Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Hisoblash:
Sano bargi (1 : 10) – 10 g
S.SH.K. = 1,8
Tozalangan suv – 118 ml
100 + (10 x 1,8) = 118 ml
um. hajmi – 100 ml
Tayyorlash: Infundir stakaniga 10 g 0,5 mm gacha maydalangan sano bargini olib, uni
ustiga 118 ml tozalangan suv quyib, qaynab turgan infundir apparatida vaqti-vaqti bilan 
aralashtirib turgan holda 30 daqiqa damlab quyiladi. Tayyor qaynatma vaqt tugaganidan keyin 
olib, tulik sovutiladi (chunki sano bargi tarkibida smolalar bo‘lib, ular odam organizmiga salbiy 
ta‘sir ko‘rsatadi). So‘ngra 2 qavatli dokada suziladi, qoldiq siqiladi va hajmi 100 ml ga
etkaziladi. ―Ichish uchun‖, ―Salqin joyda saqlansin‖, ―Ishlatishdan oldin chayqatilsin‖ yorligi 
bilan jihozlab bemorga beriladi.
Saponin saqlovchi o‘simliklardan (qizilmiya ildizi, istod ildizi, senega ildizi, sinyuxa ildizi) 
hamma vaqt qaynatma tayyorlanadi. Adabiyotlarda ko‘rsatilishicha saponin saqlovchi 
o‘simliklardan qaynatma tayyorlashda ajratma tarkibi ishqoriy sharoitga keltirilsa ta‘sir etuvchi 
modda ko‘p miqdorda ajratmaga o‘tadi. SHuning uchun ham senega ildizi va sinyuxa ildizidan 
qaynatma tayyorlashda 10 g o‘simlikka 1 g NaHCO
3
qaynashga ko‘yishdan oldin qo‘shiladi.
34
И.И. Краснюк, Г.В. Михайлова, Л. И. Мурадова Фармацевтичесая технология технология 
лекарственнqх форм.-«ГЭОТАР-Медиа».- Москва.-2011. (558 бет)

---

qizilmiya o‘simligi ildizidan qaynatma tayyorlashda 30 minutdan ko‘p qaynatish glitsirrizin 
miqdorining kamayishiga olib keladi.
Oshlovchi modda saqlovchi o‘simliklardan qaynatma tayyorlash
Oshlovchi modda saqlovchi o‘simliklardan (dub po‘slog‘i, toloknyanka bargi, brusnika 
bargi, chernika bargi, kalina po‘stlog‘i , ilontovon ildiz poyasi) hamma vaqt qaynatma 
tayyorlanadi. Ta‘sir etuvchi moddani to‘liq ajralib chiqishiga o‘simlikni maydalanish darajasi
katta ta‘sir ko‘rsatadi. G. S. Mixaylova ko‘rsatmasi bo‘yicha dub po‘slog‘idan qaynatma 
tayyorlashda 0,2 ml gacha kattalikkacha maydalash oshlovchi moddalarni ko‘prok ajralishiga, 
undan ham maydarok qilib tayyorlanganda kam miqdor moddalar qaynatmaga o‘tishi 
aniqlangan. Ikki tomonlama kutikula bilan qoplangan serin bilan to‘yingan qalin etli barglardan 
faqat qaynatma tayyorlanadi. Masalan: toloknyanka bargidan hamma
vaqt qaynatma 
tayyorlanadi. Toloknyanka ajratmalaridagi oshlovchi moddalar miqdori:
13-jadval
Ajratma nomi
Yozilishi
Miqdori
Arbutin
(oshlovchi modda)
Damlama
10,0 : 200
1,95
9,07
qaynatma
10,0 : 200
3,26
13,16
Rp.: Decocti foliorum Uvae Ursi 10,0 — 180 ml D.S. 
bir osh qoshiqdan kuniga 2 mahal ichilsin.
SHuning uchun ham toloknyanka bargidan XDF ko‘rsatmasiga binoan damlama emas, 
qaynatma tayyorlanadi.