Savollar: Корхонанинг жамият олдидаги ижтимоий масъулияти. Корхонани ташкил этиш тартиби ва босқичлари. Бошқарувнинг ташкилий тузилмалари. Бозор мунособатлари шароитда самарадорликнинг ўрни ва аҳамияти

SAVOLLAR:

1. 
   Корхонанинг жамият олдидаги ижтимоий масъулияти.
   
2. 
   Корхонани ташкил этиш тартиби ва босқичлари.
   
3. 
   Бошқарувнинг ташкилий тузилмалари.
   
4. 
   Бозор мунособатлари шароитда самарадорликнинг ўрни ва аҳамияти.
   
5. 
   Корхонани ташкил этиш учун зарурий таъсис ҳужжатлари.
   
6. 
   Корхона мулки ва реквизитлари.
   
7. 
   Бошқарув корхона фаолиятидаги объектив зарурат.
   

KEYS STADY

O‘zbekistonda milliy iqtisodiyotda innovatsion faoliyatni davlat tomonidan tartibga solishga alohida ahamiyat berilmoqda. Davlat tomonidan innovatsion faoliyatni tartibga solish dastaklaridan biri davlat tomonidan berilayotgan subsidiyalar shaklida amalga oshirilishi mumkin.

Subsidiya (lot. subsidium — yordam, nafaqa, qoʻllab-quvvatlash) — davlat byudjeti, mahalliy byudjetlar mablagʻlari yoki maxsus fondlardan jismoniy va yuridik shaxslarga, mahalliy organlarga, boshqa davlatlarga beriladigan pul mablagʻi yoki natural shaklidagi yordam. Mablagʻlar koʻrinishidagi aniq manzilli subsidiyalar, bevosita subsidiyalar, soliq yoki boshqa imtiyozlarni joriy etish bilvosita subsidiya deb ataladi. Subsidiyalar davlat tomonidan qaytarib olmaslik sharti bilan ajratiladi. Subsidiyalar iqtisodiyotni diversifikatsiyalash (tarkiban oʻzgartirish), eksportimportni muvozanatlab turish, fantexnika yangiliklarini oʻzlashtirishni yoʻlga qoʻyish, milliy sanoatni oʻstirish, ayrim hududlarni rivojlantirish, konversiya va boshqa maqsadlarda ajratiladi. Jahon bozoridagi narxni ushlab turish uchun bozorga qoʻshimcha tovarlarni chiqarmaslik zarur boʻlganda davlat oʻz tovarlarini zaxiraga oʻtkazib turgan firmalarga subsidiya berib, tovarlarni saqlab turish harajatlarini qoplaydi. Davlatning iqtisodiy dasturlarida ishtirok etadigan korxonalar ham subsidiyaoladi.

A davlat bir yilda 70 ta yengil sport samolyotini ishlab chiqaradi. Ulardan 20 tasi ichki iste'molga, 50 tasi esa eksportga chiqariladi. Erkin savdo sharoitlarida 1 ta samolyotning bahosi – 6000 doll. Hukumat tarmoqni rag‘batlantirish maqsadida har bir samolyotning qiymatidan 15% miqdorida subsidiya ajratadi. Natijada samolyotning ichki narxi 6450 doll.gacha oshdi, eksport narxi esa 5550 doll.ga kamayadi. Eksport hajmi 70 ta samolyotgacha o‘sdi.

Keys bo‘yicha savollar va topshiriqlar:

1. 
   Subsidiyalar nima va ular milliy iqtisodiyotda qanday ta’sik ko’rsatadi?
   
2. 
   Subsidiyalar joriy qilishning oqibatlarini aniqlang?
   
3. 
   Mamlakatning keyngi iqtisodiy sioysatini belgilab bering.