Sferalar Sfera uch oʻlchamli geometrik shakl boʻlib, u mukammal yumaloq sharga oʻxshaydi. U butunlay simmetrik va barcha nuqtalari markazdan teng masofada joylashgan

Sferalar

Sfera uch oʻlchamli geometrik shakl boʻlib, u mukammal yumaloq sharga oʻxshaydi. U butunlay simmetrik va barcha nuqtalari markazdan teng masofada joylashgan.

Sferalar odatda tabiatda uchraydi, jumladan, sayyoralar, pufakchalar va apelsin kabi ba'zi mevalar. Matematikada sharlar geometriya va hisobda muhim ahamiyatga ega. Ular fizika, astronomiya va navigatsiya kabi turli sohalarda ham qoʻllaniladi.

• Sferaning burchaklari va qirralari yo'q.
• Sfera ma'lum hajm uchun eng kichik sirt maydoniga ega bo'lgan shakl bo'lib, uni pufakchalar yoki tomchilar kabi narsalar uchun samarali shaklga aylantiradi.

Agar siz sharni to'g'ridan-to'g'ri o'rtadan kesib tashlasangiz, siz ikkita bir-biriga mos keladigan yarim sharni hosil qilasiz.
Masalan, Yer sayyorasini olsak :
Ekvator chizig'i Yerni shimoliy va janubiy yarimsharga ajratadi.
Sharni yarmiga bo'lganingizda hosil bo'lgan kesik qismga qarang.
Bu qanday shakl?
Bu doira!!! Bu doira sferaningAjoyib DOIRAsi deyiladi.
r
Sfera radiusi

Sferaning sirt maydoni

8
Sferaning sirt maydoni
SA=256π
10 sm
Sferaning sirt maydoni
(eng yaqin yuzliklarga yaxlitlang)

Sfera hajmi

2 sm
Sfera hajmi
(eng yaqin yuzliklarga yaxlitlang)
10 sm
Sfera hajmi
(eng yaqin yuzliklarga yaxlitlang
25 sm
Sharning katta doirasining aylanasi uzunligi 25 sm ga teng. Sfera hajmini toping.
r =12.5π
V = (4/3)πr³
V ≈ 2604.2π

Nisbat munosabatlari

a:b masshtab omili ning nisbati
a:b tegishli tomonlarning nisbati
a:b perimetrlar ning nisbati
a2:b2 yuzalar ning nisbati
a3:b3 hajmning nisbati
5 dyum
Sfera hajmi
Sferik sharning boshlang'ich radiusi 5 dyumga teng. Ko'proq havo qo'shilsa, radius 10 dyumga aylanadi.Hajmning radius o'zgarishi bilan o'zgarishini tushuntiring.
10 dyum
5:10 yoki 1:2. Shunday qilib 13:23 hajmi 8 marta katta bo'lishini anglatadi
Sfera hajmi
Sharning boshlang'ich hajmi 400 sm3 Sfera radiusi 4 marta kattalashtirish orqali kattalashtirilsa Sferaning yangi hajmi qanday?
1:4
Shunday qilib, 13:43 hajm 64 marta ko'proq hajm bo'lishini anglatadi
64 marta 400 =
16 sm.
Sfera hajmi
Quyidagi rasmda ko'rsatilganidek, kub shaklidagi qutiga shar chizilgan. Eng yaqin santimetrda,qutidagi bo'sh joyning hajmi qancha?
10 dyuym

Uyga vazifa : Ustoz aytgan masalalarni ishlash!!

E'tiboringiz uchun Rahmat!

Tayyorladi: Rahimberdiyeva Farangis 2uzg2

2023