi mumkin. Biroq, shu bilan birga, davlat imkon qadar yoshlarning tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanishini rag‘batlantirish va qo‘llab-quvvatlashga harakat qiladi. Chunki yoshlar jamiyatning katta kuch va g‘ayrat sarflashga qodir, harakatchan, barcha yangi hodisalarni tez qabul qiluvchi va o‘zlashtiruvchi faol qismi hisoblanadi. Yoshlarni tadbirkorlikka jalb etish mamlakatimizda tadbirkorlikni rivojlantirish, yoshlar bandligini ta’minlash, yangi ish o‘rinlari tashkil etishga imkon yaratadi. Shuningdek, tadbirkor yoshlar safining kengayishi milliy iqtisodiyotni innovatsion rivojlanish yo‘lidan borishini ta’minlaydi. Bu esa yosh, tashabbuskor, yangicha fikrlaydigan tadbirkorlar avlodini shakllantirishni taqozo etadi.
Yoshlar tadbirkorligi – mamlakatda 18 yoshdan 35 yoshgacha bo‘lgan shaxslarning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshi rish jarayoni.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-oktabrdagi «Yoshlar tadbirkorligi klasterlarini yaratishning tashkiliy chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori qabul qilindi. Iqtisodiyotda faoliyati o‘zaro bog‘liq bo‘lgan, masalan, xomashyo va materiallar yetkazib beruvchi, infratuzilma xizmatlari ko‘rsatuvchi, ilmiy tadqiqot muassasalari va boshqa tashkilotlar guruhining muayyan hududga jamlanishi klaster deb nomlanadi. Klasterning tashkil etilishi mazkur tashkilotlarning faoliyat natijalarini yaxshilab, raqobatdoshligini oshiradi.
Klaster – muayyan hududda jamlangan o‘zaro bog‘liq tashkilotlar guruhi.
Yoshlar tadbirkorligi klasterlari– muayyan hududda yoshlarning tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish va amalga oshirishda imtiyozli xizmatlar va qulay shart-sharoitlar bilan ta’minlashga qaratilgan o‘zaro bog‘liq tashkilotlar guruhi.
Biznes-inkubator – yosh tadbirkorlarni biznes-g‘oya ishlab chiqishdan tortib to uning amalga oshirilgunga qadar bo‘lgan barcha bosqichlarda qo‘llab-quvvatlash bilan shug‘ullanuvchi tashkilot.
|
Yangi mavzuni mustahkamlash (qo’shimcha ma’lumotlar):
|
1. «Tadbirkor yoshlar safining kengayishi milliy iqtisodiyotni innovatsion rivojlanish yo‘lidan borishini ta’minlaydi» degan fikrni asoslab bering.
2. Mamlakatimizda yoshlar tadbirkorligini rivojlantirish bo‘yicha qanday chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda?
3. Iqtisodiyotdagi klasterlarning mazmun-mohiyati qanday?
|
O’quvchilarni baholash:
|
Dars jarayonida faol qatnashgan va baholashga loyiq bo’lgan o’quvchilarni baholash.
|
Uyda bajariliadigan topshiriqlar:
|
Yillik rejaga asosan uyga vazifani berish. Yangi mavzuni konspekt qilish, o’qib kelish.
|
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:_______________
Sana: ______________________2019-yil; Sinf: 11 “A”; 11”B”; Soat: ___
Darsnig mavzusi:
|
Biznes-reja ishlab chiqish.
|
Darsning maqsadi:
|
Ta’limiy maqsad:
Mavzuga doir berilgan ma’lumotlar orqali ularning bilim, malakasini oshirish. Ularga berilayotgan bilim orqali o’z faoliyatini samarali bo’lishiga erishish, jamoadagilar bilan do’stona munosabatda bo’lishiga doir hislatlarini shakllantirish.
Tarbiyaviy maqsad:
O’quvchilarda jamoa bilan ishlashda do’stona munosabatda bo’lishi, o’zgalar fikriga hurmat bilan qarash, topqirlik, ijodkorlik hislatlarini shakllantirish. Mavzuda beriladigan, o’quvchilar uchun tarbiyaviy ahamimyatga ega bo’lgan ma’lumotlar orqali ularning hulqiy, ahloqiy tushunchalarini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad:
Darsda yoritiladigan mavzu orqali o’quvchilarning shaxsiy, insoniylik xususiyatlarini shakllantirish, motivatsiyaga moillik xususiyatlari, o’z-o’zini shakllantirish, bilimni tahlil qila olish va tizimlashtirish xususiyatlari, o’z fikrini bayon qila olish va uni rivojlantirish, ko’lmunikativ xislatlarni rivojlantirish. O’quvchilarda mavzuga doir bilim, ko’nikma va malaka shakllantirish. Mustaqil fikrlashni o’rgatish.
|
Darsning turi:
|
Yangi bilimlar beruvchi
|
Darsning metodi:
|
Interfaol, aqliy hujum, og’zaki, tushuntirish.
|
Ko’rgazmali qurollar:
|
Darslik, qo’llanma, kompyuter, tarqatma materiallar.
|
DARSNING REJASI:
|
Tashkiliy qism: 2 daq.
