Shell komanda qobig‘i


Buyruqlar qatori qobiqlari [ tahrir ]


Download 118.58 Kb.
bet7/12
Sana21.06.2023
Hajmi118.58 Kb.
#1641634
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
mustaqil ish

Buyruqlar qatori qobiqlari [ tahrir ]


Shuningdek qarang: Buyruqlar qatori tarjimonlari roʻyxati

Buyruqning satri , Windows-dagi CLI qobig'i

Bash , keng tarqalgan Unix qobig'i
Buyruqlar qatori interfeysi ( CLI) - bu operatsion tizimga interaktiv tarzda ko'rsatmalar va ma'lumotlarni taqdim etish uchun klaviaturada terilgan harf-raqamli belgilardan foydalanadigan operatsion tizim qobig'i . Masalan, teletayp mashinasi kompyuterda ishlayotgan buyruqlar tarjimoni dasturiga tugmalar bosishlarini ifodalovchi kodlarni yuborishi mumkin; buyruq tarjimoni tugmalar bosish ketma-ketligini tahlil qiladi va agar u belgilar ketma-ketligini taniy olmasa, xato xabari bilan javob beradi yoki u dastur dasturini yuklash, fayllarni ro'yxatga olish, foydalanuvchi tizimga kirish va boshqalar kabi boshqa dastur amallarini bajarishi mumkin. UNIX kabi operatsion tizimlar turli xil buyruqlar, sintaksis va imkoniyatlarga ega bo'lgan turli xil qobiq dasturlariga ega.POSIX qobig'i asosiy hisoblanadi. Ba'zi operatsion tizimlar buyruq interfeysining faqat bitta uslubiga ega edi; MS-DOS kabi tovar operatsion tizimlari standart buyruq interfeysi ( COMMAND.COM ) bilan ta'minlangan, ammo uchinchi tomon interfeyslari ham tez-tez mavjud bo'lib, menyu yaratish yoki dasturni masofadan bajarish kabi qo'shimcha funktsiyalar yoki funktsiyalarni ta'minlaydi.
Ilova dasturlari buyruq qatori interfeysini ham amalga oshirishi mumkin. Masalan, Unix-ga o'xshash tizimlarda telnet dasturida masofaviy kompyuter tizimiga havolani boshqarish uchun bir qator buyruqlar mavjud. Dasturning buyruqlari ma'lumotlar masofaviy kompyuterga yuborilayotgan bir xil tugmachalarni bosish orqali yaratilganligi sababli, ikkalasini farqlash uchun ba'zi vositalar talab qilinadi. Qochish ketma-ketligi hech qachon uzatilmaydigan, lekin har doim mahalliy tizim tomonidan talqin qilinadigan maxsus mahalliy klavishlar yordamida aniqlanishi mumkin. Dastur modal bo'lib, klaviaturadan buyruqlarni talqin qilish yoki ishlov beriladigan ma'lumotlar sifatida tugmalarni bosish o'rtasida almashinadi.
Ko'pgina buyruq satri qobiqlarining o'ziga xos xususiyati buyruqlar ketma-ketligini qayta ishlatish uchun saqlash qobiliyatidir. Ma'lumotlar fayli buyruqlar ketma-ketligini o'z ichiga olishi mumkin, ularni CLI foydalanuvchi kiritgandek bajarishi mumkin. CLI-dagi maxsus xususiyatlar ushbu saqlangan ko'rsatmalarni bajarayotganda qo'llanilishi mumkin. Bunday ommaviy ish fayllari(skript fayllari) tizim qayta ishga tushirilganda dasturlar to'plamini ishga tushirish kabi muntazam operatsiyalarni avtomatlashtirish uchun qayta-qayta ishlatilishi mumkin. Chig'anoqlardan ommaviy rejimda foydalanish odatda tuzilmalar, shartlar, o'zgaruvchilar va dasturlash tillarining boshqa elementlarini o'z ichiga oladi; ba'zilari bunday maqsad uchun zarur bo'lgan asosiy shartlarga ega, boshqalari esa o'z-o'zidan juda murakkab dasturlash tillaridir. Aksincha, ba'zi dasturlash tillari interaktiv tarzda operatsion tizim qobig'idan yoki maxsus tuzilgan dasturda ishlatilishi mumkin.
Buyruqlar satri qobig'i buyruq qatorini bajarish kabi xususiyatlarni taklif qilishi mumkin , bu erda tarjimon foydalanuvchi kiritgan bir nechta belgilar asosida buyruqlarni kengaytiradi. Buyruqlar qatori tarjimoni tarix funksiyasini taklif qilishi mumkin, shunda foydalanuvchi tizimga berilgan oldingi buyruqlarni eslab qolishi va ularni ba'zi tahrirlar bilan takrorlashi mumkin. Operatsion tizimning barcha buyruqlari foydalanuvchi tomonidan terilishi kerakligi sababli, qisqa buyruq nomlari va dastur variantlarini ifodalash uchun ixcham tizimlar keng tarqalgan edi. Qisqa ismlar foydalanuvchi uchun ba'zan eslab qolish qiyin bo'lgan va dastlabki tizimlarda batafsil on-layn foydalanuvchi qo'llanmasini taqdim etish uchun saqlash resurslari yo'q edi.

    1. Download 118.58 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling