Sh. Yuldasheva, D. Kabulova, M. Sobirova

Matn yuzasidan savollar.
1. An’ana, urf-odat, udum deganda nimani tushunasiz?
2. O‘zbek xalqining qanday udumlarini bilasiz?
3. Navro‘z bayramida qanday milliy urf-odatlar, udumlar o‘tkaziladi?
4. Hayit qanday bayram?
QO‘ SHNI LAR HIMM ATI
O‘tgan yili qish chillasida bobom vafot etdi. Hammamiz u kishiga
juda bog‘lanib qolgan edik. Judolik bizga qattiq ta’sir qildi. Marhumni
dafn qilib, qabristondan uyga qaytib kelganimizdan so‘ng bir zumda kech
tushganini ham sezmay qolibmiz. Ketadiganlar ketib, qoladganlar uyga
laridir. Matn funksional uslubiy mohiyatiga ko‘ra ilmiy matn (teziz, maqola,
ma’ruza, taqrizlar), badiiy matn, nasriy (nazmiy, nasriy asarlar), rasmiy
matn (ma’lumotnoma, qaror, buyruq, tavsiyanoma, tavsifnomalar), ommabop
matn (maqola, suhbat, tabrik, xitob nutqi) kabi tarmoqlarga bo‘linadi.
Bilib qo‘ygan yaxshi!
Markaziy Osiyo xalqlari kitobni qadim-qadimdan e’zozlagan, ushbu
hududdagi dastlabki kutubxona eramizning 3 asrida Xorazmda paydo bo‘l-
gan.
Linvord o‘yini
Uyga vazifa: Nazariy ma’lumotni o‘qib, o‘zbek ma’rifatparvarlarining
rasmlari asosida ularni tanishtiring. O‘zbek ma’rifatparvarlarining mashhur
asarlari ro‘yxatini tuzing. Mashhur ma’rifatparvarlarning ijodi bo‘yicha
dialogik vaziyatni ijro eting.
MILLIY QADRIYATLAR E’ZOZI
(Dialogik matnning ma’no munosabatiga ko‘ra turlari)
Reja:
1. Mavzuga oid matnni o‘qish, o‘rganish va tahlil qilish.
2. Dialogik matnning ma’no munosabatiga ko‘ra turlari haqida ma’lumot
berish.
3. Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar ustida ishlash
O‘ ZB EK U DU ML AR I
Har bir taraqqiy etgan, madaniyatli xalqning o‘z tili, urf-odati, osori-
atiqalari, an’anaviy madaniy va ma’naviy boyliklari bo‘ladi. Yer yuzida
A
k
s
,
s
a
d
o
S
u
t
m
a
h
-
su
l
ot
i
S
i
t
r
u
s
m
e
v
a
T
u
t
q
u
n
T
a
s
h
v
i
s
h
,
q
a
y
g
‘
u
S
a
l
o
m
j
a
v
o
b
i
L
a
v
o
z
i
m
U
k
a
n
i
n
g
o
g
‘
a
s
i
Y
e
n
g
i
l
t
a
o
m
I
n
g
i
c
h
k
a
V
a
f
o
O
b
-
h
a
v
o
V
o
l
i
d
a
Z
i
r
a
k
S
h
o
h
n
i
n
g
qi
zi
F
a
r
i
s
h
t
a
B
o
l
A
t
i
r
s
o
t
u
v
c
h
i

---

119
118
Ikki kishi o‘rtasidagi dialogik nutq savol-javob, buyruq-javob, xabar-
e’tiroz kabi mazmunlarni ifodalab, fikr xususidagi tasdiq yoki inkorni,
ziddiyat yoki munozarani bildiradi. Ko‘p kishilik dialoglarda suhbat mavzusi
savol-javobdan iborat bo‘lmay, o‘rtaga tashlangan savol, taklif, da’vat, biror
xabar, dalillar bilan xilosalanadi.
Dialogik matn tarkibida so‘roq olmoshlari, muomala odobiga oid so‘z
va iboralar, yuklamalar, undovlar, kirish so‘zlar keng qo‘llanadi. Bunday
matndagi gaplar, asosan, sodda gaplardan tashkil topadi, to‘liqsiz gaplar,
so‘z-gaplar faol ishlatiladi.
Dialogik matn so‘zlashuv uslubi va badiiy uslubga xosdir.