San’at orqali qobilyatlarni kashf etishning pedagogik asoslari turdaliyeva Mo’tabarxon Muhammadyusuf qizi

Tahlillar va natijalar.O’quvchilar o’z xohishlari va qiziqishlari bilan uch martta buyum yoki narsalar yaratishdi.Ularni nima uchun yasaganlarini ham aytishdi.Bir o’quvchi birinchii urinishda keraksiz qog’ozlardan gul yasadi,ikkinchisida aynan qopqoqlardan,uchinchisida sinfda rangli qog’ozdan.Ko’rib turibmizki,uning ichki qobilyati aynan tabiat,gullarga bog’langan.Gullarni yaxshi ko’rishini ham gapirib berdi.Shu asosida biz o’nlab,yuzlab o’quvchilarning ichki qobilyatinni ko’ra olishimiz mumkin.Bu metod o’quvchilar uchun ham qulay va osondir.Inson ichidagi yashiringan qobilyat yaratilgan narsalarda oshkor bo’ladi.Natijada esa yosh avlodlarni kasbga yo’naltira olamiz,ya’ni,o’zlari sevgan kasblariga.Faqat chegarali muloqat rivojlanayotgan avlodlarning aqliga salbiy ta’sir ko’rsatadi,aqlni ishlatishga emas,ishlatmaslikka undaydi.Bu metod orqali ong ostidagi uxlayotgan qobilyatlarni,ko’mib tashlangan iste’dodlarni uyg’otishimiz mumkin.Eng befarq o’quvchi ham bunga be’etibor bo’la olmaydi,chunki,tengdoshlari bir necha bor narsalar yaratyotganini ko’rib hech bo’lmaganda,bir martta urinib ko’radi.
X asrda yashab ijod etgan ulug' bobokalonimiz Abu Nasr al-Forobiy ham kishilarni halol m ehnat qilishga va kasb-hunar egal­lashga chaqiradi. Forobiyning fikricha: «Inson ojiz banda, hech narsaga qodir bo 'lmagan mavjudod emas, balki u eng oliy kamolot natijasi bo'lib o'z aql-idrok ziyosiga ega, o'zi uchun zarur bo 'lgan hamma narsani yaratishga qodir borliqdir».Forobiy mehnat va kasb-hunar ko 'n ikm alarin i , axloqiy fazilatlarni hosil qilish lozimligini ta’kidlab: «Agar kasb -hunar fazilat tug’ma bo 'lganda, podshohlar ham o'zlari istab va harakat qilib emas,balki podshohlik ularga faqat tabiiy ravishda muvassar bo'lgan,tabiat talab qilgan tabiiy bir majburiyat bo'lib qolar edi. Kasb-hunar fazilati tug 'ma bo 'lmas ekan, xalqlar va shahar ahllarida,odob-axloq , rasm -rusm , kasb-hunar, odat va irodani hosil qilishi insondan zo'r kuch va qudrat talab qiladi.
San’at bilan inson qalbi bezaladi,tanadagi barcha tushkunliklar yengil torta oladi.Hozirda kasalliklar yosharayotgan zamonda yosh o’quvchilarni tushkunlikdan bartaraf etishdan san’atdan bemalol foydalansa bo’ladi.Masalan,bir o’quvchi oilasidagi yoki do’stlari bilan muammolarini deb kayfiyatsiz darsda o’tiribdi.Haqiqiy pedagog esa,bunday holatda befarq bo’lmaydi.Aynan san’at sohasidagi pedagog esa,bu o’quvchini san’at bilan davolaydi.Yangilik yaratish,go’zal san’at bilan bolalarning kayfiyatini ko’taradi.