Sanoat elektromontaji

12-Tajriba: Uch fazali asinxron yuritma uchun to’g’ri va teskari yuritish zanjiri (
to’sish zanjiri) 
Tajriba maqsadi 
1. Ikkita yuritmaning bir vaqtda ishlashining oldini oluvchi zanjirni yig’ish. 
2. Yuritmaning ishchi holatini ko’rsatuvchi nazorat lampali to’suvchi zanjirni o’rganish. 
 
❖ Qisqacha nazariya 
1. Uch fazali induksion yuritmani to’g’ri va teskari yuritish. 
To’g’ri aylanayotgan uch fazali elektr yuritmani teskari aylantirish uchun avval yuritmani to’xtatish 
zarur. Uch fazali induksion yuritmani teskari aylantirish uchun, yuritmani taminlovchi uch fazadan i
kkitasining o’rinlarini almashtrish zarur.
12.1-rasm. Yuritmani to’g’ri va teskari aylantiruvchi magnit kalitning mantaj chizmasi
12.1-rasmda ikki magnit kalitklar bilan uch fazali elektr yuritma ta’minlash manbai fazalarini o’zgartirish 
zanjiri keltirilgan. MKF to’g’ri(forward) aylantiruvchi magnit kontaktor va MKR teskari aylantiruvchi m
agnit kontaktordir. 
To’g’ri aylantiruvchi MKF ishga tushganda, yuritmaning ta’minlash manbai R-fazasi yuritmaning 
U terminaliga va S-fazasi V-terminaliga va T-fazasi esa W-terminaliga ulanadi. MKR-magnit kontaktor is
hga tushganda R-faza W terminalga, T-faza esa U terminalga va S-faza V-terminalga ulanadi. Umuman o
lganda teskari aylantirish uchun, ta’minlash manbai R- va T-fazalari teskari fazada bo’lishlari kerak.
2. Blokirovka (to’sish) zanjiri.
Bir necha ish rejimiga ega bo’lgan qurilmalarda bir necha ish rejimlarni bir vaqtda ishlashini to’suv
chi (blokirovka qiluvchi) zanjir blokirovka (to’sish) zanjiri deyiladi. MKF va MKR magnit kontaktorlar b
ir vaqtda ishga tushsa asosiy zanjirda qisqa tutashuv sodir bo’ladi. Shuning uchun bu ikki kontaktorning b
ir vaqtda ishlashining oldi olinadi ya’ni to’siladi(blokirovka qilinadi).

---

❖ Tajribani bajarish tartibi