Sanoat qo'llanilishi


Download 464.65 Kb.
bet7/13
Sana29.09.2023
Hajmi464.65 Kb.
#1689929
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13
Bog'liq
Akmal portlovchi moddalar mustaqil ishiSANOAT QO

BIR OZ TARIX


Qadim zamonlardan boshlab, odam tashqi tomondan ma'lum bir ta'sir ostida portlashga sabab bo'lgan moddalarni yaratishga harakat qilgan. Tabiiyki, bu tinch maqsadlar uchun qilinmagan. Va birinchi ma'lum bo'lgan portlovchi moddalardan biri bu afsonaviy yunon yong'inidir, uning retsepti hali aniq ma'lum emas. Buning ortidan VII asr atrofida Xitoyda porox paydo bo'ldi, u, aksincha, pirotexnikada ko'ngil ochish maqsadida ishlatilgan va shundan keyingina harbiy ehtiyojlar uchun moslashtirilgan.
Bir necha asrlar mobaynida yagona qurol - porox degan fikr paydo bo'lgan mashhur shaxs portlovchi Faqat 18-asrning oxirida "portlovchi kumush" g'ayrioddiy nomi bilan mashhur bo'lgan kumushning eng yuqori nuqtasi topildi. Xo'sh, bu kashfiyotdan keyin pik kislotasi, "portlovchi simob", piroksilin, nitrogliserin, trotil, geksogen va boshqalar paydo bo'ldi.

KONTSEPTSIYA VA TASNIF


Ifoda etilgan oddiy til, portlovchi moddalar - maxsus moddalar yoki ularning aralashmalari bo'lib, ular ma'lum sharoitlarda portlashi mumkin. Bu holatlarga harorat yoki bosimning oshishi, zarba, zarba, ma'lum chastotalar tovushlari, shuningdek kuchli yorug'lik yoki hatto engil teginish kiradi.
Masalan, asetilen eng mashhur va keng tarqalgan portlovchi moddalardan biri hisoblanadi. Bu rangsiz gaz, u toza shaklda hidsiz va havodan engilroq. Ishlab chiqarishda ishlatiladigan asetilen o'tkir hidga ega bo'lib, unga iflosliklar ta'sir qiladi. Gaz bilan payvandlash va metall kesishda keng tarqalgan. Asetilen 500 daraja Selsiy haroratida yoki mis va kumush bilan uzoq vaqt aloqa qilganda portlashi mumkin.
Yoqilgan bu lahza ko'plab portlovchi moddalar ma'lum. Ular ko'plab mezonlarga ko'ra tasniflanadi: tarkibi, jismoniy holati, portlovchi xususiyatlari, qo'llanilish yo'nalishlari, xavf darajasi.
Qo'llash yo'nalishi bo'yicha portlovchi moddalar bo'lishi mumkin:

  • sanoat (ko'plab sohalarda, tog' -kondan tortib to materialni qayta ishlashgacha) ishlatiladi;

  • eksperimental va eksperimental;

  • harbiy;

  • maxsus maqsad;

  • jamiyatga qarshi foydalanish (ko'pincha bunga uy qurilishi aralashmalari va terrorchilik va bezorilik maqsadlarida ishlatiladigan moddalar kiradi).

Download 464.65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling