♦шарқ нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси

қ о л д и . . .
Тағин ундан м гктуб кутаман, у эса мендан кутади. Ш у
тариқа соғинч ва и ш қ ўтида кунлар ва тунлар ўтади. М ен 
агар дастлабки мактубларимда ҳаё, иффат ва назокатни 
саклашга тириш ган бўлсам, энди ундан мехрибонлигимни 
аямай, сиҳат-саломатлигига аҳамият беришини, даволани- 
шини маслаҳат берардим. Ш у йўл билан унинг хасталиги­
дан хабардор эканлигимни англатар эдим.
Неча бора айтиб ўтганимдек, О йбекнинг Ленинграддан 
ёзиб юборган шеър ва мактубларини хал и ҳам кўз кораси- 
дек сақлаб келаман. Ў қти н -ў қти н уларни ўқиб, олис 20- ва 
30-йилларни, ҳаётимизнинг оғир, аммо бахтли дақиқалари- 
ни эслайман.
М ана бу хат ўша ширин ёшлигимизни эслатиб, менга 
бир дунё севинч ва роҳат бағишлайди:
«Зариф а
1 6 / I I да ё зга н х а т и н г н и о л га н и м га бир ҳа ф т а бўлди. 
Э н д и ж а в о б ё зи ш га ўт и р д и м .
С енда бир п а р з о с и з л и к се зи л а ди , З а р и ф а ! Б у н и н г са- 
б а б и н и ҳ о з и р ч а с н г л а й о лм а д и м . К а л б и м си р ли и п л а р  
ила сенга боглик, Ҳ а р д а қ и қ а , ҳ а р с о н и я д а бу и п н и н г  
т а ъ си р и н и сезиб қ ў я м а н . Б и л м а д и м , се н и н г х а ё л и н г ни- 
м а л а р д а ? !
Б и р и н ч и м а кт у б и м д а ё к, с е н да н ра е м с ў р а г а н эдим . 
Ф а қ а т б у и л т и м о с и м га сен с у к у т ила ж а в о б бердинг. 
Т о ш ке н т г а б о р га н в а қ т и м д а б у н и н г у ч у н сенга «к,ат- 
тик, ж а з о » б е р а м с н !.. « Ж азо», а лб а т т а , ж и с м о н и й , яъ ни 
З А Г С д а н к е л г а н д а н ке й и н ... Т уш у н д и н г м и ?
Ш у к у н л а р д а и ш л а р и м к ў п . Ў зи м м ут о л а а г а берил- 
г а н м а н . Ц в е й г де га н бир не м и с ё зу в ч и с и н и н г р усча га
109

---

З а р и ф а С а и д н о с и р о в а
т а р ж и м а эт и л га н м а ж м у а с и н и б о с а р о қ ў қ и б чик,дим. 
Ҳ о зи р Ш а р к, ва Ғ а р б ф алсаф асини ў қ и ш ила м а ш е у л - 
м а н . И қт и с о д и й ф а н ла р ў з й ў л и д а б о р а д и , а лбат т а. 
Ш у е а й р а т и м н и , ш у ҳ а в а с и м н и бир ф ан у с т и д а м а р - 
к а з л а ш т и р с а м , э ҳ т и м о л , т у з у к к и н а о л и м б ў л а о л а р  
эдим . А м м о м ен э н е р г и я м н и бир қ а н ч а т а р м о қл а р г а  
бўли б ю б о р г а н м а н . Б у о д а т д а н сира а й р и л а о л м а й м а н . 
Б у ёмон. Б а ъ за н ў з и м г а : «М ен к и м ва к и м бўлам ан?»  
деган савол бериб қ ў я м а н . Ж а в о б , т а би и й , й ў қ .
Я қ и н д а Г е р м а н и я д а н б и зн и н г л а б о р а т о р и я г а с у н ъ и й  
и п а к ҳ а м у н д а н и ш л а н г а н т ук,и м а ла р ва оддий «ель» 
т ў н к а с и д а н и п а к т а й ё р ла ш у ч у н л о зи м б ў л г а н б ут у н  
ў з г а р и ш процессин и к ў р с а т у в ч и м о д д а л а р ҳ а м ш и ш а г а  
с о л и н и б ю борил ган. Б у н д а н б о ш қ а , сун ъ и й ш ойи ва и п а к - 
ни т а р қ а т и ш у ч у н ҳ а р хи л су р а т л а р ( р е к л а м а ) , к и ч - 
к и н а ки т о б ч а л а р , с ун ъ и й и п а к ф а б р и к а с и н и н г т ур л и  
б ў л и м л а р и н и н г р а см л а р и -д а бор. Р у с л а р э м а с , и п а к ч и  
м а м л а к а т д а н ке л г а н м е н ҳ а м с у н ъ и й ва т а б и и й и п а к  
ора си да ҳеч ф а р қ т о п о л м а д и м . Б у — т е х н и к а н и н г м у - 
в а ф ф а қи я т и ! З а р и ф а ! К и м ё г а ча л и ш !
Н е м и с ш ои р и ш о и р л а р н и қ а д а ҳ г а ў х ш а т г а н э к а н .