Схемотехника фани, мазмуни ва усуллари


Очиқ коллекторли ҲАМ-ЭМАС элементи


Download 1.99 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/42
Sana15.03.2023
Hajmi1.99 Mb.
#1269586
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   42
Bog'liq
93zjs4e81dVBmnGH9k6fFUaqu34VC5Iwjclt7sks

Очиқ коллекторли ҲАМ-ЭМАС элементи. Бу схема мантиқий схемаларни 
ташқи ва индикаторли қурималар, масалан, нурланувчи диодли индикатор
55


чўлғанувчи лампалар, реле ўрамлари ва х.з. билан мувофиқлаштиришга 
мўлжалланган. 
Бу схеманинг юқорида кўриб ўтилган элементдан (10.3 – расм) фарқи 
шундаки, чиқиш каскади юклама резисторисиз бир тактли схемада бажарилган. 
10.4, г – расмда очиқ коллекторли ҲАМ-ЭМАС МЭ да индикация элементи 
сифатида чўғланувчи лампа (ЧЛ) қўлланилган схема кўрсатилган. ЧЛ VT2 
транзисторнинг коллектор занжиридаги юклама ҳисобланади ва мантиқий 
ҳолатларнинг визуал индикатори сифатида хизмат қилади. Агар барча киришларга 
U

сатҳ берилса, индикатор нурланади, агар бир ѐки бир нечта киришга U

сатҳ 
берилса, индикатор нурланмайди. Шунтловчи R4 резистор VT2 транзисторни 
ҳимоялайди, акс ҳолда чўлғам симиининг қаршилиги совуқ ҳолатда кичик бўлади 
ва коллектор токининг ортиши кузатилади. 
Маълумот. Саноатда ТТМ турли элементларнинг фақат бир неча серияси 
ишлаб чиқарилади (стандарт 133, 155; тезкорлиги юқори бўлган 130, К131; микро 
қувватли 134; Шоттки диодили 530, К531; Шоттки диодили микро қувватли 
К555). Бу элементларнинг асосий параметрлари 10.1 – жадвалда келтирилган. 
10.1 – жадвал 
ТТМ элементи сериялари тури 
ТТМ РИС 
серия 
параметри 
стандарт 
тезкорлиги 
микро- 
Шоттки диодили 
юқори қувватли 
К155 
130 
158 
531 
К555 
I
0
КИР
, мА 
1,6 
2,3 
0,15 


I
1
КИР
, мА 0,04 0,07 
0,01 0,05 0,05 
U
0
ЧИҚ
, В 0,4 0,35 0,3 0,5 0,5 
U
1
ЧИҚ
, В 2,4 2,4 2,4 2,7 2,7 
К
ТАРМ 
10 
10 
10 
10 
10 
К
БИРЛ
8 8 2 4 2 
t
кеч.ўрт
, нс 20 10 70 5 20 
Р
ИСТ
, мВт 22 44 5 19 3,7 
f
ЧЕГ
, МГц 10 30 3 50 10 
ТТМ элементлари потенциал элементлар қаторига киради: улар асосида 
компьютер схемаларини тузишда улар ўзаро гальваник боғланадилар, яъни 
конденсатор ва трансформаторларсиз. Мантиқий 1 ва мантиқий 0 асимптотик 
қийматлари U

≥ 2,4 B; U

≤ 0,4 B, U
ҚУ 
= U

- U

= 2 В кучланишлар билан 
ифодаланади. Юқорида кўриб ўтилган сериялар функционал ва техник тўлиқликка 
эга, яъни турли арифметик ва мантиқий амалларни, хотирада сақлаш, ѐрдамчи ва 
махсус функцияларни бажаради. 
Асосий ТТМ тури бўлиб мантиқий қўпайтириш инкори билан яъни, ҲАМ-
ЭМАС амалини бажарадиган Шеффер элементи ҳисобланади. Шеффер 
элементининг шартли белгиланиши 10.5 – расмда кўрсатилган. Бу ерда Х1Х2 
киришлар, У – чиқиш. Минимал киришлар сони нолга тенг. Икки киришли 
56


Шеффер элементининг ишлаши ҳақиқийлик жадвалида келтирилган (10.2 – 
жадвал). 
10.2 – жадвал 
Икки киришли Шеффер элементининг 
ҳақиқийлик жадвали 
10.5 – расм. Икки киришли Шеффер 
элементи шартли белгиси. 
х
1 
х
2 
у х
1
∙ х

0 0 0 










Download 1.99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   42




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling