Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish
Download 0.61 Mb. Pdf ko'rish
|
Kose Rulen BMI
|
Test savollari:
Engil atletika o‘z tarkibiga nechta mashq turini oladi? * 5 2 7 4 Ayollar ko‘p kurashi nechta turdan iborat? *7 5 3 8 Erkaklar ko‘p kurashi nechta turdan iborat? * 10 7 8 6 Bir stadiyga yugurish qanchaga teng? * 192.27 m 190.27 m 192.25 m 193.27 m «Pentatlon» nechta turdan iborat? * 5 10 3 8 Qanday masofa sprinter masofasi xisoblanadi? * 100 800 3000 5000 Past startdan yugurishda orqa start tirgagining burchak balandligi qancha? * 60-70 40-50 35-50 45-70 Start chizig‘idan qancha masofa orqada birinchi tirgak o‘rnatiladi? * 1,5 oyoq izi masofada 0,5 oyoq izi masofada 2 oyoq izi masofada chizig‘ning ustida Start tezlanishi qancha vaqtga chuziladi? * 4-5 sek 7-8 sek 10-10 sek 2-3 sek YUgurish yo‘lagining eni qanchaga teng? * 1 m 25 sm, 1 m 15 sm, 1 m 50 sm, 1 m 100 sm Marafon yugurish masofasi qancha? 42 km 195 m 42 km 190 m 43 km 235 m 42 km 185 m 100 metrga yugurishda birinchi qanday komanda beriladi? * Startga! Marsh! Diqqat! YUgurdik! Maktabda kichik sinflarga engil atletikaning qaysi turi o‘tilmaydi? * sportcha yurish yugurish sakrashlar uloqtirish Kichik sinflar bilan mashg‘ulot olib borishda qanday snaryadlardan foydalanil-maydi? * yadro gardish koptok arqoncha Uloqtirishda jaroxatlanishni oldini olish uchun qanday jixozdan * ichi yumshoq material bilan tuldirilgan koptokcha yadro nayza tosh 77 foydalaniladi? Kichik sinf o‘quvchilari qanday snaryadlarni uloqtirishadi? * kotokcha nayza yadro toshlar Tezkorlikni tarbiyalash uchun qanday mashqlar zarur? * mokkisimon yugurish kross yugurish spotcha yurish turnikda osilib turish Qanday mashqlar o‘quvchilarni mashg‘ulotda faollashtiradi? * harakatli o‘yinlar saflanishlar qo‘llarni bukib yozish mashqlari uyga berilgan topshiriqlar Kichik sinf o‘quvchilari yugurishning qaysi turi bilan shug‘ullanmaydilar? * marafon yugurish sekin yugurish mokkisimon yugurish estafetali yugurish Qanday komandadan keyin yuguriladi? * Marsh! Diqqat! Startga! Tekislan! YUgurish, sakrash, uloqtirish elementlari bilan estafetalar bajarishda qanday inventardan foydalanilmaydi? * yadro koptok arqoncha sharchalar Engil atletikaga nima taluqli emas? * boks yugurish sakrashlar uloqtirish YUgurish sportning qaysi turiga taaluqli? * engil atletika suzish boks kurash Past start xolatida turgan yuguruvchining nigohlari qaerga yunaltirilgan bo‘ladi? * pastdan oldinga yuqoriga yon tomonga start beruvchiga Uch hatlab sakrashning ketma ketligini ko‘rsating. * sapchish, qadam tashlash sakrash sakrash, sapchish, qadam tashlash qadam tashlash, sakrash, sapchish qadamlash, sapchish, sakrash Marraga yaqin kelganda yuguruvchi nima qilishi kerak? * oyoqlari erda bo‘lga bir vaqtda kukrakni shiddat bilan oldinga egishi boshini oldinga egishi orqaga egilishi yugurishni sekinlatishi Qanday snaryad uloqtirilmaydi, itqitiladi? * yadro granata disk bosqon Darsning qaysi qismida yugurish mashqlari bajartiriladi? * tayyorlov asosiy yakuniy har qaysi qismida 78 Kross engil atletikaning qaysi mashq turiga taluqli? * yugurish sakrash uloqtirish ko‘p kurash «Stipil – chez» nima degani ? * to‘siqlar osha yugurish uloqtirish uchun snaryad har xil sakrashlar sportcha yurish «Dromos» nima? * yugurish sakrash yurish uloqtirish uchun snaryad YUgurishga qo‘llar harakatining ta’siri bo‘ladimi? * ha birozgina qo‘llar qarakati mustaqildir yo‘q Engil atletika sport turining asosini nima tashkil qiladi? * yugurish, sakrash, ulo?tirish sakrash, kurash, yugurish suzish, yugurish, boks uloqtirish, yurish, boks Engil atletika sportining vatani qaer? * Qadimgi