Savollar Blokcheyn nima va elektron tijoratda blokcheynlar qanday ishlatilishi mumkin? Elektron tijoratda va elektron biznesda blokcheynlarning faol ishlatilishi qanday amaliy natijalarga olib keladi?

2-mavzu
2-amaliy mashg’ulot
Savollar
1. Blokcheyn nima va elektron tijoratda blokcheynlar qanday ishlatilishi mumkin?
2. Elektron tijoratda va elektron biznesda blokcheynlarning faol ishlatilishi qanday amaliy natijalarga olib keladi?
3. Zamonaviy moliyaviy texnologiyalarning elektron tijoratdagi ahamiyatini nimalarda ko’rishimiz mumkin?
4. Qanday usul va vositalar orqali blokcheylarda elektron tijoratning havfsizligi ta’minlandai?
Javoblar
1. Blokcheyn — bu deyarli barcha kriptovalyutalarning markazida joylashgan innovatsion
maʼlumotlar bazasi texnologiyasi. Maʼlumotlar bazasining bir xil nusxalarini butun tarmoq
boʻylab tarqatish orqali blokcheyn tizimni buzish yoki aldashni juda qiyinlashtiradi. Hozirgi
vaqtda kriptovalyuta blokcheyn uchun eng mashhur foydalanish boʻlsa-da, texnologiya juda
keng doiradagi ilovalarga xizmat koʻrsatish potentsialini taklif etadi. Blokcheyn — bu shunchaki
maʼlumotlar bazasi. Ushbu maʼlumotlar bazalarining oʻziga xos xususiyatlari mavjud. Birinchisi,
blokcheynlar faqat qoʻshish uchun moʻljallangan. Bu shuni anglatadiki, siz faqat maʼlumot
qoʻshishingiz mumkin — siz shunchaki katakchani bosib, allaqachon qoʻshgan narsalarni oʻchira
olmaysiz yoki uni biron bir tarzda oʻzgartira olmaysiz. Ikkinchisi, maʼlumotlar bazasidagi har bir
yozuv (blok deb ataladi) oxirgi yozuv bilan kriptografik bogʻlangan. Oddiy ingliz tilida har bir
yangi yozuvda oxirgisining raqamli barmoq izi (xesh) boʻlishi kerak.
Muxtasar qilib aytganda, blokcheyn — bu markazlashtirilmagan raqamli daftar sifatida
ishlaydigan maʼlumotlar yozuvlari roʻyxati. Maʼlumotlar bloklarga boʻlingan, ular xronologik
tartibda joylashtirilgan va kriptografiya bilan himoyalangan. Asosiysi, blokcheyn har qanday
turdagi maʼlumotlarni saqlaydigan taqsimlangan raqamli kitobdir. Blokcheyn kriptovalyuta
operatsiyalari, NFT egaligi yoki DeFi aqlli shartnomalari haqidagi maʼlumotlarni yozib olishi
mumkin. Har qanday anʼanaviy maʼlumotlar bazasi bunday maʼlumotlarni saqlashi mumkin
boʻlsa-da, blokcheyn butunlay markazlashtirilmaganligi bilan ajralib turadi. Bir joyda,
markazlashtirilgan maʼmur tomonidan — Excel elektron jadvali yoki bank maʼlumotlar bazasi
haqida oʻylab koʻring — blokcheyn maʼlumotlar bazasining koʻplab bir xil nusxalari tarmoq
boʻylab tarqalgan bir nechta kompyuterlarda saqlanadi. Ushbu individual kompyuterlar tugunlar
deb ataladi.