Sanaat texnologiyasi

Miynet qáwipsizligi
Insan miynetti qorǵawdı jaqsılaw - mámleketimizdiń ámelge asırılıp atırǵan tiykarǵı hám zárúrli social waziypalardan biri bolıp tabıladı.
Ekologiyalıq qawipsizlik mashqalası qashannan berli milliy hám regionlıq sheńberden shıǵıp, pútkil insaniyattıń ulıwma mashqalasına aynalǵan.
Insaniyat qanday qáwip aldınanında turǵanlıǵın, átirap ortalıqqa insan iskerligi sebepli jetkezilip atırǵan zálel qanday nátiyjelerge alıp kelgenligin ayqın seziniw qıyın emes.
Túrli ximiyalıq qurallar, zıyanlı elementlar mineral tóginlerdi sanaat hám qurılıs materialların saqlaw, tasıw hám olardan paydalanıw qaǵıydalarininig qopal túrde aynıwı jer hám hawanı pataslanıwına alıp kelmokda.
Miynetti qorǵaw nizamlıqları Ózbekstan Respublikası Konstituciyası, Ózbekstan Respublikası miynet nızamları Kodeksleri tiykarında jumıs alıp barıladı. Miynetti qorǵawdıń qatar máseleleri Konstitutsiyada sáwlelendirilgen. Miynetkeshlerdi qawipsiz hám saw miynet sharayatı menen támiyinlewdi Mámleket ózin tiykarǵı waziypası dep esaplaydi, onıń ushın zárúr bolǵan ilajlardı nızam tiykarında ámelge asıradı.
Miynet qáwipsizligin ámeliy iskerligi miynet sharayatların jaqsılaw, kásip keselliklerin hám shkastlanishni aldın alıwdan ibarat.
Ózbekstanda miynet qorǵaw boyınsha bir qansha nizamlıqlar qabıl etilgen. Bul nızamlar tek óndiriste miynet qáwipsizligi texnika qawipsizligi qaǵıydaların qadaǵalaw etip qalmay, bálki miynet qáwipsizligi nızamları buzulmasligi ushın juwapker bolıp tabıladı.
“Kebirton GKM” de Miynetti qorǵaw” boyınsha ilajlar qabıl etilgen bolıp, olar miynet sharayatların jaqsılaw hám qawipsiz miynet sharayatların jaratıw boyınsha stilistik qóllanbalar, instruktsiya kórsetpeler, usınıslar sıyaqlı ulıwma qaǵıydalardı óz ishine aladı.
Miynetti qorǵaw qaǵıydaları Ózbekstan Respublikası 2009 - jıl 47-san 59 - statyasında, Ózbekstan Respublikası Ádillik ministrligi 2009 - jıl 16 - noyabrde 2042 - sanı menen, Ózbekstan Respublikası Ministrler keńesiniń 2000 - jıl 267 - sanlı sheshimi, Ózbekstan Respublikası Húkimetiniń qararlar kompleksi, 2000 - jıl 7 - san 39 - element menen tastıyıqlanǵan.
“Kebirton GKM” de xızmetkerler qáwipli hám zıyanlı islep shıǵarıw faktorları olardıń xarakteristikası, júzege keliw ma'nbalari, jumısshılarǵa tásir qılıw qásiyetleri hám salamatlıq ushın qáwipli dárejesi hám kelesindegi aqıbetleri tuwrısında maǵlıwmatqa iye. Jumıs orınlarındaǵı islep shıǵarıw ortalıǵı hám miynet procesiń qáwipli hám de zıyanlı faktorları tuwrısında maǵlıwmatlar, islep shıǵarıw ortalıǵınıń fizikalıq, ximiyalıq, radiologik, mikrobiologik hám mikroklimat ólshewi nátiyjeleri, sonıń menen birge salmaǵı jumıs orınların miynet sharayatları boyınsha attestatsiya etiliwi menen tastıyıqlanadi.
Kárxana oǵada qáwipli sharayatta atqarılatuǵın kásipler hám jumıslar dizimine iye. Dizimde, anıq texnologiyalıq process, islep shıǵarıw úskenesi, isletiletuǵın sheki onim hám islerdi ámelge asırıw qásiyetleri menen baylanıslı qáwipler esapqa alınǵan.
Barlıq xızmetkerler oǵada qáwipli islerdi orınlawdan aldın, mexnat qorǵalıwı boyınsha jol - jol-joba alıw hám islerdi qawipsiz orınlaw usılların ózlestirip alǵanlar.
“Kebirton GKM”, shıǵındı taslaw boyınsha SN-245-71 ge tiykarlanıp 1 kategoriyaga kiredi. Sanitar qorǵanıw zonası SNIP-2. 01. 03-96 ǵa tiykarlanıp (1000 ) m Málim bir ilajlar, islep shıǵarıw hám miynet ıntızamına ámel etpeslik, sheki onim hám odan alınatuǵın ónimdiń jumısshılar salamatlıǵına zıyanlı tásir ótkeziwine alıp keliwi múmkin. Hawa quramında neft ónimleri (gaz kondensati, neft', benzin, dizel janar maysı, kerosin) puwining muǵdarı shegaralanǵan ruqsat etilgen koncentraciyasınan (ShIEK) asqanında, olar menen záhárleniw múmkin.
Uglerod (P) oksidi - reńsiz, xidsiz aqırındada zaxarli gaz. Islep shıǵarıw ımaratlarında SO dıń muǵdarı 11 mg ni, xavoda 0, 03 mg ni quraydı. Ol avtomobilden shıǵıp atırǵan tútin gazlarında ómir ushın qáwipli muǵdarda boladı. Usınıń sebepinen kárxanada jumıs waqtında bólmeler jaqsı samallatilgan bolıwı kerek.
Vodorod sul'fid -dem alıwda joqarı nápes shólkemlerin zálelleydi, joqarı koncentralnagan muǵdarı ólimge alıp keliwi múmkin. zaxarli gaz, palag'da máyek xidiga iye.
Azot (IX) oksidi- sarı reńli, spetsifik xidga iye gaz, suw puwi menen reakciyaǵa aralasıp azot kislotası payda etedi.
“Kebirton GKM” samal baǵdarı boyınsha SNIP 2. 01. 01. 83 ke tiykarlanıp jaylasqan. Bunda zaxarli gaz hám shańlardı shıǵıwı esapqa alınıp kárxana xalıq punktine teris etip jaylastırılǵan. Bul bolsa zaxarli gaz hám shańlardı xalıq punkitiga jetip kelmewin támiyinleydi.
Texnologiyalıq process úzliksiz tárzde dawam etedi. Jumıs eki smenada alıp barıladı. GOST 12-2. 03. 91 KMK -3-05-98 ge tiykarlanıp “Texnologiyalıq processlerdi tashkilashtirish sanitariya qaǵıydaları hám islep shıǵarıw úskenelerine gigenik talaplar” ga muwapıq tashkil etilgen. Sheki onim hám materiallardı qayta islew texnologiyalıq úskenediń pasportında belgilengen talaplarǵa muwapıq ámelge asıriladı.
Kárxanada SANPIN-0120 -01, SANPIN 122-01 ge tiykarlanıp shawqım, terbelisten qorǵanıw ilajları kórilgen. Shawqım, terbelisten qorǵaw maqsetinde, desorbtsiya tsexini islep shıǵarıw maydanından tısqarına jaylastırılǵan. Tsex, bólimlerdi qapı, áynekleri arnawlı dawıs ótkermeytuǵın materiallardan tayarlanǵan.
Kárxana bólimlerin jaqtılandıriw tiykarlanıp tábiyiy hám jasalma túrde ámelge asıriladı. Kunduz kúni tiykarlanıp tábiyiy jaqtılıqtan paydalanıladı. Tábiyiy yoritilish SNIP 2-01-05. 98 ge tiykarlanıp qabıl etilgen. Keshki smenalarda bolsa, jasalma jaqtılandıriwden paydalanıladı, yoritilish ushın lyumenistsent lampalardan paydalanıladı.
“Kebirton GKM” cexların hawası tazalanıp turıladı. Samallatıp qurılmalarınan paydalanıladı. Qizdırıw SanPiN -0058-96 ǵa tiykarlanıp ámelge asıriladı. Samallatıw qurılmalarınan tuwrı paydalanıw, onı tolıq isleytuǵın jaǵdayda bolıwı ushın juwapkerlik, mexanik moynına, tsexda bolsa tsex baslıǵı hám mexanik moynına júkletilgen.
