Sanoat tarmog’ida yangi ilmtalab korxonalarni yaratish va yuqori texnologiyalarni joriy etish yullari Reja

XULOSA .
O'zbekiston Respublikasi qonunchiligiga asosan, korxona bu huquqiy shaxs maqomiga ega, mustaqil ravishda xo'jalik faoliyati yurituvchi subyekt bo'lib, o'ziga tegishli bo'lgan mol-mulkidan foydalanish asosida iste'molchilar (xaridorlar) talabini qondirish va daromad (foyda) olish maqsadida mahsulot (ish, xizmat) ishlab chiqaradi va sotadi yoki ayirboshlaydi. Korxonalar mustaqil xo’jalik subyektlari bo’lib, o’z nizomiga muvofiq daromad va foyda olish maqsadida asosiy va aylanma mambag’laridan foydalanib faoliyat yuritadi. Korxonalarni mulk shakliga, xo’jalik yuritish shakllariga, faoliyat maqsadlariga, boshqarish tartibiga, faoliyat miqyoslariga, tarmoq tartibiga, bozorda tutgan o’rniga ko’ra tasniflash mumkin. O'zbekiston iqtisodiyotining turli tarmoq va sohalarida turli xil mulkchilik shakliga ega bo'lgan 500 mingta xo'jalik faoliyati yurituvchi subyekt mavjud bo'lib, ulardan qariyb 280 mingini kichik korxonalar hamda mikrofirmalar tashkil etadi. Korxonalarning eng katta qismi savdo va umumiy ovqatlanish (34%), qishloq xo’jaligi (41%), sanoat (9,4%) va qurilish (56%) sohalarida ro’yxatga olingan. Jami korxonalar miqdorida nodavlat sektorining salmog’i katta bo’lib, 82 %ni tashkil qiladi Bozor munosabatlarining boshlangich bo’g’ini sifatida korxonalarning o’ziga xos xususiyatlari mavjud bo’lib, ularga korxonalar mustaqilligi, mulk va ishlab chiqarish vositalariga hukmronlik, egalik, kabi xususiyatlari mavjud. Boshqaruv ishlab chiqarishning barcha qatnashchilari va elementlari o'rtasida kelishuvni yo'lga qo'yib, yuzaga kelgan munosabatlarning mazmuni va me'yorini tartibga soladi hamda resurslardan foydalanishning samarali yo'llarini topishga o'z hissasini qo'shadi. O'zbekiston bugungi kunda tobora qo'shilgan qiymati yuqori bo'lgan tayyor mahsulotlarni eksport qiladigan va qo'proq ishlab chiqarishni texnik hamda 72 texnologik modernizatsiya qilish uchun mo'ljallangan yuqori texnologiyalar asosidagi uskunalarni import qiladigan mamlakatga aylanib bormoqda. Korxonalarining eksport hajmi yuz barobardan ko'proq oshdi oshirish - bu inqirozga qarshi choralar dasturida belgilangan kompleks chora-tadbirlarning asosiy vazifalardan biridir
Yangi texnologiyani ishlab chiqarishni joriy etishda quyidagi muammolami hal qilish kerak: - Yangi texnologiyani jalb etish zaruriyatining yetarli darajada ishonchli boMmasligi. Tashkiliy komissiya a ’zolarining ba’zilari ishi yoki maoshini yo‘qotishdan cho‘chishi natijasida yangilikka toksqinlik qilishi mumkin. Bu, asosan, yangilik notanish tashkilot yoki kishilar tomonidan taklif etilganda yuzaga keladi. Boshqacha aytganda, korxonani boshqarishning yomonlashishidan hadiksirash yangi texnologiyani qoMlamaslik istagini kuchaytiradi. - Imtiyozlardan ajrab qolishdan hadiksirash tufayli kelib chiqadigan to‘sqinlik. Qoidaga ko‘ra tashkilot yoki texnologiyadagi yaxshi rejalashtirilgan o kzgarishlar, odatda, korxona faoliyatida yomon oqibatlarga olib kelmaydi. Biroq, ishchilarning bir qismi vazifasidan, o‘rgangan ishidan,xizmat faoliyatidan ajralib qolmaslik va boshqalar tufayli qarshilik ko‘rsatadi. - Taklif etilgan yangilikning zaif nuqtalari to‘g‘risida xabardorlik. Ba’zi hollarda tashkiliy komissiya yangilikka hisob-kitoblarda yo‘l qo‘yilgan m uhim tashkiliy muammolar yoki mantiqsiz holatlar aniqlangandagina qarshilik ko‘rsatadi. Bu awalo, texnologiya va xizmat ko'rsatish ishlab chiqarish sexlari rahbarlariga taalluqlidir. - Korxonadagi boMayotgan o‘zgarishlardan xabardor boimaslik. Bu hoi yangi texnologiyani qo'llashda to‘sqinlik bo'lishining muhim va tez-tez uchraydigan sababi hisoblanadi. Asosan, bu zaif boshqaruvdagi va axborot xizmati yo‘lga qo‘yilmagan korxonalarga tegishli. Yuqori rahbarlardan quyidagilarga kichik axborotning berilmasligi tashkiliy komissiya a ’zolarining yangilikni jalb etishga nafaqat qarshilik qilishi, balki korxonani boshqarish va rejalashtirish uslublaridan yaxshi xabardor bo‘lmaganlarga ham o‘z ta’sirini o‘tkazadi.