Shaxs rivojlanishini davrlashtirishga oid glossariylar

Assotsiatsiya – tasavvur, his-tuyg’u, fikr va shu kabilarning bir-birini eslatadigan o’zaro bog’lanishi.

Qiyoslash – kerakli ma`lumotlarni bir-biriga taqqoslamoq, solishtirmoq

Abstraktsiyalash – narsa, voqea, hodisalarning muhim tomonlarini aniqlash uchun ularning juz`iy tomonlarini xayolan bir chekkaga qo’yib turib qarash, shu tarzda fikr yuritish.

Induktsiya – juz`iy xodisalardan umumiy natija chiqarish, ayrim faktlardan umumiy xulosaga kelish.

Deduktsiya – umumiy holatdan xususiy xulosalarga kelish, xususiy xulosalar chiqarish.

Bilim – amalda tekshirilgan atrof-dunyoni o’rganish natijalari, insonning miyasida uning aniq aks ettirilishidir.

Malaka - mavjud bilimlari asosida o’zgargan yoki yangi sharoitlarda shaxsning faoliyatni samarali bajarishga qobiliyati hisoblanadi. Malaka – bu bilimlar yordamida mavjud axborotlarni tushunib olish, maqsadga erishish rejasini tuzish, faoliyat jarayonini boshqarish va nazorat qilish qobiliyatidir. Oddiy malakalar etarlicha mashq qilinganda avtomatlashtirilishi mumkin va ko’nikmalarga aylanadi.

Ko’nikmalar - bu biror-bir harakatlarni avtomatik ravishda, qismla­ri­ni nazorat qilmay turib bajarish qobiliyatidir. SHuning uchun ba`zan ko’nikma – bu avtomatlashtirilgan malaka deb aytadilar. Ko’nikma va malakalar turli xil mantiqiy asoslar bo’yicha turlarga ajratiladi.

Fikrlash – insonning atrof-dunyodagi ob`ektlar va hodisalarni hamda ularning bog’liqliklarini o’rganish, hayotiy muhim vazifalarni hal etish, noma`lumni izlash, kelajakni ko’ra bilish jarayonidan iboratdir. Fikrlash – bu ongning ishlash jarayoni, miyaning undagi bo’la va oli­nayot­gan axborotlarni qayta ishlab chiqishi va natija olishidir.

Ehtiyojlar – bu individning biror narsaga talabini ifoda etuvchi va odamning psixik kuchi va faolligi manbai hisoblangan uning fundamental xususiyatidir.
Individual bilim (ong) - individning borliq bilan o’zaro munosabat­la­ri­da, yuzaga keladigan sezgi va aqliy obrazlari va ularning aloqalari to’plami, uning munosabatlar, mehnat, dunyoni o’rganish shaxsiy tajribasi;