Elektr úskeneleriniń buzılǵanlıǵı yamasa olardıń isletiw qaǵıyda talaplarına ámel etpeslik jumısshı -xizmetkerlerdiń shkastlanishiga alıp keledi. Insanlardı elektr tokı tásirinde shkastlanishidan qorǵaw ushın islep shıǵarıw sharayatlarında qawipsiz tok ústi oralǵan sımlar, jerge jalǵanǵan hám neytrallaytuǵın qorǵanıw sistemalarılan paydalanılǵan. Sonıń menen birge, elektr úskenelerdi tańlaw, ornatıwda ámeldegi bolǵan nızam -qaǵıydalar normalariga ámel etilgen. Statikalıq elektr zaryadlarınıń kelip shıǵıwı elementlardıń deformatsiyasi, bólekleniwi (shashıratılıwı ) áqibetinde, eki baylanısde bolǵan deneler, suyıq yamasa to'kiluvchan materiallardıń tartılıp ketiwi, elementlardıń zor berip aralasıwı, kristallanishi, puwlanıwı áqibetinde júz boladı.
Statikalıq elektr zaryadlarınan qorǵawlanıw ushın yerlantirish konturı menen baylanısqan, «Ximiya, neft ximiyası hám neftni qayta islew sanaatı óndirisiniń statikalıq elektrdan qorǵaw qaǵıydalari» ga muwapıq orınlanǵan, barlıq texnologiyalıq apparatlardı yerlantirish názerde tutılǵan.
Jumısshılar hám xizmetkerlerdi jeke qorǵanıw quralları menen támiyinlew.
Tásir etiwshi záharli gaz hám shań menen isleytuǵın tsexlarda, jumısshı hám xizmetkerler obyekt puqara qáwipsizligi bólimi (FM shtab) xızmetkerleri tárepinen jeke qorǵanıw quralları menen támiyinlengenler.
- dem alıw aǵzaları qorǵawı quralları uglevodorodlardan filtrleytuǵın A» hám «BKF» markalı protivogazlar, «PSh-1» hám «PSh-2» markalı shlangli protivogazlar, shańdan saqlawshı respiratorlar.
- arnawlı kiyim: paxtaqog'ozli bir yoqlama tuymeli kostyum;
- arnawlı ayaq kiyimi: rezina óksheli sherim batılkalar;
- qo'lni qorǵawlaytuǵın qurallar : paxtaqog'ozli qolǵaplar, kislota hám sıltılardan rezinalı qolǵaplar ;
- bastı qorǵawlaytuǵın qurallar : qorǵawlaytuǵın kaskalar podshlemniklari menen;
- kózdi qorǵawlaytuǵın qurallar : qorǵawlaytuǵın kóz áynekler
- saqlawshı úskeneler: saqlawshı belbog'lar;
- esitiw aǵzaların qorǵawlaytuǵın qurallar : shawqımǵa qarsı malaqaylar (kompressorlar mashinistleri ushın
Dem alıw shólkemlerin muxofazalash maqsetinde jeke qorǵanıw qurallarındangazniqoblar názerde tutılǵan.
Protivogazlar eki túrge bólinedi:
1. Fil'tirlovchi gazniqolar ( GP 5, GP 7, GP 9, PDF 2 Sh);
2. Ajıratıwshı protivogazlar (IP 46 IP 48).
“Kebirton GKM” SNIP- 2. 08. 12. 98 ge tiykarlanıp jumısshı -xizmetkerler ushın dem alıw, awqatlanıw, úy hám jumıs kiyimlerin saqlaw xanasi, zıyansizlentiriw, juwıw -juwınıw hám basqa materiallıq -sanitariya xızmetlerin ushın mólsherlengen qosımsha ımaratlar qurılǵan.
Kárxanada órt hám jarılıw qawipsizligi, olardı joybarlaw, shólkemlestiriw hám aparıw SNIP-2. 01. 02-04 ke tiykarlanıp, “Órt qawipsizligi” ulıwma talaplarına ONTP 24/86 ǵa tiykarlanıp “Jarılıw qáwipi” ulıwma talaplarına hám bul qaǵıydalarǵa muwapıq támiyinlengen. Óndiriste úyrenilmagan órt hám jarılıw qáwipi hám júzimsik qásiyetlerine iye bolǵan element hám materiallar qollanilmaydi.
Kárxana binalardıń órt qawipsizligi olardıń o'tga chilamlilik dárejesi menen anıqlanǵan. SNIP 2. 09. 12-98 ge tiykarlanıp qurılıs materialları boyınsha janbaytuǵın, qıyın janatuǵın xillari bar.