O’tilgan mavzuni so’rash: 10 daq.
Yangi mavzuni o’rganish: 12 daq.
Yangi mavzuni mustahkamlash: 16 daq.
O’quvchilar bilimini baholash va uyga vazifa berish: 5 daq.
|
|
DARSNING BORISHI:
|
Tashkiliy qism:
|
Sinf xonasi va o’quvchilarning darsga tayyorligini aniqlash.
Salomlashish.
Davomatni aniqlash.
|
Uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni takrorlash:
|
Yillik rejaga asosan berilgan uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni takrorlash. O’quvchilarni baholash.
1. Yoshlar tadbirkorligining ahamiyati va zarurligi nima bilan izohlanadi?
2. Yoshlar tadbirkorligi klasteri faoliyati nimalardan iborat?
3. Biznes-inkubator nima?
|
Yangi mavzuning bayoni:
|
Biznes-reja – tadbirkorlik faoliyatini boshlashdan avval uning tavsifi, faoliyat davri, ko‘zda tutilayotgan sarf-xarajat va kutilayotgan foyda kabi muhim jihatlari bayon etilgan tashkiliy-iqtisodiy tavsifdagi hujjat.
Amaliyot shuni ko‘rsatadiki, biznes-reja har qanday tadbirkorlik faoliyati uchun muhim va zarurdir. Agar tadbirkor o‘z faoliyatini biznesrejasiz boshlasa, mo‘ljallangan maqsadga erisha olmasligi mumkin. Biznes-reja tadbirkorlik faoliyatining xaritasi hisoblanib, uning aniq maqsadi, yo‘nalishlari va asosiy bosqichlarini belgilab beradi. Tadbirkorlik faoliyati boshlanganidan keyin olingan natijalar reja bilan solishtirib boriladi, mavjud muammolar aniqlanadi. Aks holda, tadbirkorlik faoliyatini boshqarish qiyinlashib ketadi.
Biznes-reja tuzish uning ishtirokchilaridan katta bilim, faoliyatga oid ma’lumotlar, yangi texnologiyalar va bozorlarni bilishni talab etadi. Biznes-reja tuzishda barcha jihatlarni e’tiborga olmaslik yoki ayrim kamchiliklarni yashirish hisob-kitob ishlarini chalkashtiradi. Bu esa korxona faoliyatini izdan chiqarishi yoki salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Shu sababli biznes-reja tuzishda malakali mutaxassislar, masalan, huquqshunoslar, iqtisodchilar, buxgalterlar, texnologlar xizmatlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Biznes-reja o‘z mohiyatiga ko‘ra, quyidagi uch muhim vazifani bajaradi:
birinchidan, korxona, firma va kompaniyaning, shu bilan birga, jamoa a’zolarining asosiy maqsad va vazifalarini belgilab beradi;
ikkinchidan, g‘oya yoki birlamchi loyihaning amaliy harakat dasturi shakliga keltirilgan hujjat sifatida hisob-kitoblar, sarf-xarajatlar, biznesni tashkil qilish va yuritishning asosiy yo‘nalishlari to‘g‘risida ma’lumot beradi;
uchinchidan, faoliyatni moliyalashtirish, kredit resurslaridan foydalanish, shuningdek, sarmoyador sheriklarni hamkorlikka jalb etishda asos vazifasini bajaradi.
Har bir tadbirkor o‘z faoliyati, moliyaviy manbalarini hisobga olgan holda o‘zi uchun biznes-reja ishlab chiqadi. Shu sababli hamma uchun bir xil mos tushadigan biznes-rejalar mavjud bo‘lmaydi.
|
Yangi mavzuni mustahkamlash (qo’shimcha ma’lumotlar):
|
1. Biznesni rejalashtirish nima uchun zarur?
2. Biznes-reja deb nimaga aytiladi?
3. Biznes-rejaning ahamiyatini qanday asoslash mumkin?
4. Biznes-reja tuzish uchun qanday ko‘nikmalar taqozo etiladi?
|
O’quvchilarni baholash:
|
Dars jarayonida faol qatnashgan va baholashga loyiq bo’lgan o’quvchilarni baholash.
|
Uyda bajariliadigan topshiriqlar:
|
Yillik rejaga asosan uyga vazifani berish. Yangi mavzuni konspekt qilish, o’qib kelish.
|
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:_______________
Sana: ______________________2019-yil; Sinf: 11 “A”; 11”B”; Soat: ___
Darsnig mavzusi:
|
Biznes loyiha va startaplar
|
Darsning maqsadi:
|
Ta’limiy maqsad:
Mavzuga doir berilgan ma’lumotlar orqali ularning bilim, malakasini oshirish. Ularga berilayotgan bilim orqali o’z faoliyatini samarali bo’lishiga erishish, jamoadagilar bilan do’stona munosabatda bo’lishiga doir hislatlarini shakllantirish.
