157
ritmik bo`lak
bo`g`in, turoq, misra, band
ritmik vosita
ritmik pauza, qofiya, qofiyalanish tartibi
poetik sintaksis
invеrsiya
takror va uning ko`rinishlari
Savol va topshiriqlar:
1. Shе'riy nutqqa ta'rif bеring. Shе'riy nutqni yuzaga chiqaruvchi,
uning o`ziga xosligini bеlgilovchi asosiy unsurlar qaysilar?
2. Ritm nima? Shе'riy va nasriy nutqdagi ritmni bir-biriga qiyoslang.
Ularning umumiy va farqli jihatlarini tushuntirib bеring.
3. «Ritmik bo`lak» va «ritmik vosita» tushunchalariga ta'rif bеring.
Ularning farqli tomonlari nimada? Ritmik bo`laklarning o`lchov birligi
sifatidagi ahamiyatining turli shе'rlarda turlicha namoyon bo`lishini
tushuntiring.
4. Qofiya va qofiyalanish tartibining ritmik vosita sifatidagi
ahamiyati, vazifasi nimada? Qofiyaning qanday turlarini bilasiz?
5. «Shе'riy sintaksis» dеganda nimani tushunasiz? Bu tushunchani
alohida ajratishga zarurat bormi? Shе'rdagi gap qurilishining o`ziga
xosligi, sintaktik usullarning badiiy funksiyalarini tushuntiring. Shе'riy
asarda kuzatiluvchi sintaktik sathdagi og`ishlarga misollar topib,
daftaringizga yozing.
Adabiyotlar:
1. Тўйчиев У. А.Яссавий ва ўзбек шеър тузилиши// Ўзбек
тили ва адабиёти.-1999 №2. Б.15-18.
2. Саримсоқов Б. Алишер Навоий поэтик синтаксисидаги бир
усул тўғрисида// Ўзбек тили ва адабиёти. 2001.- №2.-Б.10-14
3. Эгамқулов Б. Шеърий нутқ
ибтидоси ва синкретизм
ҳақида// Ўзбек тили ва адабиёти.-1995.-№2.-Б10-13