Órt yamasa avarıya júz bolıwında adamlardı qawipsiz basqa jayǵa shıǵıw jolları ımaratlardı proektlestiriw hám qurıw waqtında esapqa alınǵan. Órt havfsizligi norma qaǵıydalarına tiykarlanıp evakuatsiya jolları o'tga shıdamlı materiallardan tayarlanǵan, háreket jolında hesh qanday tosıqlar joq. Kárxana bınasında 2 shıǵıw evakuatsiya jolları bar.
Barlıq islep shıǵarıw tsexlarında, sheki onim hám tayın ónim telekleri basqarıw hám basqa járdemshi ımaratlar hám de imaratlar dáslepki órtni óshiriw quralları menen támiyinlengen.
Ventilyatsiya sisteması órtdan bildirgi beretuǵın signalizaciya menen birlestirilgen hám (SNIP 2. 04. 02 84., GOST 12. 2. 2002. 89, SNiP 2. 04. 09. 07) boyınsha ornatılǵan.
Jay hám órt suw ma'nbalari trotuarları hám de órt quralları hám úskenelerine baratuǵın trotuarlar mudami bos bolıwı támiyinlengen, ımaratlar aralıǵindaǵı órtga qarsı aralıq uzulmalarida materiallar, úskeneler, bos ıdıslar taxlashga ruxsat etilmeydi.
“Kebirton GKM” órtga qarsı suw támiynatı SNIP-2. 04. 02. 86 ǵa tiykarlanıp belgilengen. Úlken muǵdarda suw saqlaytuǵın suw háwizi bar.
Ótti óshiriw baslanǵısh qurallarından háreketlenetuǵın, qolda isletaligan ot óshirgichlar, gilropul'palar, shelek, suwlı bochka, bel, qumli yashik, asbest yopgich, kiyiz hám basqa janbaytuǵın buyımları bar. a) neft ónimler ot alıwınıń úlken bolmaǵan oshaqların OP-5 hám OXP-10 kóbikli ot óshirgichlari, qum, koshma.puw menen óshiriw múmkin;
- neft ónimler ot alıwınıń úlken oshaqların suwdiń tizillab oqayotgan kompakt aǵısları menen arnawlı ot óshiriw yamasa lafetli deneleri járdeminde basım astında, suw bug'i menen hám ot óshiriw mashinaları menen uzatılatuǵın ot óshiriw kóbiki menen óshiriledi;
- pechlar ishindegi órtlerdi óshiriw ushın statsionar ornatılǵan truboprovod boyınsha janıw kamerasına uzatılatuǵın ótkir puw qollanıladı ;
- elektr dvigatelleri ot alǵanında elektr sımları OU-2 hám OU-5 markalı karbonat kislotalı ot óshirgichlari menen óshiriledi;
- ot óshiriwshiler komandası telefon yamasa órt bildirgichi (izveshatel') arqalı shaqırıladı.
Órt haqqında tez xabar beriw ushın joqarı havfli esaplanǵan texnologiyalıq úskenelerde, islep shıǵarıw ımaratlarında, bazalarda bildirgishi quralları SNIP-2. 04. 02-84, GOST 12. 2. 2002. 89 ǵa tiykarlanıp ornatılǵan. Ot alıw hádiysesinde ot óshiriw komandasın operativ súwrette shaqırıw ushın qurılmanıń bólek ob'ektlerinde hám ústinler janında PKIL tipidagi bildirgish (izveshatel') dıń ornatılıwı názerde tutılǵan.
Bul qurallar yonayotgan derek, jayın waqıtında anıqlawǵa járdem beredi.
“Kebirton GKM” valantyor ot óshiriw drujinasi tashkil etilgen.
Jıldırımdıń jer ústindegi qurılıs, qurılmalarǵa tuwrı urılıwı buzılıwǵa, yonuvchi element hám materiallardı tutanıwına alıp keledi. Jıldırımdı ekilemshi tásiri, qorǵanıwlanuvchi jay hám imaratlardı metall konturına jıldırım urılıw waqtında, zaryadlardı elektrostatik hám elektromagnitlı induktsiyalanıwı menen baradı. Nátiyjede, ushqınlanıw menen baylanıslı qáwipli jaǵday payda boladı. Usınıń sebepinen jıldırımda qorǵanıw ilajları SNIP 2. 01. 03 96, SNIP 2. 01. 02. 85 ke tiykarlanıp ko’r