Gretsiya Italiya Afrika Angliya 192 m 27 sm masofaga yugurish nima deb ataladi? * dromos diaulos dolixos pentatlon Sakrashning qaysi turi «Pentatlon» tarkibiga kiritilgan? * yugurib kelib uzunlikka sakrash turgan joyidan balandlikka sakrash turgan joydan sakrash yugurib kelib balandlikka sakrash O‘rta va uzoq masofalarga yugurishlar qaysi sifatni rivojlantiradi? * chidamlilik kuch epchillik egiluvchanlik G‘ovlar osha yugurish qaysi sifatni rivojlantiradi? * epchillik, egiluvchanlik chidamlilik kuchni sakrovchanlikni Mashqlarni takrorlash metodi bu...? * mashqlarni ko‘p bora takrorlash sportchining tayyorgarligini tekshirish yuklamani almashlab mashq bajarish mashqlar guru?li metodda bajarish YUgurish yo‘lakchasini ajratib turuvchi oq chizi?ning eni qancha? *5 sm 7 sm 10 sm 1sm Standart stadionda 400 metr masofani bosib o‘tish uchun sportchi stadionni necha marta aylanishi kerak? *1 2 4 3 4x100 metrlik estafeta yugurishda jamoa tarkibida nechta spotchi bo‘ladi? *4 5 6 2 79 MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI 1 O’zbekiston bolalar sportini rivojlantirish jamgarmasi faoliyatini tashkil etish to’g’risidagi qarorining ijroiy taxleli. 2 “Yengil atletika” so’zining ma’nosi va u qanday mazmunni bildiradi. 3 Yengil atletika necha bulimdan iborat ekanligi haqida ma’lumot bering ? 4 Tekis yugurish turlarining xillari nechta ekanligi haqida batafsil ma’lumot bering? 5 Yugurib kelib uzunlikka sakrashning eng samarali usuli haqida ma’lumot bering . 6 Marafon yugurish masofasining uzunligi va yugurish texnikasi haqida malumot bering. Qaysi sport turida kuproq chidamlilik namoyon buladi? 7 Nechanchi yilda birinchi marta Germaniyada yengil atletika musobakalari bulib o’tdi. 8 O’zbekiston yengil atletikachilari nechanchi yildan boshlab olimpiada o’yinlariga katnashib kelgan? 9 Qadimgi yunonlar atletitlar deb kimlarni aytishar edilar? 10 Yengil atletika bulimlari va turlari haqida batafsil ma’lumot bering. 11 Estafetali yugurish turlarining xilari nechta va masofalari haqida ma’lumot bering? 12 Sakrash xillari va turlarihaqida ma’lumot bering ? 13 Uloqtirishlarning xillari va usullari necha xil va turlari haqida ma’lumot bering? 14 Nechanchi yilda va qaysi shaxrida AQSHda birinchi marta “atletika” klub tashkil topdi? 15 Hozirgi zamon olimpiada o’yinlari nechinchi yildan boshlab o’tkazila boshladi? 80 2.6. XULOSA VA TAVSIYALAR So’nggi yillarda mahalliy va xalqaro sport federatsiyalari, jismoniy tarbiya sport harakatini boshqaruvchi davlat va jamoat organlari o’quvchi-talabalar sportini rivojlantirishga alohida ustivor ahamiyat qaratib kelmoqda. Jismoniy tarbiya va sport sohasida bunday siyosatga ustunlik berilishi o’ta adolatlidir, chunki eng nufuzli xalqaro musobaqalarda, jahon chempionatlari, Olimpiya va Osiyo o’yinlarida aksariyat o’quvchi-talaba yoshlar ishtirok etadi. Ta’kidlash joizki, ushbu toifaga mansub o’quvchi-talabalarning ko’pchilik qismi jismoniy tarbiya va sportga ixtisoslashgan ta’lim muassasalarida tahsil oladi. Binobarin, bunday sportchilarni turli miqyosli musobaqalarga tayyorlash dasturi ixtisoslashgan ta’lim muassasalari o’quv rejalariga moslashtirilishi darkor. 1. 800 m masofaga yuguruvchi sportchilar uchun mo’ljallangan amaldagi yillik tayyorgarlik dasturida qayd etilganidek mashg’ulotlar hajmi bo’yicha 3420 km ni tashkil etadi. Talaba-sportchilar uchun qo’llaniladigan yillik tayyorgarlik dasturi ta’lim jarayoniga muvofiqlashtirilishi ularni tayyorgarlik va musobaqa jarayonlarini maqsadga muvofiq tashkil qilish imkonini yaratadi. Aynan mazkur vaziyatni e’tiborga olgan holda amaldagi yillik tayyorgarlik dasturini qisqartirilgan variantlari ishlab chiqildi va pedagogik tajribada sinab ko’rildi. Ushbu dastur bo’yicha shug’ullangan tajriba guruhida o’tkazilgan mashg’ulotlar yakunida maxsus tezkorlik – kuch sifatlarini shakllantiruvchi o’yin mashqlari qo’llanildi. Har bir mashg’ulot tugaganidan so’ng esa oyoq mushaklari, yurak-tomir va nafas olish organlari faoliyatini tiklovchi relaksatsion mashqlar qo’llanildi. 2. Tajriba natijalaridan shu narsa kuzatildiki, tezkorlik-kuch, chidamkorlik va sakrovchanlik ko’rsatkichlari tajribadan avval ikki guruhda ham deyarli bir hil darajada ifodalandi. Lekin, an’anaviy va eksperimental mashg’ulotlar davomida nazorat hamda tajriba guruhlarida qayd etilgan ko’rsatkichlar turli yo’nalishli o’zgarish dinamikasi bilan ifodalandi. Jumladan, nazorat guruhida tezkorlik-kuch, 81 chidamkorlik va sakrovchanlik sifatlarini aks ettiruvchi barcha ko’rsatkichlar bir tekisda qayd etilmagan bo’lib, shu sifatlarni progressiv yo’nalishda shakllanmaganligidan darak beradi. Tajriba guruhida esa aksincha, barcha ko’rsatkichlar mazkur sifatlarni “zinapoyasimon” yo’nalishda shakllanib borganini ko’rsatadi. 3. O’rta masofalarga yugurish turlarida mashg’ulot va musobaqa yuklamalarini o’zlashtirish hamda yugurish tezligining pirovard natijasi oyoq mushaklari bioenergetikasini ta’minlovchi yurak-tomir va nafas olish organlarining funktsional imkoniyatlariga bog’liqdir. 800 m masofaga yuguruvchi sportchilar organizmining funktsional imkoniyatlarini o’rganish tayyorgarlik jarayonining muhim masalalaridan biridir. Pedagogik tajriba natijalari shuni ko’rsatdiki, tajriba va nazorat guruhlarida tajriba boshida o’tkazilgan birinchi mashg’ulotdan avval olingan funktsional ko’rsatkichlar bir-biridan keskin farq bilan ifodalanmagan bo’lsada, mashg’ulot tugagan zaxoti tajriba guruhida qayd etilgan ko’rsatkichlar fiziologik funktsiyalarni yuklamalarga bo’lgan aks ta’siri (reaktsiyasi) “zo’riqish” alomatlari bilan namoyish etilganligiga e’tibor qaratadi. Ammo mashg’ulot tugaganidan so’ng 10 daq o’tgach relaksatsion mashqlarni bajarmagan nazorat guruhida shu funktsiyalarning tiklanish jarayoni sust kechgan bo’lsa, relaksatsion mashqlarni ijro etgan tajriba guruhida tiklanish sur’ati nisbatan tezlashgani kuzatildi. Jismoniy tarbiya va sportga ihtisoslashgan ta’lim muassasalarida yuqori malakali sportchilar tayyorlash tajribalarini o’rganish e’tibor qaratadiki, yillik sport tayyorgarligini amalga oshirishga mo’ljallangan dasturlar taqvim yiliga mo’ljallangan bo’lib, ularda belgilangan mashg’ulotlar hajmi akdemik mashg’ulotlar bilan bog’liq yuklamalarga muofiqlashtirilmaydi. Joriy tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, bunday holatlar aksariyat umumiy jismoniy yuklamalar xajmini meyoridan oshib ketishiga sabab bo’lib, pirovordida ish qobiliyatini susayishi va sport natijalarini notekis o’sishiga olib kelar ekan. Pedagogik tajriba natijalaridan shu holat aniqlandiki, agar yillik tayyorgarlik dasturlari o’quv rejasidagi amaliy mashg’ulotlar xajmiga muvofiqlashtirilsa, MOT 82 tsikllarida qo’llaniladigan mashg’ulotlar hajmi qisqartirilsa va har bir mashg’ulot tarkibiga o’yin-estafeta tarzida ijro etiladigan noan’anaviy sakrash mashqlari karitilsa hamda mashg’ulot yakunida oyoq mushaklari, yurak-tomir va nafas olish faoliyatini tiklovchi relaktsion mashqlar joriy etilsa jismoniy va funktsional imkoniyatlar ham, sport natijalari ham jadal sur’atlar bilan shakllanishi mumkin ekan. Bunday mashqlardan foydalanish afzalligi shu bilan asoslanadiki, birinchidan, yugurish texnikasida tayanchli va tayanchsiz fazalar mavjud bo’ladi. Download 0.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|