Tarbiyaviy maqsad:
O’quvchilarda jamoa bilan ishlashda do’stona munosabatda bo’lishi, o’zgalar fikriga hurmat bilan qarash, topqirlik, ijodkorlik hislatlarini shakllantirish. Mavzuda beriladigan, o’quvchilar uchun tarbiyaviy ahamimyatga ega bo’lgan ma’lumotlar orqali ularning hulqiy, ahloqiy tushunchalarini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad:
Darsda yoritiladigan mavzu orqali o’quvchilarning shaxsiy, insoniylik xususiyatlarini shakllantirish, motivatsiyaga moillik xususiyatlari, o’z-o’zini shakllantirish, bilimni tahlil qila olish va tizimlashtirish xususiyatlari, o’z fikrini bayon qila olish va uni rivojlantirish, ko’lmunikativ xislatlarni rivojlantirish. O’quvchilarda mavzuga doir bilim, ko’nikma va malaka shakllantirish. Mustaqil fikrlashni o’rgatish.
|
Darsning turi:
|
Yangi bilimlar beruvchi
|
Darsning metodi:
|
Interfaol, aqliy hujum, og’zaki.
|
Ko’rgazmali qurollar:
|
Darslik, qo’llanma, kompyuter, tarqatma materiallar.
|
DARSNING REJASI:
|
Tashkiliy qism: 2 daq.
O’tilgan mavzuni so’rash: 10 daq.
Yangi mavzuni o’rganish: 12 daq.
Yangi mavzuni mustahkamlash: 16 daq.
O’quvchilar bilimini baholash va uyga vazifa berish: 5 daq.
|
|
DARSNING BORISHI:
|
Tashkiliy qism:
|
Sinf xonasi va o’quvchilarning darsga tayyorligini aniqlash.
Salomlashish.
Davomatni aniqlash.
|
Uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni takrorlash:
|
Yillik rejaga asosan berilgan uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni takrorlash. O’quvchilarni baholash.
|
Yangi mavzuning bayoni:
|
Biznes loyiha – muayyan biznes g‘oyani amalga oshirish bilan bog‘liq barcha tadbirlar bayon etilgan hamda samaradorligi asoslangan hujjat. Biznes loyiha u yoki bu loyihaga mablag‘ sarflashning maqsadga muvofiqligini aniqlab beradi.
Biznes-reja muayyan g‘oyani yoki biznes bo‘yicha tadbirni amalga oshirish uchun pul va boshqa resurslarni jalb etishning maqsadga muvofiqligini asoslashda foydalaniladi. Biroq tadbirkorlik faoliyatida uning barcha jihatlarini rejalashtirish muhim o‘rin tutadi.
Odatda, biznes loyiha kengroq miqyosdagi (tijorat, ishlab chiqarish, iqtisodiy, ijtimoiy va boshqalar) vazifalarni asoslashni o‘z ichiga olib, biznes-reja uning tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi.
Biznes loyiha iqtisodiy naf yoki foyda olish maqsadida yangi mahsulotlar, xizmatlarni yaratish, mavjud ishlab chiqarishlarni modernizatsiyalash yoki rekonstruksiyalashga yo‘naltirilgan chora-tadbirlarning murakkab majmuyini ifodalaydi.
Biznes loyihaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
– ishlab chiqarilishi ko‘zda tutilayotgan mahsulotga yetarli talabning mavjudligini aniqlash;
– mahsulot ishlab chiqarish va sotish hajmini aniqlash;
– amalga oshirilishi ko‘zda tutilayotgan loyihaning foyda va rentabellik ko‘rsatkichlarini baholash.
Biznes loyihalardan biri – startapdir. Hozirga qadar dunyoda muvaffaqiyatli amalga oshgan yirik startaplarga «Hewlett-Packard» (asoschilari – Devid Pakkard va Uilyam Xyulett), «Microsoft» (asoschilari – Bill Geyts va Pol Allen), «Apple Computer inc.» (asoschilari – Stiv Jobs va Stiv Voznyak), «Google» (asoschilari – Lerri Peyj va Sergey Brin)ni misol keltirish mumkin.
Startap (ingl. startup company, startup – harakatni boshlayotgan) – o‘z faoliyatini innovatsion g‘oyalar yoki texnologiyalarga asoslangan holda yurituvchi yangi tashkil etilgan kompaniya, firma yoki biznes loyiha.
|
Yangi mavzuni mustahkamlash (qo’shimcha ma’lumotlar):
|
1. Biznes loyiha nima?
2. Biznes loyihaning biznes-rejadan qanday farqi bor?
3. Biznes loyihaning asosiy vazifalari nimalardan iborat?
4. Startap nima? Uning biznes loyihaga qanday aloqasi mavjud?
|
O’quvchilarni baholash:
|
Dars jarayonida faol qatnashgan va baholashga loyiq bo’lgan o’quvchilarni baholash.
|
Uyda bajariliadigan topshiriqlar:
|
Yillik rejaga asosan uyga vazifani berish. Yangi mavzuni konspekt qilish, o’qib kelish.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
