Sanoat korxonalari rentabelligi va uni xisoblash usullari

Xulosa

Rentabellik ko'rsatkichlari korxonaning moliyaviy natijalari va samaradorligini tavsiflaydi. Ular korxonaning rentabelligini turli pozitsiyalardan o'lchaydilar va iqtisodiy jarayon, bozor almashinuvi ishtirokchilarining manfaatlariga ko'ra guruhlanadi.

Ishlab chiqarish rentabelligi ko'rsatkichi bugungi bozor sharoitida, ayniqsa, korxona rahbariyati rentabellikni, binobarin, korxonaning moliyaviy barqarorligini ta'minlash uchun doimiy ravishda bir qator favqulodda qarorlar qabul qilish zarurati tug'ilganda juda muhimdir. Ishlab chiqarish rentabelligiga ta'sir etuvchi omillar ko'p va xilma-xildir. Ulardan ba'zilari aniq jamoalar faoliyatiga bog'liq bo'lsa, boshqalari ishlab chiqarish texnologiyasi va tashkil etilishi, ishlab chiqarish resurslaridan foydalanish samaradorligi, fan-texnika taraqqiyoti yutuqlarini joriy etish bilan bog'liq.
Ishlab chiqariladigan mahsulotlar assortimentini rejalashtirishda alohida turlarning rentabelligi barcha mahsulotlarning rentabelligiga qanday ta'sir qilishini hisobga olish kerak. Umuman olganda, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va foydani ko'paytirish uchun qo'shimcha imkoniyatlarni olish uchun ko'proq yoki kamroq rentabellikga ega bo'lgan mahsulotlarning nisbatlarini o'zgartirishga qarab ishlab chiqarilgan mahsulotlar tarkibini shakllantirish juda muhimdir.
Daromadlilik darajasining qiymati bo'yicha korxonaning uzoq muddatli farovonligini baholash mumkin, ya'ni. korxonaning investitsiyalardan etarli daromad olish qobiliyati. Kompaniyaning o'z kapitaliga investitsiya qiluvchi investorlarning uzoq muddatli kreditorlari uchun bu ko'rsatkich moliyaviy barqarorlik va likvidlik ko'rsatkichlariga qaraganda ishonchli ko'rsatkich bo'lib, ular balansning alohida moddalari nisbati asosida aniqlanadi.
Foyda miqdori va qo'yilgan kapital miqdori o'rtasidagi munosabatni o'rnatish orqali rentabellik ko'rsatkichidan foydani prognozlash jarayonida foydalanish mumkin. Prognozlash jarayoni investitsiyalarning kutilayotgan daromadini real va kutilayotgan investitsiyalar bilan solishtiradi. Taxminiy kutilayotgan foyda prognoz qilingan o'zgarishlarni hisobga olgan holda oldingi davrlar uchun rentabellik darajasiga asoslanadi. Bundan tashqari, rentabellik investitsiyalar, rejalashtirish, byudjetlashtirish, korxona faoliyati va uning natijalarini muvofiqlashtirish, baholash va monitoring qilish sohasida qarorlar qabul qilish uchun katta ahamiyatga ega.
O'rtacha rentabellik darajasini tahlil qilish asosida qaysi turdagi mahsulotlar va qaysi korxona bo'linmalari ko'proq rentabellikni ta'minlayotganligini aniqlash mumkin. Bu korxonaning moliyaviy barqarorligi ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi va kontsentratsiyasiga bog'liq bo'lgan zamonaviy, bozor sharoitida ayniqsa muhimdir.
Har qanday tadbirkorlik faoliyatining ma'nosi foydaning mutlaq ko'rsatkichi yoki nisbiy - rentabellik shaklida ijobiy iqtisodiy samaraga erishishdir. Daromadlilikka qanchalik ko'p e'tibor berilsa, korxona shunchalik muvaffaqiyatli ishlaydi.